9
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم

و به اورشليم رفتند ؛ امّا هيچ خبرى از مسيح نيافتند و فقط حكومت عثمانى و مشكلات جديد را ديدند . در اين وقت ، كنسول‏گرى‏هاى غربى به عنوان حمايت ، براى آنان در نزديكى كوه اسكاندال ، منازلى درست كردند .۱ در روايات و اخبار اسلامى نيز ، آمدن يهوديان به جزيرة العرب و سكونت آنان در يثرب حدود دو قرن پيش از اسلام ، بر اساس گزارش‏هاى ظهور دين جديد در آن حوالى دانسته شده است .

۱ / ۲. سوء استفاده از عنوان «مهدويت» در فِرَق مختلف مسلمان‏

مدّعيان دروغين مهدويت ، تنها در جوامع شيعى پديد نيامده‏اند و تقريباً همه فرقه‏هاى اسلامى از شيعه و اهل سنّت و صوفى ، با موضوع مهديان دروغين ، درگير بوده و هستند ، گرچه ميان برخى از فرقه‏ها بويژه در برخى از ادوار تاريخى ، رواج بيشترى داشته كه اين امر نيز دلايل تاريخى خاصّ خود را دارد . موضوع مهدويت در عراق ، ايران ، ماوراء النهر بويژه مغرب و حتّى عربستان ، هميشه محملى براى قيام و شورش و تصرّف حكومت بوده و گاه به شكل‏گيرى بزرگ‏ترين شورش‏هاى تاريخ يا تشكيل بزرگ‏ترين دولت‏ها منجر شده است (از جمله فاطميان مصر و مهدى سودانى) . بنا بر اين ، اين كه تصوّر شود اين امر ، فقط نقطه ضعف يا منطقه آسيب‏پذير براى اماميّه است ، تصوّر نادرستى است .

۱ / ۳. سوء استفاده استعمارگران‏

ادّعاهاى مربوط به مهدويت و يا نيابت خاص ، معمولاً همراه با انگيزه‏هاى سياسى بوده‏اند. واقعيت ، اين است كه حتّى اگر بازيگران دنياى سياست در ايجاد اين گروه‏ها هم نقش نداشته باشند ، پس از پديد آمدن آنها ، سعى در سوء استفاده از

1.مهدى از صدر اسلام تا قرن سيزدهم : ص ۶۸ - ۶۹ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
8

موضوع منجى و مهدويت نيز از اين اصل كلّى ، مستثنا نيست و سوء استفاده از اين مفهوم ريشه‏دار ، شبيه سوء استفاده از اصل نبوّت است ، چنان كه مدّعيان دروغين نبوّت با بهره‏گيرى از اين مفهوم اصيل ، توانسته‏اند عدّه‏اى را گم‏راه كنند و آيين‏هاى جديدى را پديد آورند .

۱ / ۱. سوء استفاده از عنوان «منجى موعود» در ساير اديان‏

سوء استفاده از عنوان «منجى موعود» ، به مسلمانان اختصاص ندارد ؛ بلكه در ميان همه ملل بزرگ جهان و اديان برجسته، جارى و سارى بوده است و از ديرباز تا كنون ، منشأ تحوّلات ، مهاجرت‏ها ، قيام‏ها و بيم و اميدها براى تغيير و تحوّل بوده و هست . شايد در تاريخ ، بيش از همه ، يهوديان و مسيحيان با اين آرمان و انديشه زيسته و چشم به آينده دوخته‏اند .۱
در تاريخ اهل كتاب ، ظهور منجى‏ها يا وعده نزديكى ظهور آنها ، حتّى تا اين اواخر ، منشأ برخى جابه‏جايى‏هاى سياسى هم بوده است . براى مثال ، وقتى در حوالى سال ۱۸۸۲م ، ميان يهوديان شبه جزيره شايع شد كه مسيح در كوه سينا ظهور خواهد كرد ، يكصد خانوار يهودى يمن و شبه جزيره عربستان را پشت سرگذاشتند

1.در اين باره ، ر . ك : انتظار مسيحا در آيين يهود .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8217
صفحه از 447
پرینت  ارسال به