401
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم

۷۳۷.الكافى‏- با سندش به نقل از على بن حسين يمانى‏۱ - : من در بغداد بودم كه كاروانى از يمنيان ، آماده رفتن شد. خواستم با آن بروم. از اين رو [به امام عليه السلام ]نامه نوشتم و اجازه طلبيدم. جواب آمد : «با آنها نرو؛ زيرا رفتن با آنها خيرى برايت ندارد. در كوفه بمان». ماندم و كاروان رفت. [مدّتى نگذشت كه ]قبيله حنظله به آنها حمله بردند و لختشان كردند. مجدّداً [به امام عليه السلام ]نامه نوشتم و اجازه خواستم كه از طريق آب ، سفر كنم ؛ ولى باز به من اجازه داده نشد. در باره كشتى‏هايى كه آن سال به دريا رفته بودند، پرس‏وجو كردم . حتّى يكى از آنها سالم نرسيده بود. دسته‏اى از هندى‏ها كه به آنها بارجه‏ها۲مى‏گويند، به آن كشتى‏ها زده و غارتشان كرده بودند.
به زيارت عسكر (سامرّا) رفتم و هنگام غروب به درگاه‏۳ رفتم و با هيچ كس سخن نگفتم و به هيچ كس هم آشنايى ندادم. بعد از زيارت ،۴ در مسجد ، مشغول خواندن نماز بودم كه خادمى آمد و گفت: برخيز. گفتم: كجا؟ گفت: به منزل. گفتم: من كيستم؟ شايد نزد كس ديگرى آمده‏اى؟ گفت: نه! مرا نزد تو فرستاده‏اند . تو على بن حسين، فرستاده جعفر بن ابراهيم‏۵ هستى. آن گاه مرا برد و به خانه حسين بن احمد رساند و با او در گوشى چيزى گفت كه من نفهميدم چه گفت. سپس هر چه به آن نياز داشتم، برايم آورد و من سه روز نزد او اقامت كردم و اجازه گرفتم كه از داخل [خانه ]زيارت كنم. به من اجازه داد و من شبانه زيارت كردم .۶

1.ابو الحسن على بن حسين يمانى : نام وى در كتاب‏هاى رجال‏شناسى ذكر نشده است. البتّه در كمال الدين ، به جاى «على بن حسين يمانى» ، «على بن محمّد شمشاطى فرستاده جعفر بن ابراهيم يمانى» آمده است (ر . ك : ج ۵ ص ۹۵ ح ۸۱۰ «و اين افراد») .

2.در مرآة العقول آمده است: «گويا "بوارج" در اين جا معرّب "بواره" است كه طايفه‏اى از دزدان و راهزنان هندند». لغت‏نامه دهخدا مى‏گويد: «بارجه ، كلمه‏اى هندى است. از ريشه "بيره" تعريب شده است و آن را بر "بوارج" جمع بسته‏اند و چون راهزنان دريايى در ساحل هند، كشتى‏ها را غارت مى‏كرده‏اند، آنان را به اين نام مى‏خوانند» .

3.در مرآة العقول آمده است : «ظاهراً مقصود ، درِ خانه امامين عسكريّين عليهما السلام است كه در آن به خاك سپرده شدند، يا پنجره‏اى است كه از خانه مدفن آن دو بزرگوار ، به بيرون باز بوده است. در هر دو صورت، او از پشت پنجره زيارت كرده و وارد خانه نشده است» .

4.در الوافى آمده است : «شايد مراد از زيارت، زيارت صاحب عليه السلام از بيرون خانه‏اش است و سلام دادن ، بدون آن كه كسى متوجّه شود، چنان كه عبارت "از داخل" در آخر حديث، بر اين دلالت دارد».

5.در كمال الدين آمده است : «تو على بن محمّد ، فرستاده جعفر بن ابراهيم يمانى ، هستى» .

6.الكافى : ج ۱ ص ۵۱۹ ح ۱۲ ، الإرشاد : ج ۲ ص ۳۵۸ ، كمال الدين : ص ۴۹۱ ح ۱۴ ، الخرائج و الجرائح : ج ۳ ص ۱۱۳۰ ح ۴۸۰ ، كشف الغمّة : ج ۲ ص ۴۵۲ ، الصراط المستقيم : ج ۲ ص ۲۴۶ ح ۴ - ۵ (همه اين منابع با اختلاف جزئى) ، بحار الأنوار : ج ۵۱ ص ۲۹۷ ح ۱۲ و ص ۳۲۹ ح ۵۳ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
400

۷۳۷.الكافي : عَلِيُّ ( بنُ مُحَمَّدٍ ) ، عَن عَلِيِّ بنِ الحُسَينِ اليَمانِيِ‏۱ ، قالَ : كُنتُ بِبَغدادَ ، فَتَهَيَّأَت قافِلَةٌ لِليَمانِيّينَ فَأَرَدتُ الخُروجَ مَعَها ، فَكَتَبتُ ألتَمِسُ الإِذنَ في ذلِكَ ، فَخَرَجَ :
لا تَخرُج مَعَهُم ، فَلَيسَ لَكَ فِي الخُروجِ مَعَهُم خِيَرَةٌ ، وأَقِم بِالكوفَةِ .
قالَ : وأَقَمتُ وخَرَجَتِ القافِلَةُ ، فَخَرَجَت عَلَيهِم حَنظَلَةُ۲فَاجتاحَتهُم‏۳ .
وكَتَبتُ أستَأذِنُ في رُكوبِ الماءِ ، فَلَم يَأذَن لي ، فَسَأَلتُ عَنِ المَراكِبِ الَّتي خَرَجَت في تِلكَ السَّنَةِ فِي البَحرِ فَما سَلِمَ مِنها مَركَبٌ ، خَرَجَ عَلَيها قَومٌ مِنَ الهِندِ يُقالُ لَهُم البَوارِحُ‏۴ ، فَقَطَعوا عَلَيها .
قالَ : وزُرتُ العَسكَرَ ، فَأَتَيتُ الدَّربَ‏۵ مَعَ المَغيبِ ، ولَم اُكَلِّم أحَداً ولَم أتَعَرَّف إلى‏ أحَدٍ ، وأَنَا اُصَلّي فِي المَسجِدِ بَعدَ فَراغي مِنَ الزِّيارَةِ ، إذا بِخادِمٍ ۶قَد جاءَني فَقالَ لي : قُم ، فَقُلتُ لَهُ : إذَن إلى‏ أينَ ؟ فَقالَ لي : إلَى المَنزِلِ ، قُلتُ : ومَن أنَا ؟ لَعَلَّكَ اُرسِلتَ إلى‏ غَيري ؟ فَقالَ : لا ، ما اُرسِلتُ إلّا إلَيكَ ، أنتَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ رَسولُ جَعفَرِ بنِ إبراهيمَ‏۷ . فَمَرَّ بي حَتّى‏ أنزَلَني في بَيتِ الحُسَينِ بنِ أحمَدَ ، ثُمَّ سارَّهُ ، فَلَم أدرِ ما قالَ لَهُ ، حَتّى‏ آتاني جَميعَ ما أحتاجُ إلَيهِ . وجَلَستُ عِندَهُ ثَلاثَةَ أيّامٍ ، وَاستَأذَنتُهُ فِي الزِّيارَةِ مِن داخِلٍ ، فَأَذِنَ لي فَزُرتُ لَيلاً .

1.فى كمال الدين والخرائج والجرائح : علي بن محمّد الشمشاطي رسول جعفر بن إبراهيم اليماني .

2.قبيلة من بني تميم يُقال لهم : « حنظلة الأكرمون » ، وأبوهم حنظلة بن مالك بن عمرو بن تميم .

3.الاجتياح - بالجيم ثمّ الحاء - : الإهلاك والاستئصال ( القاموس المحيط ، لسان العرب : ج ۲ ص ۴۳۲ ، تاج العروس : ج ۴ ص ۳۲ ) .

4.البوارح وفى بعض المصادر البوارج و كان البوارج هنا معرب بواره طائفة من لصوص الهند(مرآة العقول : ج‏۶ ؛ ص‏۱۸۳) .

5.كان المراد هنا باب دار العسكريين عليهم السلام التي دفنا فيها، أو الشباك المفتوحة إلى الخارج من البيت الذي دفنا عليهما السلام فيه، و على التقديرين كانت زيارته من وراء الشباك و لم يدخل الدار.(مرآة العقول: ج‏۶؛ ص‏۱۸۳) .

6.لعله أراد بالزيارة زيارة الصاحب عليه السلام من خارج داره بتبليغ السلام من غير إشعارٍ كما يدل عليه قوله : من داخل في آخر الحديث (الوافى: ج ۳ ص ۸۷۲) .

7.في كمال الدين : أنت علي بن محمّد رسول جعفر بن إبراهيم اليماني .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 12137
صفحه از 447
پرینت  ارسال به