271
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم

است ،۱ چنان كه شيخ مفيد ، قائل به جواز آن شده است ؛ امّا بيشتر فقها آن را نپذيرفته‏اند . سيّد محمّدكاظم يزدى كه خود قائل به عدم جواز است ، اين توقيع را نقل كرده و چاره‏اى جز روى‏گردانى از آن يا توجيه و حمل آن نيافته است .۲

۲۷. روغن زدن مُحرم براى درمان (ح ۶۹۰/۱۸)

روغن زدن براى مُحرم ، اگر چه بوى خوش نداشته باشد ، جايز نيست ؛ امّا در صورت ضرورت ، چنان كه فقها تصريح كرده‏اند و اختلافى نيز در آن نيست ، منعى ندارد . اين بخش از توقيع ، از جمله احاديثى است كه برخى در استدلال بر جواز اين كار در صورت ناچارى ، به آن استدلال كرده‏اند .۳

۲۸. گواهى دادن نابينا (ح ۶۹۰/۱۹)

درستى گواهى نابينا كه در اين پاسخ آمده ، موافق احاديث ديگرى است كه شهادت نابينا را در مواردى كه امكان آگاهى وجود دارد ، قابل قبول شمرده است و شيخ حرّ عاملى ، آنها را به همراه اين توقيع در بابى ويژه پذيرش شهادت نابينا و ناشنوا ، آورده است . ۴ غالب فقها نيز اصل حكم را قبول دارند ، چنان كه آل عصفور بحرانى ، خاطرنشان كرده است كه اكثر آنان قبول دارند ؛ امّا در استدلال خود ، اين توقيع را نياورده‏اند .۵ سيّد على طباطبايى ، اصل پذيرش شهادت نابينا را در مواردى كه نيازمند ديدن نباشد ، بدون مخالف مى‏شمارد و حتّى ادّعاى اجماع فقها را بر آن نقل مى‏كند و سپس مواردى را كه شهادت ، نيازمند ديدن باشد نيز به استناد اين توقيع ،

1.ر.ك: مفتاح الكرامة: ج ۱۳ ص ۶۹۸ ، كفاية الأحكام: ج ۲ ص ۲۱ ، كتاب المكاسب ، شيخ انصارى: ج ۴ ص ۷۹.

2.ر.ك: تكملة العروة الوثقى: ج ۱ ص ۲۵۵ - ۲۵۶.

3.وسائل الشيعة: ج ۱۲ ص ۴۶۲ ، كتاب الحجّ ، شاهرودى: ج ۳ ص ۲۰۸ ، كتاب الحجّ ، گلپايگانى: ج ۲ ص ۱۷۳.

4.وسائل الشيعة: ج ۲۷ ص ۴۰۰.

5.الأنوار اللّوامع: ج ۱۴ ص ۲۴۸.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
270

حكمى اجماعى است و مخالف ندارد .۱ برخى فقها مانند محدّث بحرانى ، وحيد بهبهانى ، ميرزاى قمى و شيخ محمّدحسن نجفى به اين توقيع شريف نيز استناد كرده‏اند .۲

۲۵. گرداندن تسبيح در نماز و با دست چپ (ح ۶۹۰/۱۵ و ۱۶)

شيخ حرّ عاملى ، پرسش و پاسخ نخست را دليل استحبابِ ساختن تسبيح از تربت امام حسين عليه السلام و گرداندن آن حتّى در نماز ، اگر نمازگزار نگران اشتباه كردن در آن باشد ، شمرده است .۳برخى در استدلال بر جواز چرخاندن تسبيح در نماز و عدم ناسازگارى آن با حالت نمازگزار ، به آن استناد كرده‏اند ۴و برخى امكان استدلال را مطرح ساخته‏اند ،۵ چنان كه شيخ حرّ عاملى ، بخش دوم توقيع را شاهد جواز تسبيح با دست چپ شمرده است .۶

۲۶. فروش مال موقوفه (ح ۶۹۰/۱۷)

در جواز فروش مال موقوفه توسّط كسانى كه بر آنان وقف شده ، در فرض اين كه فروش آن به حال آنان سودمندتر باشد ، ميان فقها اختلاف وجود دارد . برخى قائل به جواز شده و برخى مجاز نديده‏اند و تفصيل‏هاى چندى در اصل مسئله وجود دارد .۷ اين بخش از توقيع ، جزو احاديثى است كه براى صحّت فروش موقوفه در فرض نياز و سودمندتر بودن ، به صورت مطلق يا در برخى شرايط ، استدلال شده‏

1.ر.ك: مفتاح الكرامة: ج ۴ ص ۷۸.

2.الحدائق الناضرة: ج ۴ ص ۴۹ ، الحاشية على مدارك الأحكام: ج ۲ ص ۶۸ ، غنائم الأيّام: ج ۳ ص ۴۳۹ ، جواهر الكلام: ج ۴ ص ۲۲۳ - ۲۳۱.

3.وسائل الشيعة: ج ۵ ص ۳۶۶.

4.مدارك العروة: ج ۱۶ ص ۱۳۶.

5.مهذّب الأحكام: ج ۷ ص ۲۳۵.

6.وسائل الشيعة: ج ۵ ص ۳۶۶.

7.ر.ك: مفتاح الكرامة: ج ۱۳ ص ۱۱۱ به بعد.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8087
صفحه از 447
پرینت  ارسال به