263
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم

كرده و خاطرنشان ساخته كه ظهور در باز داشتن از گِره زدن دارد .۱
برخى فقهاى ديگر ، مانند فاضل هندى و شيخ محمّدحسن نجفى نيز هر چند به صراحت موضعگيرى نكرده‏اند ، امّا توقيع را در برابر جواز گِره زدن ، يادآور شده‏اند .۲ محقّق نراقى نيز احتياط و بلكه نظر روشن‏تر را همين ديده كه شخص از گِره زدن ، پرهيز كند .۳

۱۱. استحباب دعا در تكبيرهاى هفتگانه (ح ۶۸۹/۳)

يكى از مستحبّات نماز هنگام تكبيرة الإحرام ، افزودن شش تكبير ديگر است كه پيش از آن يا پس از آن يا برخى پيش و برخى پس از آن ، گفته مى‏شود . دعا خواندن ميان تكبيرهاى هفتگانه ، يكى از آداب آن است كه برخى فقها ذكر كرده‏اند . فقهاى چندى مانند محدّث بحرانى و شيخ محمّدحسن نجفى ، در حكم به استحباب دعا ميان تكبيرهاى ياد شده ، به اين بخش از اين توقيع ، استناد كرده‏اند .۴

۱۲. آداب قنوت (ح ۶۸۹/۴)

در قنوت نمازهاى واجب ، بالاتر بردن دست‏ها از سر و برابر چهره ، كراهت دارد و در نافله‏ها مستحب است . شيخ حرّ عاملى ، بابى را به همين حكم ، اختصاص داده است ، چنان كه فقهاى چندى مانند محدّث بحرانى ، وحيد بهبهانى ، محقّق نراقى و شيخ محمّدحسن نجفى نيز به اين فراز توقيع استناد كرده‏اند .۵

۱۳. استحباب سجده شكر پس از نماز (ح ۶۸۹/۵)

سجده شكر ، يكى از تعقيبات مستحبّ نماز به شمار رفته است و يكى از دلايل آن ،

1.الحدائق الناضرة: ج ۱۵ ص ۴۳۹ - ۴۴۰.

2.ر.ك: كشف اللّثام: ج ۵ ص ۲۷۴ ، جواهر الكلام: ج ۱۸ ص ۲۳۷.

3.مستند الشيعة: ج ۱۱ ص ۲۹۳.

4.ر.ك: الحدائق الناضرة: ج ۸ ص ۴۲ ، جواهر الكلام: ج ۱۰ ص ۳۴۶.

5.ر.ك: الحدائق الناضرة: ج ۸ ص ۳۸۷ ، مصابيح الظلام: ج ۸ ص ۱۰۷ ، مستند الشيعة: ج ۵ ص ۳۹۰ ، جواهر الكلام: ج ۱۰ ص ۳۷۲.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
262

داده‏اند .۱
مفاد توقيع ديگر نيز مورد توجّه و استناد فقهاى چندى قرار گرفته است و پيداست فقها در اين دست احكام ، نوعاً نظر مخالف نمى‏دهند . استناد به اين توقيع را مى‏توان در حكم به استحباب قرار دادن تربت امام حسين عليه السلام در قبر ،۲استحباب قرار دادن تربت در حنوط۳ و در جمع ميان استحباب نوشتن دعا بر كفن با تربت ،۴ ملاحظه كرد .
استحباب سجده بر تربت نيز - كه در توقيع سوم آمده - ، موافق با احاديث ديگر است‏۵ و فقهاى ما نيز همين را گفته‏اند و از افضلِ اعمال شمرده شده است ، چنان كه گروهى از فقها ، بخصوص به اين توقيع ، استناد كرده‏اند . ۶

۱۰. چگونگى پوشيدن لباس احرام (ح ۶۸۹/۱ و ۲)

لباس احرام ، شرايطى دارد ، از جمله اين كه لباس مردان نبايد دوخته باشد و اين ، زمينه پرسش از چگونگى پوشيدن آن را فراهم مى‏سازد . اين دو پرسش و پاسخ در باره قسمتى از لباس احرام است كه نيمه پايين بدن را مى‏پوشانَد و گاه به آن لُنگ گفته مى‏شود . امام عليه السلام ، آن گونه كه در اين توقيع آمده ، با رعايت شرايطى از جمله اين كه آن را گِره نزنند ، چگونگى پوشيدن آن را به خواست خودِ شخص مُحرم مى‏داند . از اين رو ، محدّث بحرانى در برابر گفته علّامه حلّى و سيّد محمّد عاملى كه گِره زدن لُنگ را به جهت نياز به پوشش عورت جايز دانسته‏اند ،۷ اين توقيع را بازگو

1.ر.ك: الحدائق الناضرة: ج ۸ ص ۵۲۵ ، مصابيح الظلام: ج ۸ ص ۲۳۶ ، مستمسك العروة الوثقى: ج ۵ ص ۵۱۲.

2.ر.ك: الحدائق الناضرة: ج ۴ ص ۱۱۲ ، كشف اللّثام: ج ۲ ص ۳۸۵ ، مستند الشيعة: ج ۳ ص ۲۱۵.

3.الحدائق الناضرة: ج ۴ ص ۵۳ .

4.جواهر الكلام: ج ۴ ص ۲۳۱.

5.ر.ك: وسائل الشيعة: ج ۵ ص ۳۶۵.

6.از جمله ، ر.ك: مجمع الفائدة و البرهان: ج ۲ ص ۳۱۳ ، ذخيرة المعاد: ج ۲ ص ۲۹۶ ، الحدائق الناضرة: ج ۷ ص ۲۶۰ ، مستند الشيعة: ج ۵ ص ۲۶۷ ، مصباح الفقيه: ج ۱۱ ص ۱۷۵.

7.منتهى المطلب: ج ۱۲ ص ۱۹ ، مدارك الأحكام: ج ۷ ص ۳۳۰.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8275
صفحه از 447
پرینت  ارسال به