169
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم

۱ / ۱۰

وكالت محمّد بن ابراهيم بن مهزيار

۶۷۶.الكافى‏- با سندش به نقل از محمّد بن ابراهيم بن مهزيار۱- : پس از درگذشت ابو محمّد (امام عسكرى عليه السلام ) ، [در باره جانشين داشتن ايشان‏] شك كردم. نزد پدرم وجوهات زيادى جمع شده بود. او آنها را برداشت و سوار كشتى شد و من نيز همراهش براى بدرقه رفتم. ناگاه ، دچار تب شديدى شد . گفت: پسرم! مرا برگردان كه اين ، مرگ است. سپس به من گفت: در باره اين پول‏ها از خدا بترس . به من وصيّت كرد و در گذشت .۲
با خودم گفتم: پدرم كسى نبود كه وصيّت نادرستى بكند. اين پول را به عراق مى‏برم و خانه‏اى در ساحل اجاره مى‏كنم و به هيچ كس چيزى نمى‏گويم. اگر حقيقت، مانند زمان خود ابو محمّد (امام عسكرى عليه السلام ) برايم روشن شد، پول‏ها را به او مى‏دهم ، و گرنه با آن خوش مى‏گذرانم.۳
به عراق رفتم و خانه‏اى در ساحل اجاره كردم و چند روزى ماندم. ناگهان پيكى نامه آورد كه در آن ، نوشته شده بود: «اى محمّد! فلان مبلغ پول در ظروفى چنين و چنان، با تو هست» و [حتّى‏] آنچه را كه همراهم بود و من از آن اطّلاع نداشتم، خبر داده بود. من هم آنها را تحويل پيك دادم. چند روزى گذشت و خبرى نشد. غمگين شدم. باز نامه‏اى به من رسيد كه : «ما تو را به جاى پدرت گمارديم. پس خدا را سپاس گوى» .۴

۶۷۷.الغيبة ، طوسى‏- با سندش به نقل از محمّد بن ابراهيم بن مهزيار اهوازى - : پس از وفات‏ ابو عمرو عَمرى (نايب اوّل) ، توقيعى چنين برايم آمد: «و فرزند۵ - كه خداوند ، حفظش كند - همواره در روزگار حيات پدرش - كه خدا از او خشنود باشد و او را خشنود كند و چهره‏اش را خرّم گرداند - ، مورد اطمينان ما بوده و براى ما مانند پدر و پر كننده جاى خالى اوست و فرزند به فرمان ما، فرمان مى‏راند و عمل مى‏كند . خداوند ، سرپرستى او را بر عهده بگيرد! به [دستور و] سخن او عمل نما و اين را به كسانى كه با ما سر و كار دارند ، اعلام كن»۶ .۷

1.محمّد بن ابراهيم بن مهزيار اهوازى: از اصحاب امام عسكرى عليه السلام و از سفيران و باب‏هاى معروف امام مهدى عليه السلام پس از پدرش است. توفيق زيارت امام مهدى عليه السلام را يافت و بر معجزه ايشان واقف شد (ر . ك : ج ۳ ص ۳۳۹ ح ۶۱۶ و ج ۴ ص ۱۴۱ ح ۶۶۱ و ج ۵ ص ۹۲ ح ۸۱۰ ، رجال الطوسى : ص ۴۰۲ ش ۵۸۹۷ ، مستدركات علم رجال الحديث : ج ۶ ص ۳۷۰ ش ۱۲۲۸۵ ، قاموس الرجال : ج ۹ ص ۵ ش ۶۲۹۱ ، معجم رجال الحديث : ج ۱۵ ص ۲۳۲ ش ۹۹۶۶ . وى مى‏گويد: «وكالت او ثابت نيست و بر وثاقت او دلالت نمى‏كند») .

2.در الإرشاد آمده است : پس از سه روز در گذشت .

3.در نسخه الغيبةى طوسى ، «و گرنه آن را صدقه مى‏دهم» آمده است.

4.الكافى : ج ۱ ص ۵۱۸ ح ۵ ، الإرشاد : ج ۲ ص ۳۵۵ ، الغيبة ، طوسى : ص ۲۸۱ ح ۲۳۹ ، كشف الغمّة :ج ۲ ص ۴۵۰ ، بحار الأنوار : ج ۵۱ ص ۳۱۰ ح ۳۱ .

5.مراد ، محمّد بن عثمان ، نايب دوم امام عصر عليه السلام ، فرزند ابو عمرو عثمان بن سعيد (نايب اوّل امام عليه السلام ) است .

6.طبق نسخه‏هاى ديگر كه «معاملينا» و نه «معاملتنا» دارند، ترجمه شد . (م)

7.الغيبة ، طوسى : ص ۳۶۲ ح ۳۲۵ ، بحار الأنوار : ج ۵۱ ص ۳۴۹ ح ۳ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
168

۱ / ۱۰

تَوكيلُ مُحَمَّدِ بنِ إبراهيمَ بنِ مَهزِيارَ

۶۷۶.الكافي : عَلِيُّ بنُ مُحَمَّدٍ ، عَن مُحَمَّدِ بنِ حَمَّوَيهِ السُّوَيداوِيِّ ، عَن مُحَمَّدِ بنِ إبراهيمَ بنِ مَهزِيارَ ، قالَ : شَكَكتُ عِندَ مُضِيِّ أبي مُحَمَّدٍ عليه السلام ، وَاجتَمَعَ عِندَ أبي مالٌ جَليلٌ ، فَحَمَلَهُ ورَكِبَ السَّفينَةَ وخَرَجتُ مَعَهُ مُشَيِّعاً ، فَوُعِكَ وَعكاً شَديداً ، فَقالَ : يا بُنَيَّ رُدَّني ، فَهُوَ المَوتُ ، وقالَ لي : اِتَّقِ اللَّهَ في هذَا المالِ ، وأَوصى‏ إلَيَّ فَماتَ ۱ ، فَقُلتُ في نَفسي : لَم يَكُن أبي لِيوصِيَ بِشَي‏ءٍ غَيرِ صَحيحٍ ، أحمِلُ هذَا المالَ إلَى العِراقِ وأَكتَري داراً عَلَى الشَّطِّ ولا اُخبِرُ أحَداً بِشَي‏ءٍ ، وإن وَضَحَ لي شَي‏ءٌ كَوُضوحِهِ ( في ) أيّامِ أبي مُحَمَّدٍ عليه السلام أنفَذتُهُ وإلّا قَصَفتُ بِهِ‏۲ ، فَقَدِمتُ العِراقَ وَاكتَرَيتُ داراً عَلَى الشَّطِّ وبَقيتُ أيّاماً ، فَإِذا أنَا بِرُقعَةٍ مَعَ رَسولٍ ، فيها :
يا مُحَمَّدُ ، مَعَكَ كَذا وكَذا في جَوفِ كَذا وكَذا .
حَتّى‏ قَصَّ عَلَيَّ جَميعَ ما مَعِيَ مِمّا۳ لَم اُحِط بِهِ عِلماً ، فَسَلَّمتُهُ إلَى الرَّسولِ وبَقيتُ أيّاماً لا يُرفَعُ لي رَأسٌ وَاغتَمَمتُ ، فَخَرَجَ إلَيَّ :
قَد أقَمناكَ مَكانَ‏۴ أبيكَ فَاحمَدِ اللَّهَ .

۶۷۷.الغيبة للطوسي : بِهذَا الإِسنادِ۵ عَن مُحَمَّدِ بنِ هَمّامٍ ، قالَ : حَدَّثَني مُحَمَّدُ بنُ حَمَّوَيهِ بنِ عَبدِ العَزيزِ الرّازِيُّ في سَنَةِ ثَمانينَ ومِئَتَينِ ، قالَ : حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بنُ إبراهيمَ بنِ مَهزِيارَ الأَهوازِيُّ ، أنَّهُ خَرَجَ إلَيهِ بَعدَ وَفاةِ أبي عَمرٍو ۶ :
وَالاِبنُ‏۷ - وَقاهُ اللَّهُ - لَم يَزَل ثِقَتَنا في حَياةِ الأَبِ رَضِيَ اللَّهُ عَنهُ وأَرضاهُ ونَضَّرَ وَجهَهُ ، يَجري عِندَنا مَجراهُ ، ويَسُدُّ مَسَدَّهُ ، وعَن أمرِنا يَأمُرُ الاِبنُ وبِهِ يَعمَلُ ، تَوَلّاهُ اللَّهُ ، فَانتَهِ إلى‏ قَولِهِ ، وعَرِّف مُعامِلينا ذلِكَ .

1.وفي الإرشاد : «فمات بعد ثلاثة أيّام» بدل «فمات ».

2.في الغيبة : «وإلّا تَصَدَّقتُ به» ، وفي الإرشاد : «وإلّا أنفقته في ملاذّي وشهواتي» بدل «وإلّا قصفت به» . والقَصفُ : اللهو واللعب (الصحاح : ج ۴ ص ۱۴۱۶ «قصف») .

3.في الإرشاد : « وذكر في جملته شيئاً » بدل « ممّا » .

4.وفي الإرشاد : «مقام» بدل «مكان ».

5.أي : جماعة ، عن هارون بن موسى .

6.نائب الأوّل .

7.هو محمد بن عثمان ، نائب الثاني .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد چهارم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8187
صفحه از 447
پرینت  ارسال به