95
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد پنجم

محمّد ،۱على بن محمّد بن اسحاق‏۲ و پدرش و نيز حسن بن يعقوب ،۳ و از اهل رى: قاسم بن موسى و فرزندش ابو محمّد بن هارون ، ۴ صاحب ريگ‏ها ،۵على بن محمّد ،۶ محمّد بن محمّد كلينى و ابو جعفر رفّاء (رفوگر) ۷ ، و از قزوين: مرداس ۸و على بن احمد ، و از فاقتر :۹ دو مرد ، و از شَهرَزور : ۱۰ابن خال ،۱۱ و از فارس: محروج ، ۱۲ و از مرو: صاحب هزار دينار ، صاحب مال و برگه سفيد و ابو ثابت ، و از نيشابور : محمّد بن شعيب بن صالح ، و از يمن: فضل بن يزيد ۱۳و فرزندش حسن ،۱۴جعفرى ، ابن اعجمى و شمشاطى ،۱۵ و از مصر:

1.محمّد بن محمّد خزاعى (ر . ك : ج ۴ ص ۳۷۴ پانوشت ح ۷۲۴) .

2.ر . ك : ج ۴ ص ۳۷۴ ح ۷۲۵

3.در إعلام الورى‏ ، «حسين» آمده است.

4.در برخى نقل‏ها ، «ابن محمّد بن هارون» آمده است.

5.سه نفر صاحب ريگ هستند ، از جمله ابن اُمّ غانم (إثبات الوصيّة: ص ۳۴۸).

6.ر. ك: ج ۴ ص ۴۲۴ پانوشت ح ۷۴۹ .

7.احتمال داده شده كه جدّ احمد بن عبد اللَّه بن احمد رفاء باشد (قاموس الرجال: ج ۱۱ ص ۲۵۶ ش ۱۵۲).

8.احتمال اتّحاد با مرداس بن على دارد (ر. ك: ج ۴ ص ۳۴۶ ح ۷۱۳ ، مستدركات علم رجال الحديث: ج ۷ ص ۳۹۳ ش ۱۴۸۱۹ ، معجم رجال الحديث: ج ۱۹ ص ۱۲۵ ش‏۱۲۲۴۰) .

9.در نقل‏ها ، قاقين و فارس و قابس آمده است.

10.شهرزور در منطقه كردنشين عراق در جنوب شرقى سليمانيّه است كه زور بن ضحّاك ، آن را بنا كرده و امروز به «سد صادق» معروف است (ر. ك: معجم البلدان: ج ۳ ص ۳۷۵ ، تقويم البلدان: ص ۴۱۳).

11.نام ابن حال و جمال هم آمده است.

12.ظاهراً تصحيف شده و صحيح آن ، «مجروح» است (ر. ك: ص ۴۷ ص ۷۷۴ و ج ۴ ص ۳۴۶ ح ۷۱۳).

13.در برخى نقل‏ها «مفضّل» آمده كه شناخته نشده است.

14.شايد وى حسن بن فضل يمانى باشد (ر. ك: ج ۴ ص ۳۹۶ پانوشت ح ۷۳۶) .

15.گفته شده است همان «على بن محمّد شمشاطى» است كه شيخ صدوق ، دو توقيع نقل مى‏كند و گفته كه وى رسولِ جعفر بن ابراهيم يمانى است . البتّه در نقل الكافى ، «على بن حسين يمانى» آمده است (ر. ك: ج ۴ ص ۴۰۰ ح ۷۳۷). ابن نديم در الفهرست گفته: وى در زمان ما زنده بوده و با رؤيت امام در عصر غيبت منطبق نيست و اين كه اصل وى از شمشاط از ارمينيه است و اين از يمن (ر. ك: قاموس الرجال: ج ۷ ص ۵۶۴ ش ۵۳۰۹، رجال النجاشى: ج ۱ ص ۹۳ ش ۶۸۷ و ص ۲۶۳ ش ۶۸۹ ، الفهرست ، ابن نديم: ص ۲۴۸ ، خلاصة الأقوال: ص ۱۸۷ ش ۴۹ ، الأعلام ، زركلى: ج ۴ ص ۳۲۵ ، معجم البلدان: ج ۳ ص ۳۶۲) .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد پنجم
94

مولاى امام ابو الحسن (ثالث) ،۱ احمد و محمّد فرزندان حسن ،۲اسحاق كاتب از بنى نوبخت ،۳صاحب النّواء۴ و صاحب كيسه مُهر خورده، و از همدان: محمّد بن كِشمِرد ،۵ جعفر بن حمدان‏۶ و محمّد بن هارون بن عمران ، ۷ و از دينور: حسن بن هارون ، احمد بن اُخيّه‏۸ و ابو الحسن ،۹ و از اصفهان: ابن باذشاله‏۱۰ ، و از صيمره :۱۱زيدان، و از قم: حسن بن نضر ،۱۲محمّد بن

1.مسرور طبّاخ بغدادى، مولاى امام هادى عليه السلام، از كسانى است كه از معجزه صاحب الزمان عليه السلام اطّلاع پيدا كرده و امام را ديده و طبق نقل الخرائج ، مورد عنايت امام قرار گرفته است، آن جا كه امام عليه السلامكيسه دوازده دينارى را براى تحويل به وى فرستاد (ر. ك: الخرائج و الجرائح: ج‏۲ ص ۶۹۷ ح ۱۲ ، مستدركات علم رجال الحديث: ج ۷ ص ۴۰۲ ش ۱۴۸۶۰ ، معجم رجال الحديث: ج ۱۹ ص ۱۴۵ ش ۱۲۲۹) .

2.در إعلام الورى‏، فرزندان ابو الحسن آمده است .

3.ظاهراً وى همان اسحاق بن اسماعيل بن نوبخت كاتب بغدادى است كه برقى و طوسى ، او را از اصحاب امام هادى عليه السلام شمرده‏اند (ر. ك: الأنساب ، سمعانى: ج ۵ ص ۵۲۹ ، رجال الطوسى: ص ۳۸۴ ش ۵۶۴۹، رجال البرقى: ص ۶۰ ، مستدركات علم رجال الحديث: ج ۱ ص ۵۵۰ ش ۲۰۰۱).

4.در منتخب الأنوار و كشف الغمّة، «صاحب الفرّا» و در إعلام الورى‏، «صاحب الفداء» آمده است.

5.در منتخب الأنوار ، «كسمرد» آمده است (ر. ك: ج ۴ ص ۳۳۶ پانوشت ح ۷۰۳) .

6.ر. ك: ج ۴ ص ۲۱۹ پانوشت ح ۶۹۲ .

7.در نقل كشف الغمّة نيامده است (ر. ك: ج ۴ ص ۳۴۰ پانوشت ح ۷۰۸) .

8.در برخى منابع ، به جاى عبارت «أحمد بن أخيه»، «أحمد و أخوه» و «أحمد أخوه» «أحمد و أخوه أبو الحسن» آمده است . در أعيان الشيعة (ج ۳ ص ۲۰۰) ، احمد بن هارون دينورى آمده و اين احتمال وجود دارد كه منظور ، محمّد بن هارون دينورى باشد كه كفاية الأثر (ص ۱۷۵) از وى حديث بر نص از ائمّه را نقل مى‏كند (ر. ك: مستدركات علم رجال الحديث: ج ۷ ص ۳۵۶ ش ۱۴۶۳۷) .

9.شهيد ثانى در تعليقه خود بر كتاب خلاصة الأقوال از دو نسخه صحيح رجال النجاشى و رجال ابن داوود آورده كه اسم ابو الحسن دينورى ، زكار ابو الحسن دينورى است؛ ولى نسخه موجود از اين دو كتاب ، «زكار بن حسن دينورى» آمده است و : نجاشى گفته: شيخ من أصحابنا، ثقة، له كتاب الفضائل (رجال النجاشى: ج‏۱ ص ۳۹۸ ش ۴۶۲، رجال ابن داوود: ص ۹۷ ش ۶۳۴؛ رسائل الشهيد الثانى ، حاشيه خلاصة الأقوال : ص ۹۸ ش ۱۷۳ ، معجم رجال الحديث: ج ۸ ص ۲۷۷ ش ۴۶۸۵، الموسوعة الرجاليّة: ج ۶ ص ۴۶۴).

10.در منتخب الأنوار ، «ابن بادساكنه» و در إعلام الورى‏ ، «ابن بادشايجه» و در بحار الأنوار«ابن باداشاكه» آمده است (ر. ك: ج ۴ ص ۳۹۲ پانوشت ح ۷۳۳).

11.ناحيه‏اى در بصره است.

12.در برخى نقل‏ها ، «نصر» آمده است (ر. ك: ج ۴ ص ۳۶۴ پانوشت ح ۷۱۶) .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد پنجم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9957
صفحه از 432
پرینت  ارسال به