به پردههاى كعبه آويخته است و مىفرمايد : «خدايا ! انتقامم را از دشمنانم بگير» .۱
۸۰۵.عبد اللَّه بن جعفر حِمْيَرى مىگويد كه : به محمّد بن عثمان عَمرى - كه خدا از او خشنود باد - گفتم: من از تو [و براى اطمينان يافتن] ، همان سؤال ابراهيم عليه السلام از خدايش عزّ و جل را مىپرسم ، آن هنگام كه گفت: خداى من ! نشانم بده كه چگونه مردگان را زنده مىكنى؟ خداوند فرمود: «آيا ايمان ندارى؟ گفت: چرا؛ امّا مىخواهم دلم مطمئن شود» .۲مرا از صاحب اين امر ، باخبر كن كه آيا او را ديدهاى؟ گفت: آرى و گردنش مانند اين است . و با دستش به گردن خودش اشاره كرد ۳ .۴
۲ / ۲۲
محمّد بن على بن بلال
۸۰۶.ابو الحسن محمّد بن محمّد بن يحيى معاذى۵ نقل كرده است كه : مردى از يارانمان پس از تفرقه و اختلاف ،۶ به ابو طاهر محمّد بن على بن بلال۷ ملحق شد و سپس
1.الغيبة ، طوسى: ص ۲۵۴ ح ۲۲۴، بحار الأنوار: ج ۵۲ ص ۳ ح ۲.
2.بقره: آيه ۲۶۰.
3.در نقلهاى ديگر، اين ماجرا به عثمان بن سعيد عَمرى ، نسبت داده شده است و از آن جا كه آن نقلها بيشتر و قوىترند ، ترجيح با آنهاست. احتمال تكرار ماجرا نسبت به هر دو نيز بعيد به نظر مىرسد است (ر. ك: ص ۸۱ ح ۷۹۴ «عثمان بن سعيد»).
4.كتاب من لا يحضره الفقيه: ج ۲ ص ۵۲۰ ح ۳۱۱۵، كمال الدين: ص ۴۴۰ ح ۹ - ۱۰، الغيبة ، طوسى: ص ۲۵۱ ح ۲۲۲، بحار الأنوار: ج ۵۲ ص ۳۰ ح ۲۳ .
5.وى از ياران محمّد بن عثمان عَمرى است كه ابو غالب زرارى ، از او روايت كرده است (مستدركات علم رجال الحديث : ج ۷ ص ۳۱۶ ش ۱۴۴۵۳) .
6.اختلاف، به چنددستگىِ شيعه در امر نايبان خاص امام زمان عليه السلام اشاره دارد كه به دليل ادّعاى دروغين نيابت از سوى افرادى مانند محمّد بن على بن بلال ايجاد شد.
7.ابو طاهر محمّد بن على بن بلال: شيخ طوسى، او را در زمره اصحاب امام هادى عليه السلام و امام عسكرى عليه السلامشمرده و توثيقش كرده است؛ امّا در كتاب الغيبة، وى را از مذمومان شمرده كه ادّعاى باب بودن كردهاند. خلاصه سخن آية اللَّه خويى در شرح حال او پس از نقل اقوال، چنين است: اين شخص، ثقه و داراى اعتقاد نيكو بوده ؛ امّا انحراف و ادّعاى باب بودنش هم ثابت است؛ پس او ثقه و داراى اعتقاد فاسد است، و اشكالى در عمل به رواياتش نيست، بنا بر كفايت وثاقت در حجّيت روايت، همان گونه كه صحيح ، اين طور است. شوشترى گفته است: اين شخص ، داراى اعتقاد درست بود؛ امّا منحرف شد. در الغيبة حسن بن روح از ابو طاهر بن بلال ، در حال استقامت و درستى عقيدهاش روايت نقل كرده است (رجال الطوسى: ص۳۹۴ ش۵۸۱۲ و ص۴۰۱ ش۵۸۸۶، الغيبة، طوسى: ص۳۵۳ ح۳۱۳ و ص۳۸۷ ح۳۵۱ و ص۴۰۰ ح۲۷۵، معجم رجال الحديث: ج۱۷ ص۳۳۲ ش۱۱۳۰۵، قاموس الرجال: ج۹ ص۴۳۲ ش۷۰۳۲. نيز ، ر.ك : ج۴ ص۷ مدعيان دروغين)