انتظار فَرَج امام عصر عليه السلام
اميد به آيندهاى روشن و نيكو و يا «انتظار فرج» ، يكى از مفاهيم پُرتكرار در احاديث است. اين مفهوم، به گونههاى متفاوت زير، در آيات و احاديث آمده است:
۱. «انتظار فرج» گاه به گونه مطلق و براى دميدن روح اميد در مردم و القاى روحيه پايدارى و صبر در برابر مشكلات در همه زمينهها به كار رفته است. آيه شريف : «إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا؛۱ به درستى كه با دشوارى، آسانى است» و احاديثى همچون : «اِنتِظارُ الفَرَجِ بِالصَّبرِ عِبادَةٌ ؛۲ انتظار فَرَج با شكيبايى ، عبادت است» و يا «أفضَلُ العِبادَةِ انتِظارُ الفَرَجِ؛۳ برترين عبادت، انتظار فرج است» ، به اين مفهوم اشاره دارند.
زاويه ديد اين احاديث، به انتظار فَرَج امام عصر عليه السلام منحصر نيست؛ بلكه تمام رفتارهاى انسان در حوزههاى گوناگون را شامل مىشود. زندگى، همراه با مشكلات و سختىهاست و به صبر و پايدارى همراه با اميد به آيندهاى روشن نياز دارد تا شادابى و نشاطِ روح و روان را سبب شود.
قاضى تنوخى (م ۳۸۴ ق) با استفاده از آيات، احاديث، حكايات و اشعار زيبا، كتابى با عنوان الفرج بعد الشدّة نگاشته كه دستمايه نويسندگان و شاعران پس از خود قرار گرفته است.