«مهدى! بيا».
چند قدمى جلو رفتم و ايستادم. فرمود: «جلوتر بيا».
جلوتر رفتم. فرمود: «جلوتر بيا كه ادب در اطاعت امر است».
من چندان جلو رفتم كه دستانمان به هم رسيد و او برايم سخن گفت. سيّد بحر العلوم ديگر ادامه نداد و به سؤال ميرزاى قمى كه چرا با وجود دانش گسترده‏اش كتاب كم نوشته است، پاسخ گفت. ميرزاى قمى از سخن امام و سيّد بحر العلوم پرسيد؛ امّا او با دستش اشاره كرد كه اين رازى مگوست.^۱

۸۸۰.محدّث نورى‏ مى‏گويد: ميرزا حسين لاهيجى، از ملّا زين العابدين سلماسى نقل مى‏كرد كه روزى سيّد بحر العلوم، وارد حرم امير مؤمنان عليه السلام شد ، در حالى كه اين شعر را زمزمه مى‏كرد:

چه خوش است صوت قرآن،ز تو دل‏ربا شنيدن‏
[به رخت نظاره كردن،سخن خدا شنيدن‏]
از ايشان سبب آن را پرسيدند. فرمود: هنگامى كه به حرم مطهّر وارد شدم، حجّت عليه السلام را ديدم كه بالاى سر مبارك نشسته و با صداى بلند ، قرآن مى‏خواند. هنگامى كه صداى ايشان را شنيدم، آن شعر را خواندم و هنگامى كه به حرم وارد شدم، قرائت قرآن را تمام كرد و از حرم شريف بيرون رفت.^۲

۴ / ۱۲

فقيه بزرگوار، علّامه شيخ مرتضى انصارى‏

۸۸۱.يكى از نوادگان شيخ مرتضى انصارى‏^۳، در شرح حالات آن بزرگوار، از آقا مير سيّد

حال خواندن نماز به امامت سيّد بحر العلوم بوديم. هنگام برخاستن براى ركعت سوم، حالتى به سيّد دست داد و او مدّتى درنگ كرد و سپس برخاست. پس از نماز، با اين كه در شگفت بوديم، امّا چيزى نپرسيديم تا به خانه آمديم. به هنگام صرف غذا، به آهستگى با دوستان سخن مى‏گفتيم و مى‏خواستيم از علّت آن درنگ، جويا شويم كه سيّد پرسيد: در باره چه سخن مى‏گوييد؟ من پرسش را در ميان نهادم. فرمود: حجّت عليه السلام داخل حرم شد و بر پدرش سلام كرد و آن حالت از مشاهده چهره نورانى ايشان به من دست داد تا آن كه از حرم بيرون رفت.^۱

۸۷۹.محدّث نورى، از ملّا زين العابدين بن محمّد سلماسى‏ نقل كرده است: در نجف، در مجلس استادم علّامه سيّد بحر العلوم بودم كه ميرزاى قمى،^۲ مؤلّف كتاب قوانين الاُصول ، وارد شد و پس از اندكى از ايشان خواست كه سخنى بگويد. سيّد بحر العلوم در پاسخ گفت: يكى دو شب پيش، در مسجد اعظم كوفه، نافله شب را خوانده و عزم بازگشت به نجف داشتم كه به درس صبحگاهم برسم. از مسجد كه بيرون آمدم، شوق رفتن به مسجد سهله در دلم افتاد؛ ولى از بيم آن كه به موقع به نجف نرسم، آن را از خيالم بيرون كردم؛ امّا شوقم بيشتر شد و مردّد بودم. ناگهان بادى برخاست و راه مرا كج كرد و توفيق با من يار شد و به مسجد سهله رسيدم. زائرى نبود، جز شخص جليلى كه مشغول مناجات با خدا بود و كلماتى مى‏گفت كه دل‏هاى سخت را نرم و اشك‏ها را از چشم‏هاى خشكيده، روان مى‏كرد.
از آنچه مى‏شنيدم و مى‏ديدم ، حالم دگرگون شد و در همان جا ايستادم و لذّت بردم ، تا آن كه مناجاتش را به پايان برد و به من رو كرد و با زبان فارسى فرمود: