اراده موافقت كرده، با كفش و لباسى كه مناسب هواى بروجرد بود، پياده بيرون آمديم و تا پايه گردنگاه - كه تقريباً در يك فرسخى شهر واقع است - آمده، در ميان گردنگاه برف ديده شد. نظر به آن كه برف در كوهستان تا ايّام تابستان هم مى‏ماند، اعتنايى نكرديم. چون از گردنه، بالا رفتيم، صحرا را پُر از برف ديديم؛ لكن چون جادّه كوبيده بود و آفتاب هم تابيده بود و مسافت هم تا به مقصود زياده بر شش فرسخ نمانده بود، به ملاحظه اين كه دو فرسخ ديگر را هم در آن روز مى‏رويم و شب را هم كه شب چهارشنبه بود ، در بعض دهات واقعه در اثناى راه مى‏خوابيم، باز هم اعتنايى نكرده، روانه شديم ، مگر يك نفر از همراهان كه از آن جا برگرديد.
پس ما رفتيم تا آن كه وقت عصر به قريه رسيده، در آن جا توقّف كرده ، شب را خوابيدم . چون صبح برخاستيم، ديديم كه برفى تازه افتاده و راه را بسته و جادّه را مستور كرده؛ لكن با وجود آن، چون نماز را ادا كرديم و آفتاب هم طلوع كرد، آماده رفتن شديم. صاحب منزل، مطّلع شده، ممانعت نمود و گفت: جادّه‏اى نيست و اين برف تازه همه راه‏ها را پر كرده. گفتيم: باكى نيست؛ زيرا هوا خوب است و دهات هم به يكديگر اتّصال دارد و راه را مى‏توان يافت. لهذا اعتنايى نكرده، روانه شديم.
آن روز هم با مشقّت تمام رفته تا آن كه عصر را وارد قريه شديم كه از آن جا تا به مقصود، تقريباً كمتر از دو فرسخ مسافت بود و شب را آن جا در خانه شخصى از اخيار، حاج مراد نام ، خوابيديم. چون صبح برخاستيم، هوا را ديديم به غايت برودت ، و برف ديگر هم زياده بر برف شب گذشته، باريده بود؛ لكن هوا ديگر ابر نداشت. چون نماز را ادا كرديم و هوا را هم صاف ديديم و مقصود هم نزديك بود و شب آينده هم شب جمعه بود و مناسب با زيارت و عبادت و در وقت خروج هم مقصود، درك زيارت اين شب بود و به علاوه قريه ديگر فاصله بود ميان اين قريه و آن محلّ مقصود كه آن قريه تعلّق به بعض ارحام حقير داشت و با عدم تمكّن از وصول به مقصود ، توقّف در آن قريه از براى صله ارحام هم ممكن بود.

و سه بار مى‏گويد: «هنيئاً لك؛ گوارا باد بر تو!». سپس مى‏فرمايد: بار اوّل گفتم: «هنيئاً لك»، به جهت تشرّف شما به مكّه مكرّمه. بار دوم گفتم: «هنيئاً لك»، به جهت تشرّف به مدينه منوّره، و بار سوم گفتم: «هنيئاً لك»، به جهت زيارت ولىّ عصر - عجّل اللَّه فرجه - . به ياد دارى كه در فلان منزل، شخصى با تو هم‏غذا شد؟ آن شخص، ولىّ عصر عليه السلام بود.^۱

۴ / ۱۰

ملّا محمود عراقى‏

۸۷۳.شيخ ملّا محمود عراقى‏^۲ مى‏گويد: حقير در اوايل شباب - كه شايد مقارن سال هزار و دويست و شصت و سه هجرى بود - در بلده بروجرد در مدرسه شاه‏زاده، مشغول تحصيل علم بودم و هواى آن بلد، چون اعتدالى دارد ، در ايّام عيد نوروز، باغات و اراضى آن، سبز و خرّم مى‏گردد و آثار زمستان از برف و برودت هوا زايل مى‏شود؛ لكن دو فرسخ مسافت بلكه كمتر از دروازه شهر گذشته به سمت عراق، آثار زمستان تا اوّل جوزا^۳ غالباً ثابت و برقرار است و حقير، پس از دخول حَمَل‏^۴ ، چون هوا را معتدل ديدم و وقت هم به جهت تفرقه طلّاب و رسومات عيد نوروز ، وقت تعطيل بود، با خود خيال كردم كه قبر امام‏زاده لازم التعظيم سهل بن على را كه در قريه معروفه باستانه - كه از دهات كزّاز كه محلّات عراق است - واقع گرديده و در هشت فرسخى بروجرد واقع شده، زيارت كنم و جمعى از طلّاب هم بعد از اطّلاع بر اين