181
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد پنجم

هر كس اين دعا را پس از هر نماز واجب بخواند، امام «م ح م د بن حسن» - كه سلام بر او و پدرانش باد - را در بيدارى يا خواب مى‏بيند: بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ ، اللَّهُمَّ بَلِّغ مَولانا صاحِبَ الزَّمانِ أينَما كانَ وَ حَيثُما كانَ ، مِن مَشارِقِ الأَرضِ وَ مَغارِبِها ، سَهلِها وَ جَبَلِها ، عَنّي وَ عَن والِدَىَّ وَ عَن وُلدى وَ إخوانى التَّحِيَّةَ وَ السَّلامَ ... .۱
به نام خداوند گسترده‏مهر مهربان. خدايا! به مولايمان صاحب الزمان، در هر جا كه هست و هر حالتى كه دارد، در شرق و غرب زمين، دشت و كوه آن، از سوى من و پدر و مادر و فرزندان و برادرانم به او درود و سلام برسان .

دليل وقوع رؤيت‏

پس از اثبات امكان رؤيت، به ارائه دليل براى وقوع اين امر نيازمنديم؛ زيرا اگرچه وقوع چيزى، دليل امكان آن است، امّا امكان يك شى‏ء، مستلزم وقوع آن نيست. با اين فرض، به گزارش‏هاى قابل اعتمادى نياز داريم كه ديدار امام عليه السلام را براى حدّ اقل عدّه‏اى محدود، ثابت كند. اين گزارش‏ها را مى‏توانيم به چند دسته تقسيم كنيم: يك دسته، احاديثى از امامان اند كه به گونه‏اى كلّى و اجمالى، از دسترس برخى از نزديكان و موالىِ امام عصر عليه السلام به ايشان و به طور طبيعى ، ديدن وجود مبارك امام عليه السلام حكايت دارند؛ دسته دوم، گزارش‏هاى مكرّر و درازدامن از تشرّف‏ها و رؤيت‏هاى پيروان ناب امامان و يا انسان‏هاى درمانده و گرفتار اند كه برخى از آنها در همين بخش آمده‏اند.
دسته نخست: دست كم دو حديث‏۲ با اسناد معتبر و مقبول، دسترس به امام عليه السلامرا

1.ر.ك: ج ۶ ص ۲۳۲ ح ۱۰۸۲ .

2.روايت سومى نيز در دست داريم كه وجود چنين افرادى را اثبات مى‏كند و تعداد آنها را سى نفر مى‏داند؛ امّا مرحوم فيض، آن را ناظر به غيبت صغرا دانسته است. متن روايت در كتاب الكافى چنين است: امام جعفر صادق عليه السلام فرمود: «لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ ، وَ لَا بُدَّ لَهُ فِي غَيْبَتِهِ مِنْ عُزْلَةٍ ، وَ نِعْمَ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ ، وَ مَا بِثَلَاثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ؛ صاحب اين امر را چاره‏اى نيست از غيبت، و بايد كه غايب شود و او را در حال غيبت خويش چاره نيست از آن كه از خُلق، دورى گزيند. و خوب منزلى است طيبه و با سى كس، وحشتى نيست» (الكافى: ج ۱ ص ۳۴۰ ح ۱). و بيان، اين گونه چنين است: «طيبة» هى المدينة المقدسة يعنى إذا اعتزل فيها مستترا ومعه ثلاثون من شيعته يأنس بعضهم ببعض فلا وحشة لهم كأنه أشار بذلك إلى غيبته القصيرة فإن فى الطويلة ليس لشيعته إليه سبيل ؛ مراد از طيبه شهر مدينه است يعنى اگر در مدينه پنهان شود و گوشه گيرد و با او سى نفر از شيعيان او باشند كه با هم انس گيرند احساس تنهايى نمى‏كنند . گويا اين روايت اشاره به غيبت كوتاه حضرت دارد زيرا در غيبت كبراى ايشان ، شيعيان او راهى براى رسيدن به ايشان ندارند (الوافى: ج ۲ ص ۴۱ ح ۹۲۵).


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد پنجم
180

امامانِ پيشين و نه خودِ امام زمان عليه السلام و نه نايبان خاصّ ايشان ، مدّعىِ تغيير ماهوى و يا صعود آسمانى ايشان نشده‏اند؛ امرى كه از تشبيه امام عصر عليه السلام به نوح عليه السلام و يوسف عليه السلام و نه مسيح عليه السلام نيز هويداست.۱
افزون بر اين، هيچ يك از عالمان بزرگ و مؤلّفان مشهور شيعى - كه در فزونى عقل و درايت ايشان ترديدى نيست ، مانند: شيخ صدوق ، شيخ مفيد ، شيخ طوسى - ، ديدار امام عصر را محال ندانسته و برخى حتّى در كتاب‏هاى خود، فصلى را براى نام بردن از ديدار كنندگان گشوده‏۲ و يا به ممكن بودن آن تصريح كرده‏اند؛۳ امرى كه به روشنى، ممكن بودن آن را از نظر عقل نشان مى‏دهد. همچنين بسيار بعيد است كه اشخاص متعدّدى در روزگاران مختلف، امرى غير ممكن را ادّعا كنند و با انكارهاى جدّى و عمومى، رو به رو نشوند.

امكان نقلىِ رؤيت‏

احاديث فراوانى در دست داريم كه دعاها و اعمالى را براى تشرّف به خدمت امام عصر عليه السلام و ديدار ايشان توصيه مى‏كنند. اين احاديث، به روشنى بر امكان رؤيت ، دلالت دارند؛ زيرا معقول نيست كه پيشوايان معصوم دينى كه خود سرآمد خردورزان‏اند به امرى ناممكن، ترغيب و برايش راهكار ارائه دهند. متن برخى از اين ادعيه و اعمال، در كتاب‏هاى حديثى آمده‏اند.۴ در يكى از آنها از امام صادق عليه السلام چنين نقل شده است:

1.ر.ك: ج ۲ ص ۳۸۳ (بخش دوم / فصل پنجم / ويژگى نوح عليه السلام در امام عليه السلام) و ص ۳۸۹ (مثل او ، مَثَل عيسى عليه السلام است) و ج ۹ ص ۱۳۷ ح ۱۶۹۸ (احياى سنت و سيره پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله) .

2.نام اين كتاب‏ها - كه شمارشان بيش از سى جلد است همراه نشانى فصل مربوطه ، در كتاب ديدار در عصر غيبت، (ص ۲۷ - ص ۲۹) آمده است. گفتنى است برخى از اين فصول، به ديدارها در عصر غيبت صغرا اختصاص دارند و برخى، اعم از غيبت صغرا و كبرايند.

3.مانند: الطرائف، ابن طاووس: ص ۱۸۴، كشف الغمّة: ج ۳ ، ص ۲۸۷ و ۳۲۲ ، اثبات الهداة: ج ۳ ص ۷۱۲ و... .

4.ر. ك: مكارم الأخلاق: ج ۲ ص ۳۵ ح ۲۰۷۶. نيز، ر. ك: ج ۶ ص ۳۶۶ ح ۱۱۱۷ و ۱۱۱۸ (زيارت آل يس).

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد پنجم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9635
صفحه از 432
پرینت  ارسال به