65
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم

اهل سنّت، رويكرد نعيم بن حمّاد را در نقل گزارش‌هاى مربوط به فتن و نشانه‌هاى ظهور نپذيرفته و آن را طرد كرده است.

۲. احاديث‌

الف - احاديث خالص شيعى‌۱

احاديث شيعى «رايات سود»، بسيار كم برگ و بار است؛ چرا كه تنها سه حديث خالص شيعى در مصادر ما گزارش شده است:
حديث اوّل به نقل از امام باقر عليه السلام از امير مؤمنان عليه السلام كه فَرَج (گشايش) را منوط به سه نشانه شمرده است: اختلاف شاميان، رايات سود خراسان و فزعه (صيحه) در ماه رمضان.۲ اين حديث، مربوط به مطلق گشايش است و به قيام مهدوى مربوط نيست.
حديث دوم به زوال حكومت بنى اميّه و بنى عبّاس اشاره كرده و از اصحاب «رايات سود» سخن گفته است‌۳ كه ظاهراً به قيام ابو مسلم خراسانى اشاره دارد و با قيام مهدوى، مرتبط نيست.
حديث سوم، صراحتاً ابو مسلم خراسانى را «صاحب رايات سود» خوانده است.۴
نتيجه آن كه از منظر احاديث خالص شيعى، «رايات سود» خراسان، با قيام مهدوى ارتباطى ندارند.

1.مراد از احاديث خالص شيعى، احاديثى هستند كه به گونه كامل از طريق راويان شيعه گزارش شده‌اند، نه آن كه از ميراث حديثى اهل سنّت، به ميراث حديثى شيعه منتقل شده باشند.

2.الغيبة، نعمانى: ص ۲۵۱ ح ۸.

3.الغيبة، نعمانى: ص ۲۵۶ ح ۱۳.

4.دلائل الإمامة: ص ۲۹۴ ح ۲۴۸، إعلام الورى‌: ج ۱ ص ۵۲۸ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
64

الأحبار است و تنها هفت روايت به نقل از پيامبر صلى اللّه عليه و آله،۱ شش روايت به نقل از اميرمؤمنان عليه السلام ۲ و پنج روايت به نقل از امام باقر عليه السلام در باره «رايات سود» آمده است؛۳ يعنى حدود ۲۵ درصد گزارش‌ها از معصومان عليهم السلام نقل شده اند.
در اين هجده حديث، شش روايت با قيام مهدوى مرتبط نيستند۴ (حتّى در برخى موارد، در نكوهش «رايات سود» آمده‌اند.۵ و يا صراحتاً به «رايات سودِ» بنى‌عبّاس اشاره دارند۶)، سه گزارش در باره نبرد «رايات سود» با سفيانى و فرماندهى شعيب بن صالح اند۷ و تنها در نُه گزارش، ارتباط مستقيم «رايات سود» با امام مهدى عليه السلام و يا بيعت با ايشان مطرح شده است.۸
نكته قابل تأمّل، آن است كه با وجود اين كه نعيم بن حمّاد مروزى، با احمد بن حنبل با چند سال تقدّم زمانى، معاصر و با او در مبحث «خلق و عدم خلق قرآن» نيز هم‌عقيده بوده است، ولى هيچ يك از روايات و آثار كتاب او در مسند ابن حنبل و در ديگر كتاب‌هاى كهن و معتبر اهل سنّت نيامده است. ظاهراً مدرسه رسمى حديث

1.الفتن ابن حمّاد: ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۵۵۱ و ص ۲۰۳ ح ۵۵۲ و ص ۲۰۴ ح ۵۵۵ و ص ۲۰۵ ح ۵۵۸ و ص ۲۰۶ ح ۵۶۳ و ص ۲۱۳ ح ۵۸۴ و ص ۳۱۰ ح ۸۹۵ .

2.ر.ك: الفتن، ابن حمّاد: ج ۱ ص ۲۱۰ ح ۵۷۳ و ص ۲۱۶ ح ۵۹۵ و ص ۳۱۴ ح ۹۰۷ و ص ۳۱۶ ح ۹۱۲ و ص ۳۲۱ ح ۹۱۴ و ص ۳۴۴ ح ۹۹۶.

3.ر.ك: الفتن، ابن حمّاد: ج ۱ ص ۲۰۷ ح ۵۶۶ و ص ۳۱۲ ح ۹۰۱ و ص ۳۱۴ ح ۹۰۹ و ص ۳۱۶ ح ۹۱۳ و ص ۳۲۲ ح ۹۲۱ و ص ۳۴۵ ح ۹۹۹.

4.ر.ك: الفتن، ابن حمّاد: ج ۱ ص ۲۰۳ ح ۵۵۱ - ۵۵۲ و ص ۲۰۴ ح ۵۵۵ و ص ۲۰۵ ح ۵۵۸ و ص ۲۰۶ ح ۵۶۳ .

5.ر.ك: الفتن، ابن حمّاد: ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۵۵۱ و ص ۲۱۰ ح ۵۷۳ .

6.ر.ك: الفتن، ابن حمّاد: ج ۱ ص ۲۰۴ ح ۵۵۵ و ص ۲۰۵ ح ۵۵۸ و ص ۲۰۶ ح ۵۶۳ .

7.ر.ك: الفتن، ابن حمّاد: ج ۱ ص ۳۱۲ ح ۹۰۱ و ص ۳۱۴ ح ۹۰۷ - ۹۰۹ و ص ۳۱۶ ح ۹۱۲ - ۹۱۳ و ص ۳۲۱ ح ۹۱۴.

8.ر.ك: الفتن، ابن حمّاد: ج ۱ ص ۳۱۰ ح ۸۹۵ و ص ۳۱۴ ح ۹۰۶ و ۹۰۹ و ص ۳۱۶ ح ۹۱۲ - ۹۱۳ و ص ۳۲۱ ح ۹۱۴ و ص ۳۴۴ ح ۹۹۶ و ص ۳۴۵ ح ۹۹۹.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13412
صفحه از 453
پرینت  ارسال به