397
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم

بكسر الألف و جزم اللام موصولة بياسين أمّا القراءة الأولى ففيها وجوه: الأوّل: و هو الأقرب أنا ذكرنا أنه الياس بن ياسين فكان الياس آل ياسين. الثانى: آل ياسين، آل محمّد صلى اللّه عليه و آلهو الثالث: أن ياسين اسم القرآن، كأنه قيل : سلام اللَّه على من آمن بكتاب اللَّه الذى هو ياسين.۱
نافع و ابن عامر و يعقوب «آل ياسين» را به گونه‌اى كه آل به ياسين اضافه شده باشد، قرائت كرده‌اند؛ ولى ديگران به كسر الف و جزم لام وصل به ياسين خوانده‌اند. قرائت اوّلى داراى چند احتمال است : اوّل كه از همه نزديك‌تر است، ما ذكر كرديم كه الياس پسر ياسين بوده، پس الياس آل يس بوده . دوم ، آل ياسين ، آل محمّد است . سوم ، ياسين اسم قرآن است و گويا گفته شده : سلام بر كسى كه به كتاب الهى ، ايمان آورده ، كه همان ياسين است .
آلوسى نيز در كتاب روح المعانى، قرائت «سلام على آل ياسين» را از نافع و ابن عامر و يعقوب و زيد بن على نقل مى‌كند و در تأييد آن مى‌نويسد:
و كتب فى المصحف العثمانى منفصلاً ففيه نوع تأييده لهذه القرائة... و قيل ياسين فيها اسم لمحمّد صلى اللّه عليه و آله فآل ياسين آله - عليه الصلاة و السلام - . أخرج ابن أبى حاتم و الطبرانى و ابن مردويه عن ابن عبّاس انه قال فى «سلام على آل ياسين»: نحن آل محمّد آل ياسين و هو ظاهر فى جعل ياسين إسماً له صلى اللّه عليه و آله.۲
در مصحف عثمانى به صورت جداگانه و خارج متنى نوشته كه در آن، نوعى تأييد بر اين قرائت است ... گفته شده كه در ياسين نام محمّد صلى اللّه عليه و آلههست . پس آل ياسين ، آل محمّد - عليه الصلاة والسلام - است . ابن ابى حاتم ، طبرانى و ابن مردويه از ابن عبّاس نقل كرده‌اند كه او در باره «سلام على آلِ ياسينَ» گفته است : «ما آل محمّد، آل ياسين هستيم» . و اين نشان مى‌دهد كه ياسين، نام محمّد صلى اللّه عليه و آلهقرار داده شده است .

1.تفسير الكبير ، فخر رازى: ج ۲۶ ص ۱۶۲.

2.روح المعانى: ج ۲۳ ص ۱۴۲.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
396

إذا أرَدتُمُ التَّوَجَّهَ بِنا إلَى اللَّهِ وإلَينا ، فَقولوا كَما قالَ اللَّهُ تَعالى‌ : «سَلامٌ عَلى‌ آلِ ياسينَ» ، السَّلامُ عَلَيكَ يا داعِىَ اللَّهِ ورَبّانِىَّ آياتِهِ ... .۱
هنگامى كه خواستيد با ما به خداوند و به خود ما روى بياوريد، همان را بگوييد كه خداوند متعال فرموده است: سلام بر آل ياسين. سلام بر تو اى دعوتگر به خدا و عالم والاى دانا به آيات او!... .
ظاهراً مراد از كلام الهى، قرآن كريم است. در حالى كه عبارت «سلامٌ على آل ياسين» به صورت ذكر شده در قرآن وجود ندارد. بدين ترتيب، اين عبارت به آيه «سَلَمٌ عَلَى‌ إِلْ يَاسِينَ»۲ ناظر است، در حالى كه قرائت مشهور و رسمى از اين آيه با عبارت موجود در روايت، ناسازگار جلوه مى‌كند.
در باره عبارت ياد شده، نكاتى قابل ذكر است:
۱. در گزارش سيّد ابن طاووس در مصباح الزائر، عبارت «فقولوا كما قال اللَّه تعالى»؛ وجود ندارد ؛ بلكه دستور به گفتن سلام على آل يس را مطرح كرده و نوشته است:
حِكمَةٌ بالِغَةٌ عَن قَومٍ لا يُؤمِنونَ ، وَالسَّلامُ عَلَينا وعَلى‌ عِبادِ اللَّهِ الصّالِحينَ (سَلامٌ عَلى‌ آلِ ياسينَ) ، ذلِكَ هُوَ الفَضلُ المُبينُ.۳
حكمتى رسا كه در افراد بى‌ايمان كارگر نمى‌شود ، وسلام بر ما و بندگان شايسته خدا (سلام بر آل ياسين). اين همان فضل آشكار است.
۲. مصادر تفسيرى سنّى و شيعى، قرائت «سلام على آل يس» را به عنوان قرائت غير مشهور ياد كرده و آن را به «آل محمّد صلى اللّه عليه و آله» تفسير كرده‌اند.
فخر رازى در تفسير خود آورده است:
قرأ نافع و ابن عامر و يعقوب، آل ياسين على إضافة آل إلى لفظ ياسين و الباقون

1.ر. ك: ح ۱۱۱۵ .

2.صافّات: آيه ۱۳۰.

3.مصباح الزائر: ص ۴۳۰ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13692
صفحه از 453
پرینت  ارسال به