359
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم

براى تسهيل كار، آن را روا شمرد، ولى قداست خاصّى ندارد و از اين نظر، مانند ديگر چاه‌ها و آب‌هاست، خواه حفر چاه در جايى معمولى باشد و خواه در جايى مقدّس.
آرى ، حكم اوّلىِ حفر چاه و تخصيص جا بدين منظور، حرمت نيست؛ امّا بسته به شرايط زمانى و مكانى ويژه و به دليل انطباق عناوين ثانوى بر آن، مى‌تواند حكم آن تغيير كند.
در پايان، به دو نمونه از توسّل به امام عصر عليه السلام به وسيله عريضه كه عالم بزرگوار، محدّث نورى نقل كرده و يك نمونه، توسط آية اللَّه شيخ لطف اللَّه صافى نقل شده است، اشاره مى‌گردد:
۱. عريضه سيد محمّد عاملى: عابد صالح باتقوا سيّد محمّد عاملى، فرزند سيّد عبّاس ،۱ در روستاى جبشيت‌۲ منطقه جبل عامل لبنان زندگى مى‌كرد. چون ستم فراوانى بر او رفت، از وطنش گريخت.۳ هيچ اندوخته‌اى نداشت، ولى انسان آبرودارى بود و به كسى اظهار فقر نمى‌كرد. او مدّت زمانى از اين جا به آن جا رفت و در خواب و بيدارى، شگفتى‌هايى را ديد تا آن كه به نجف اشرف رسيد و در يكى از حجره‌هاى فوقانى صحن مقدّس سكنا گزيد و با همان شدّت فقرش زيست و پس از پنج سال كه از روستايش بيرون آمده بود، درگذشت و جز انسان‌هاى اندكى، از فقر و نادارى‌اش آگاه نشدند.
او گاه به نزد من مى‌آمد و برخى كتاب‌هاى دعا را از من عاريه مى‌گرفت و دعايى نبود كه براى گشايش رزقش نخوانده باشد؛ امّا گاه چنان نادار بود كه جز

1.محدّث نورى در باره وى گفته است: پدر او سيّد عباس، تا زمان تأليف كتاب زنده بوده است. او از عموزادگان عالم دانشمند كامل، و سيّد برجسته مؤيد، يگانه دوران، و نامور روزگاران، سيّد صدر الدين عاملى است كه در اصفهان ساكن شد، و شاگرد علّامه طباطبايى بحر العلوم بود.

2.در جنّة المأوى، «جشيث» آمده است و در نجم الثاقب «جب شيث».

3.در نجم الثاقب آمده: چون مى‌خواستند او را وارد نظام عسكريه كنند (به سربازى بفرستند)، از وطن فرار كرد.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
358

گرفته و طريقى آزموده شده براى رفع گرفتارى و حلّ مشكلات آنها بوده است. اگر چه اين مضمون مقبول، نمى‌تواند شيوه مطرح شده در آنها را نيز مقبوليت بخشد، امّا با توجّه به تسامح در ادلّه سنن مى‌توان آن را مردود ندانست.
گفتنى است كه در هيچ يك از اين دستور العمل‌ها چه آنها كه به امامان منسوب‌اند و چه آنها كه تنها از شهرت عملى برخوردارند، به ساختن چاه و جايى براى انداختن و ريختن اين عريضه‌ها اشاره نشده و جاى مشخّصى تعيين نشده است و جز عنوان‌هاى كلّىِ : مزار امام‌۱ ۱۰۲ ص ۲۳۶ ح ۴ به نقل از كتاب العتيق الغروى). ۲، دريا۳. و آسمان‌۴ به چشم نمى‌آيد. از اين رو، ساختن جايى و يا حفر چاهى براى اين منظور و قداست بخشى به آن، منصوص نيست، و هر چند منع شرعى نيز ندارد و مى‌توان

1.۱. وَ تَطرَحُهَا عَلى قَبرٍ مِن قُبورِ الأئِمَّة عليه السلام أو فَشُدَّهَا وَ اختمهَا و اعجن طِيناً نَظِيفاً و اجعَلهَا فِيه و اطرَحهَا فى نَهرٍ أو بِئرٍ عَميقَةٍ أو غَديرِ مَاءٍ فإنها تَصِلُ إلى صاحِبِ الأمرِ عليه السلام وَ هُو يتولّى قضاءَ حاجتِك بنَفسه. (المصباح، كفعمى: ص ۵۳۱ ، البلد الأمين: ص ۱۵۷، بحار الأنوار: ج ۹۴ ص ۲۹). ۲. رُقعَة تُكتَبُ وَ يوَجَّهُ بِهَا إِلَى مَشهَدِ مَولَانَا أَمِيرِ المُؤمِنِينَ عَلِى بنِ أَبِى طَالِبٍ عليه السلام . (بحار الأنوار : ج ۱۰۲ ص ۲۳۶ ح ۴ به نقل از كتاب العتيق الغروى).
۳. وَ اكتُب إِلَي اللَّهِ عزّ و جلّ رُقعَةً وَ أَنفِذهَا إِلَي مَشهَدِ الحُسَينِ بنِ عَلِي - صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيهِ - وَ ارفَعهَا عِندَهُ إِلَي اللَّهِ عزّ و جلّ (بحار الأنوار: ج

2.، آب جارى، چاه عميق، بركه‌۴. وَ اطرَحهَا فِى نَهَرٍ جَارٍ أَو بِئرٍ عَمِيقَةٍ أَو غَدِيرِ مَاءٍ (بحار الأنوار: ج ۹۴ ص ۲۹).
۵ . تَرمِى فِى بِئرٍ عَمِيقَةٍ أَو نَهَرٍ أَو عَينِ مَاءٍ عَمِيقَة (المصباح، كفعمى: ص ۵۳۳).
۶ . ثُمَّ ارمِهَا فِى النَّهَرِ أَوِ البِئرِ أَوِ الغَدِيرِ تُقضَى حَاجَتُكَ إِن شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى (المصباح، كفعمى: ص ۵۳۲). ۷ . وَ تَطرَحُهَا فِى مَاءٍ جَارٍ أَو بِئرٍ فَإِنَّهُ تَعَالَى يفَرِّجُ عَنكَ (بحار الأنوار: ج ۱۰۲ ص ۲۳۶ ح ۳ به نقل از البلد الامين، المصباح، كفعمى: ص ۵۳۰).
۸ . وَ يطرَحهَا فِى المَاءِ الجَارِى (المصباح، كفعمى: ص ۵۳۰).
۹ . وَ تَطرَحُهُمَا فِى نَهَرٍ جَارٍ أَو بِئرِ مَاءٍ (بحار الأنوار: ج ۹۴ ص ۲۹).

3.۱۰ . ثُمَّ تَأخُذُ الرُّقعَةَ فَتَرمِى بِهَا فِى بَحرٍ أَو فِى نَهَرٍ (بحار الأنوار: ج ۱۰۲ ص ۲۴۴ ح ۶ به نقل از كتاب العتيق الغروى).
۱۱ . وَ اطوِ الوَرَقَةَ وَ اعمِد إِلَى وَسَطِ البَحرِ... وَ ارمِ بِهَا فِى البَحرِ (بحار الأنوار: ج ۱۰۲ ص ۲۴۴ ح ۷ به نقل از كتاب العتيق الغروى). ۱۲ . مَا يُكتَبُ أَيضاً عَلَى كَاغَذٍ وَ يُرسَلُ فِى المَاءِ (البلد الأمين: ص ۱۵۷)

4.۱۳ . وَ يدُكَ بِالرُّقعَةِ مَرفُوعَةٌ نَحوَ السَّمَاءِ (بحار الأنوار: ج ۱۰۲ ص ۲۴۱ به نقل از كتاب العتيق الغروى).

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13738
صفحه از 453
پرینت  ارسال به