35
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم

اين آيات و آيات مشابه نيز مردم مسلمان را به جنگيدن در راه خدا دعوت مى‌نمايند. روشن است كه مقصود از راه خدا، راه استقرار نظام اسلامى و اقامه ارزش‌ها و مبارزه با انواع بزهكارى‌ها و ناهنجارى‌هاست. پس اين آيات هم به زمان خاصّى اختصاص ندارند.

دو. تعارض با سنّت‌

افزون بر آيات قرآن، در سنّت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و احاديث اهل بيت عليهم السلام ، موضوع امر به معروف و نهى از منكر و مبارزه با فساد در همه زمان‌ها به صورت متواتر، مورد تأكيد قرار گرفته است كه به چند نمونه اشاره مى‌كنيم:
محمّد بن عرفه، از امام رضا عليه السلام ، از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله روايت كرده كه فرمود:
اِذا أُمَّتِي تَواكَلَتِ الأَمرَ بِالمَعرُوفِ وَ النَّهىَ عَنِ المُنكَرِ فَليَأذَنُوا بِوِقاعٍ مِنَ اللَّهِ تَعالى‌ .۱
هر گاه امّت من، امر به معروف و نهى از منكر را به يكديگر واگذار كنند، بايد خود را براى حوادثى از جانب خداوند، آماده نمايند.
در حديثى ديگر، مسعدة بن صدقه، از امام صادق عليه السلام ، روايت كرده:
قال النبى صلى اللّه عليه و آله : إِنَّ اللَّهَ عزّ و جلّ لَيُبغِضُ الْمُؤمِنَ الضَّعِيفَ الَّذِى لا دِينَ لَهُ فَقيلَ لَهُ: وَ مَا الْمُؤمِنُ الَّذى لا دينَ لَهُ؟ قَالَ الَّذي لا يَنهَى عَنِ الْمُنكَرِ. ۲
پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود : «خداى بزرگ، از مؤمنِ سستى كه دين ندارد، خشمناك است». پرسيدند: مؤمنى كه دين ندارد، كدام است؟ فرمود : «آن كه نهى از منكر نمى‌كند».
محمّد بن عرفه در حديثى ديگر از امام رضا عليه السلام نقل كرده:

1.الكافى: ج ۵ ص ۵۹ ح ۱۳، تهذيب الأحكام: ج ۶ ص ۱۷۷ ح ۳۵۸، بحار الأنوار: ج ۹۷ ص ۹۲.

2.الكافى: ج ۵ ص ۵۹ ح ۱۵.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
34

«كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ.۱شما بهترين امّتى هستيد كه براى مردمان، پديدار شده‌ايد؛ [زيرا] به كارهاى پسنديده فرمان مى‌دهيد و از كارهاى ناپسند، باز مى‌داريد».

اين آيات و آيات مشابه،۲ تلاش براى اقامه ارزش‌هاى اعتقادى، اخلاقى و عملى و مبارزه با انواع ظلم و فساد و تباهى را وظيفه عمومى امّت اسلامى و خصوصيت بارز آنها مى‌دانند، و بى‌ترديد، به زمان خاصّى اختصاص ندارند.
در قرآن، همچنين آيات فراوانى، جامعه اسلامى را به مبارزه و پيكار در راه خدا دعوت مى‌نمايند، مانند:
«فَلْيُقَاتِلْ فِى سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَوةَ الدُّنْيَا بِالْأَخِرَةِ وَمَن يُقَاتِلْ فِى سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا * وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَآءِ وَالْوِلْدَ نِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا * الَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقَاتِلُونَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَاتِلُونَ فِى سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُواْ أَوْلِيَآءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفاً .۳پس كسانى بايد در راه خدا كارزار كنند كه زندگى اين جهان را به آن جهان مى‌فروشند، و هر كه در راه خدا كارزار كند، پس كشته شود يا پيروز گردد، به او مزدى بزرگ خواهيم داد. و شما را چه شده كه در راه خدا كارزار نمى‌كنيد و آن ناتوان شمرده‌شدگان از مردان و زنان و كودكانى كه مى‌گويند: «پروردگارا! ما را از اين شهرى كه مردمش ستمكارند، بيرون ببَر و براى ما از نزد خويش سرپرستى قرار ده و براى ما از نزد خويش ياورى بر بگمار»؟! كسانى كه ايمان آورده‌اند، در راه خدا كارزار مى‌كنند و كسانى كه كافر شده‌اند، در راه طاغوت (بت يا طغيانگر) پيكار مى‌كنند. پس با دوستان شيطان بجنگيد؛ كه نيرنگ شيطان، هماره سست است».

1.. آل عمران: آيه ۱۱۰.

2.. ر.ك: توبه: آيه ۷۱ و ۱۱۲.

3.. نساء : آيه ۷۴ - ۷۶.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد ششم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13320
صفحه از 453
پرینت  ارسال به