فصل هشتم : دعاهاى رسيده از امام مهدى
۸ / ۱
دعاى «خدايا! بلا فزونى گرفت»
۱۰۹۵. جنّة المأوى - به نقل از كتاب كنوز النجاح - :۱ دعايى است كه صاحب الزمان عليه السلام - كه سلام خداوند فرمانرواى نعمتدهنده بر او باد - آن را در شهر بغداد به ابو الحسن محمّد بن احمد بن ابى ليث - كه خداى متعال رحمتش كند - آموخته است: « ... خدايا! بلا بزرگ شده و نهانها آشكار شده و اميدها نااميد شده و پرده، كنار رفته و زمين، تنگ شده و آسمان [از باريدن]، بخل ورزيده است.۲ اى خداى من! شِكوهها را نزد تو مىآورند و تكيهگاه در سختى و راحتى، تويى.
خدايا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست؛ كسانى كه اطاعتشان را بر ما واجب كردى و بدينگونه منزلتشان را به ما شناساندى. پس خدايا! به حقّ ايشان برايمان گشايشى به سان يك چشم بر هم زدن يا سريعتر قرار بده . اى محمّد! اى على! مرا كفايت كنيد كه شما كفايتكننده من هستيد،۳و مرا يارى كنيد كه شما ياوران من هستيد. اى مولاى من! اى صاحب الزمان! به فرياد برس، به فرياد برس، به فرياد برس! مرا درياب، مرا درياب، مرا درياب ! الآن ، الآن ، الآن ! بشتاب ، بشتاب ، بشتاب ! اى رحيمترين رحيمان ! به حقّ محمّد و خاندان پاكش» .۴
1.كهنترين منبع اين دعا كتاب كنوز النجاح مرحوم طبرسى صاحب تفسير مجمع البيان (سده ششم) است . امّا امروزه اين كتاب در دسترس ما نيست . از اين رو، ما آن را به نقل از جنّة المأوى مرحوم حاجى نورى آورديم . بنابر نقل مرحوم طبرسى ، امام زمان عليه السلام اين دعا را به ابوالحسن محمّد بن احمد بن ليث - كه از ترس مرگ و اعدام فرارى بود و به مقابر قريش در بغداد پناه برده بود - ، ياد داد كه موجب نجات وى شد . اين دعا در منابع پسين نيز با تفاوتهايى آمده است (المصباح، كفعمى : ص ۲۳۵). در برخى از منابع ، دعاىِ ياد شده را به امام زمان عليه السلام منسوب دانستهاند؛ امّا شأن صدور آن را بيان نكردهاند (المزار الكبير : ص ۵۹۱ ، المزار، شهيد اوّل: ص ۲۱۰) . برخى نيز بدون انتساب به امام عصر عليه السلام ، آن را براى اعمال عبادى مربوط به امام زمان (ر. ك: ص ۲۶۳ ح ۱۰۹۰ «جمال الاُسبوع :» ، قصص الأنبياء، راوندى : ص ۳۶۵) و يا امامان ديگر (مصباح الزائر : ص ۳۸۶) توصيه كردهاند. بنا بر اين ، افزون بر ناتمامى سند ، مصدر اصلى و كهن اين دعا در اختيار ما نيست .
2.جمله «وضاقَتِ الأَرضُ ، ومُنِعَتِ السَّماءُ» ، شايد اشاره به دشوارى و سختى مؤمنان در دنيا دارد كه با غيبت امام عصر عليه السلام شدّت بيشترى گرفته است . هم چنان كه مىتواند ناظر به زمان صدور و وضعيت محمّد بن احمد بن ابو ليث باشد كه دچار سختى و دشوارى فراوان بود و از ترس كشته شدن، به مقابر قومش پناه برده بود .
3.توجّه به آغاز دعا و توحيدمحورى بنيادين آن بويژه: «عَليكَ المُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخاء » معلوم مىكند كه جملات پايانى: «اِكفِيانى فَإِنَّكُما كافِياىَ ، وَانصُرانى فَإِنَّكُما ناصِراىَ» ، به بسندگى نبوّت و امامت در پناهجويى در ذيل عنايات الهى اشاره دارد و فردى اين چنين به پناهجويى از ديگران نياز نخواهد داشت .
4.جنّة المأوى چاپ شده در : بحار الأنوار : ج ۵۳ ص ۲۷۵ حكايت ۴۰ ، المزار الكبير : ص ۵۹۱ ، المزار، شهيد اوّل : ص ۲۱۰ ، المصباح، كفعمى : ص ۲۳۵ ، مصباح الزائر : ص ۳۸۶ (هر دو منبع با عبارت مشابه) .