63
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم

بخش دهم : نشانه‏هاى ظهور امام مهدى(ع)

فصل يكم : نشانه‏هاى حتمى‏

فصل دوم : نشانه‏هايى كه حتمى خوانده نشده‏اند

فصل سوم : رجعت‏


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
62

۱ . اين زيارت ، در كتاب‏هاى : الإقبال ،۱ المزار الكبير۲ و مصباح الزائر۳آمده است ؛ ليكن در مصادر كهن ، مانند : كامل الزيارات و مصباح المتهجّد ، گزارش نشده است .
۲ . با توجّه به اين كه شيخ طوسى در سلسله سند اين حديث (زيارت) است ، جاى اين پرسش وجود دارد كه : چرا ايشان ، اين زيارت را در مصباح المتهجّد نياورده است؟
۳ . بر فرض آن كه سند اين حديث را تا شيخ طوسى معتبر بدانيم ، به نظر مى‏رسد كه پس از شيخ طوسى ، سند ، دچار گسستگى و سَقْط است ؛ زيرا در فاصله طولانى دوران حيات شيخ طوسى (۳۸۵ - ۴۶۰ ق) تا زمان صدور حديث (سال ۲۵۲ ق) ، تنها دو واسطه ، آن را گزارش كرده‏اند كه عادتاً ممكن نيست .
۴ . زمان صدور زيارت‏نامه ياد شده ، سال ۲۵۲ ق ، يعنى دوران امامت امام هادى عليه السلام و قبل از ولادت امام مهدى عليه السلام گزارش شده است . بنا بر اين ، مقصود از «ناحيه مقدّسه» در اين حديث ، نه امام مهدى عليه السلام ، بلكه امام هادى عليه السلام (۲۱۴ - ۲۵۴ ق) است .
با توجّه به نكات ياد شده ، اين زيارت‏نامه نيز سند معتبر ندارد . البته بايد توجّه داشت كه معتبر نبودن سند ، به معناى مجعول بودن حديث نيست ؛ بلكه بدين معناست كه نمى‏توان آن را به طور مستقيم و صريح ، به اهل بيت عليهم السلام نسبت داد و در اين گونه موارد ، شايسته است كه متن مورد نظر ، با استناد به منبعى كه آن را گزارش كرده ، مورد بهره‏بردارى قرار گيرد .

1.ر. ك : الإقبال : ج ۳ ص ۷۳ .

2.ر . ك: المزار الكبير : ص ۴۸۵ .

3.ر. ك : مصباح الزائر : ص ۲۷۸ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16481
صفحه از 466
پرینت  ارسال به