445
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم

كسانى كه به دنبال او به حركت در مى‏آيند، در رسيدن به حق و امام زمان عليه السلام، در مسير هدايت بهترى نسبت به سيّد حسنى و ياران او قرار دارند.۱
شايد دليل اين امر اين باشد كه بنا بر حديثى از امام صادق عليه السلام تمامى ياران سيّد حسنى، از جمله ياوران امام مهدى عليه السلام نمى‏شوند.۲
نتيجه نهايى اين كه اين علامت، در كنار ظهور سفيانى و برخى علامات ديگر، داراى دليل معتبر است؛ اگر چه همانند علائم پيشين ، به جزئيات مطرح شده در آن متون نمى‏توان اعتماد كرد .

۹ - ۷ . قيام خراسانى‏

در زبان عامّه و منابع متأخّر و آثار جديد، از قيام فردى به نام سيّد خراسانى نام برده مى‏شود و از مهم‏ترين نشانه‏هاى ظهور به شمار مى‏رود. اولاً بايد توجّه داشت كه عنوان سيّد براى خراسانى درست نيست و در دو سه روايتى كه در باره اين نشانه وجود دارد، حرفى از سيادت وى يا علوى بودنش نيست.
حديث نخست، به امام صادق عليه السلام منسوب است كه فرمود: «پيش از اين امر، پنج علامت وجود دارد: ندا، سفيانى، خراسانى، نفْس زكيّه و خَسْف در بيدا».۳در سند اين روايت، محمّد رازى و ابو سمينه وجود دارند كه تضعيف شده‏اند. ۴به علاوه، قطعى نيست كه مراد از «اين امر»، ظهور امام زمان باشد؛ بلكه ممكن است مراد ايشان، گشايش شيعيان و فرج عمومى باشد نه خصوص فرج امام عصر؛ كما اين كه در بيان آن بزرگواران، فَرَج، به معناى گشايش شيعه آمده است.
حديث دوم از امام باقر عليه السلام است: «بنى عبّاس حتماً به حكومت خواهند رسيد و

1.كتاب الغيبة: ص ۲۵۳ ح ۱۳، الإرشاد: ج ۲ ص ۳۷۵ .

2.الهداية الكبرى: ص ۴۰۲، مختصر بصائر الدرجات: ص ۱۸۸، بحار الأنوار: ج ۵۳ ص ۱۴.

3.الغيبة، نعمانى: ص ۳۰۱.

4.رجال النجاشى: ج ۲ ص ۲۲۶ و ۲۱۶.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
444

مؤمنان على عليه السلام مى‏داند و اين كه شيطان خواهد گفت: حق با عثمان يا مردى از بنى اميه است.۱ يا شيطان مى‏گويد : فلانى مظلوم كشته شده است.۲
البته اين دو گروه از احاديث، با هم تعارض و تنافى ندارند و قابل جمع هستند . يعنى ندا به نام امام مهدى عليه السلام و امام على عليه السلام، فرياد و دعوت به حق است و مى‏تواند با يكديگر همراه شود .
نداى مخالف نيز دعوت به باطل مى‏كند و از حزب عثمانيه و سفيانى حمايت مى‏كند .

۹ - ۶ . قيام يمانى‏

منظور از يمانى، شخصى است كه همزمان با شورش سفيانى‏۳ قيام خود را از يمن آغاز مى‏كند۴، با اين تفاوت كه شورش سفيانى در برابر قيام مهدوى است، و يمانى از هواداران امام مهدى عليه السلام است. وى مردم را به امام عليه السلام فرا مى‏خواند.۵اطّلاعات كمى در مورد يمانى وجود دارد.
بر اساس حديثى معتبر كه از امام صادق عليه السلام نقل شده،۶ قيام يمانى در كنار شورش سفيانى، صيحه آسمانى، قتل نفْس زكيّه، و فرو رفتن [لشكر سفيانى ]در سرزمين بيدا، از نشانه‏هاى حتمى ظهور است.
گفتنى است كه در متن دانش‏نامه، هشت حديث در باره قيام يمانى نقل شده كه سه حديث آنها معتبر است.۷ بر پايه برخى احاديث، پرچمى كه يمانى بلند مى‏كند و

1.الغيبة، نعمانى: باب ۱۴ ح ۱۵ و باب ۴ ح ۲۹، كمال الدين : ص ۶۷۸ باب علائم ح ۴.

2.الإرشاد، ج ۲، ص ۳۷۱؛ الغيبة، طوسي، ص ۴۳۵.

3.ر. ك: ص ۱۷۳ (همزمانى قيام يمانى و شورش سفيانى).

4.ر. ك: ص ۱۷۱ (مبدأ قيام يمانى).

5.ر.ك : ص ۱۷۵ (يمانى، راه‏يافته‏تر است).

6.ر. ك: ص ۱۶۹ (خروج يمانى حتمى است) .

7.ر.ك: ص ۱۶۹ ح ۱۲۲۷ و ص ۱۷۱ ح ۱۲۲۸ و ص ۱۷۳ ح ۱۲۳۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16581
صفحه از 466
پرینت  ارسال به