423
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم

دامن زده‏اند.
هر چه زمان پيش رفته و حوادثى مهم روى داده، مواردى از نشانه‏ها بر آن رويداد، تطبيق شده و اضافاتى نيز در آنها صورت گرفته است. مثلاً تا قرن هفتم از نشانه‏هايى كه بر ظلم و ستم ناشى از حمله مغول (۶۱۶ - ۶۵۶ق)۱تطبيق شود، كمتر سخن گفته‏اند؛ امّا مؤلّف عقد الدرر - كه كتابش را در سال ۶۸۵ق به پايان رسانده -۲ با تفصيل بيشترى در باره خروج كافرى كه از مشرق مى‏آيد و حكومت بنى عبّاس را سرنگون مى‏كند و از خصوصيات مغولان (بدون ذكر نام آنان) و حملات مكرّر آنان به عنوان نشانه‏هاى ظهور سخن گفته است. شبيه اين مطلب را در باره ديگر حوادث مهم تاريخى نيز مشاهده مى‏كنيم.

۵ . فهرست اجمالى علائم ظهور

در اين جا فهرستى را كه شيخ مفيد در كتاب الإرشاد آورده، به همان ترتيب ذكر مى‏كنيم ؛ علامت‏هايى كه در ميراث حديثى و تاريخى سده چهارم هجرى وجود داشته و عالم فرهيخته و نقّادى همچون شيخ مفيد، آنها را جمع‏آورى و گزارش كرده است:
۱. اختلاف بنى عبّاس در حكومت .
۲. گرفتن خورشيد در نيمه ماه رمضان و گرفتن ماه در آخر آن بر خلاف معمول .
۳. فرو رفتن زمينى در مغرب و فرو رفتن زمينى در مشرق .
۴. را كد ماندن (عدم حركت) خورشيد از ظهر تا عصر .
۵. طلوع خورشيد از مغرب .
۶. بريده شدن سر مردى هاشمى بين ركن و مقام .

1.البته حمله مغولان پس از سقوط بغداد در سال ۶۵۶ق نيز ادامه يافت.

2.عقد الدرر : ص ۳۴۹.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
422

چهار . عصر الظهور ، على كورانى .
پنج . نشانه‏هاى يار، مهدى عليزاده .
شش . دراسة فى علامات الظهور ، جعفر مرتضى عاملى .
در اين كتاب با ديد تحليلى و انتقادى به بررسى علائم ظهور پرداخته شده است .
هفت . موسوعة الإمام المهدى عليه السلام ، سيّد محمّد صدر (۱۳۷۷ش).
در اين كتاب، زاويه ديد تحليلى و گاه انتقادى در خصوص علائم ظهور يافت مى‏شود .
هشت . نشانه‏هاى ظهور ، اسماعيل اسماعيلى .

۴ . شمار علائم ظهور

شمارش و بيان همه علائم ظهور، به دليل اختلاف نظرى كه در باره تعداد و عناوين آنها وجود دارد، آسان نيست. به علاوه، كمتر كسى است كه فهرست كاملى از علائم ارائه كرده باشد. از اين معدود افراد مى‏توان شيخ مفيد را نام برد كه در كتاب ارشاد به تعداد قابل توجّهى از اين علائم اشاره مى‏كند و اربلى در كشف الغمّة، همان فهرست را آورده است. مؤلف أعيان الشيعة، ذيل نام امام دوازدهم، نسبت به ديگران تفصيل بيشترى داده و هفتاد نشانه را با ذكر نمونه‏هايى از احاديث آورده است.۱در كتاب مأتان و خمسون علامة ، ۲۵۰ نشانه براى ظهور ذكر شده است. از عالمان اهل سنّت، مقدسى شافعى در عقد الدرر، فصلى از كتابش را به مجموع نشانه‏ها اختصاص داده و حدود چهل مورد را ذكر مى‏كند. اين ارقام و عناوين در طول زمان افزايش يافته و گزارش‏هايى از منابع غير معتبر و راويانى ضعيف و مجهول به آن اضافه شده است. كتاب‏هايى مانند إلزام الناصب، بيان الائمّة، نوائب الدهور، معجم الملاحم و الفتن و يأتى على الناس زمان... با جمع‏آورى اخبار صحيح و سقيم به ترويج اين اخبار

1.أعيان الشيعة : ج ۲ ص ۷۱ - ۸۱ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16521
صفحه از 466
پرینت  ارسال به