421
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم

۳ - ۳ . تأليفات معاصرين‏

در صد ساله اخير و بويژه در دهه‏هاى پايانى آن ، نگارش در باره علائم ظهور، گسترش فراوانى يافته كه در دو گروه تقسيم‏بندى مى‏شود :
الف - برخى از اين نگاشته‏ها صرفاً به جمع‏آورى و نقل احاديث و گزارش‏هاى تاريخى كهن در اين باره پرداخته‏اند و محدوديتى در منابع ، احاديث مسند ، روايات شيعى ، گزارش‏هاى تاريخى و متون متفاوت براى خود قائل نبوده و گزارش‏هاى صحيح و ناصحيح را در كنار هم گرد آورده‏اند . اين كتاب‏ها معمولاً روايات مصادر پيش گفته يا مصادر كهن ديگر را جمع‏آورى كرده‏اند .
برخى از اين نگاشته‏ها از اين قرارند :
يك . الزام الناصب، على يزدى حائرى (م ۱۳۳۳ق) .
دو . معجم الملاحم و الفتن ، محمود دهسرخى (م ۱۳۸۸ش) .
اين كتاب با عنوان يأتى على الناس زمان ... به زبان فارسى ترجمه شده است .
سه . نوائب الدهور فى علائم الظهور ، حسن ميرجهانى (م ۱۳۷۱ش) .
چهار . معجم أحاديث الإمام المهدى ، زير نظر على كورانى (۸ جلد) .
اين كتاب، اگر چه اختصاص به علائم ظهور ندارد، ولى به گونه گسترده به اين احاديث پرداخته است .
ب - نگاشته‏هايى كه اگر چه جامعيت گروه نخست در نقل احاديث و گزارش‏ها را ندارد، ولى به بررسى احاديث پرداخته و آنها را توضيح داده و يا به نقد آنها پرداخته است . برخى از اين نگاشته‏ها از اين قرار است :
يك . ملحقات احقاق الحق ؛ زير نظر آية اللَّه مرعشى نجفى .
دو . مأتان و خمسون علامة ، محمّدعلى طباطبايى .
سه . علائم الظهور فى المستقبل، حسن نجفى .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
420

سيّد ابن طاووس (م ۶۶۴ ق) با استفاده از كتاب‏هاى ملاحم و فتنِ اهل سنّت، كتاب التشريف بالمنن معروف به الملاحم و الفتن را جمع‏آورى كرده است. اين كتاب، از سه بخش تشكيل شده كه بخش اوّل آن، گزيده الفتن ابن حمّاد (م ۲۲۸ق) است؛ بخش دوم آن، از كتاب الفتن ابوصالح سليلى (نوشته به سال ۳۰۷ق) است؛ بخش سوم آن هم از كتاب الفتن زكريا بزّاز (نوشته به سال ۳۹۱ق) است. بخش چهارم كتاب - كه ملحقات آن به شمار مى‏رود - ، از كتب مختلف شيعه و اهل سنّت نقل شده است. ارزش كتاب سيّد ابن طاووس به جهت بخش دوم و سوم آن است؛ چون كتاب‏هاى الفتن سليلى و زكريا در دسترس نيست و به وسيله وى حفظ شده است.
در ميان اهل سنّت، گذشته از ابن حمّاد، احمد بن حنبل (م ۲۴۱ق) در مسند خويش احاديث زيادى در باره آخر الزمان آورده است. همچنين است كتاب عقد الدرر فى أخبار المنتظر يوسف بن يحيى مقدسى شافعى (م ق‏۷ ق) و البرهان متّقى هندى (م ۹۷۵ ق). منابع اهل سنّت، احاديث علائم ظهور را با علامت بر پايى قيامت به هم آميخته‏اند. از اين رو، كتاب‏هايى با عنوان اشراط الساعة يا علامات القيامة نوشته‏اند و احاديث مورد نظر را در آن ذكر كرده‏اند.۱
آنان همچنين كتاب‏ها يا ابوابى با عنوان «فتن» نوشته و اين احاديث را در آنها آورده‏اند. احاديث ملاحم و فتن به پيشگويى‏هايى اختصاص دارد كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله و صحابه در باره حوادث تلخ و شيرين آينده مسلمانان بيان كرده‏اند. احاديث مربوط به ظهور و علائم آن هم در اين ابواب يا كتاب‏ها آمده‏اند.۲

1.مانند: علامات يوم القيامة، ابوعبد اللَّه محمدالقرطبى (م ۶۷۱ق)؛ علامات القيامة الكبرى، عبداللَّه حجّاج؛ اشراط الساعة فى مسند احمد و زوائدالصحيحين، خالد الغامدى؛ اشراط الساعة الصغرى والكبرى، عزالدين حسين الشيخ؛ المهدى و فقه اشراط الساعة، محمّد احمد اسماعيل.

2.مانند: السنن الواردة فى الفتن، ابوعمرو دانى؛ النهايه فى الفتن والملاحم، ابن كثير؛ فتنٌ فى عصرالظهور، الغزى و... .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هفتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16560
صفحه از 466
پرینت  ارسال به