چهار. اشاره به همنامى امام عليه السلام با پيامبر صلى اللّه عليه وآله : احاديث بسيارى، تنها به همنامى امام مهدى عليه السلام با پيامبر صلى اللّه عليه وآله اشاره دارند؛ ولى نام ايشان را ذكر نكرده‏اند، با وجود آن كه امكان نام بردن از ايشان فراهم بوده است . اين احاديث از اكثر معصومان عليهم السلام صادر شده است و امام مهدى عليه السلام اين گونه معرّفى شده است : «اسمه اسمى».^۱
پنج. نهى از اسم علم : برخى احاديث تصريح كرده‏اند كه اسم علم و اصلى ايشان نبايد ذكر شود؛ ولى در باره ساير اسم‏ها، لقب‏ها و كنيه‏هاى ايشان سخن نگفته‏اند . مثلاً وقتى از امام صادق عليه السلام سؤال مى‏شود كه «مهدى از نسل تو كيست؟» مى‏فرمايد:
الخامِسُ مِن وُلدِ السّابِعِ ، يَغيبُ عَنكُم شَخصُهُ ، وَ لا يَحِلُّ لَكُم تَسمِيَتُهُ .^۲
پنجمين فرزند از نسل هفتمين امام، پيكرش ديده نمى‏شود و بردن نامش بر شما جايز نيست .
شش. ذكر نام امام : در مقابل تمام گروه‏هاى حديثى سابق، بسيارى از احاديث به نام شخصى ايشان تصريح كرده‏اند . اين گروه كه نسبتاً گسترده نيز هستند، بر خلاف احاديث پيشين اند و عملاً با آن معارضه دارند . البتّه در برخى از متون، نام امام مهدى عليه السلام را به صورت تقطيع شده (م ح م د) آورده‏اند كه محتمل است اين عمل توسّط راويان انجام شده باشد .^۳

۲. بررسى نكات موجود در احاديث و امكان جمع بين آنها

گروهى كه نهى از نام بردن از امام مهدى عليه السلام را مدّت‏دار كرده و آن را تا زمان ظهور استمرار بخشيده، با گروه‏هايى كه نام امام عليه السلام را ذكر كرده‏اند، معارضه دارند.
گروه سوم علّت نهى از نام بردن را خوف و تقيّه دانسته است؛ چرا كه بيان علّت، موجب تعميم و تخصيص حكم مى‏شود. بنا بر اين اگر حالت تقيّه نباشد و ضررى

احاديث گروه اوّل دارند، ولى تصريح به پايان اين حكم در زمان ظهور، دلالتى قوى‏تر و افزون‏تر از اطلاق بدان مى‏بخشد. امام جواد عليه السلام در توصيف امام مهدى عليه السلام مى‏فرمايند:
لا يُكَنّى‏ وَ لا يُسَمّى‏ حَتّى‏ يُظهِرَ أمرَهُ ، فَيَملَؤُها عَدلاً كَما مُلِئَت جَوراً .^۱
كنيه و نامش بازگو نمى‏شود تا آن گاه كه كارش را آشكار سازد و زمين را از عدالت پر كند، همان گونه كه از ستم پر شده است.
امام كاظم عليه السلام نيز فرموده است :
وَ لا يَحِلُّ لَهُم تَسمِيَتُهُ حَتّى‏ يُظهِرَهُ اللَّهُ‏ عزّ و جل.^۲
ونام بردن او برايشان روا نيست تا آن كه خداى‏ عزّ و جل او را آشكار سازد.
سه. نهى در حالت تقيّه : اين گروه از احاديث، ممنوعيت بردن نام امام مهدى عليه السلام را به سبب تقيّه دانسته و گفته‏اند : ذكر نام ايشان موجب پيگيرى حاكمان خواهد شد و مفسده در پى خواهد داشت.
إن دَلَلتَهُم عَلَى الاِسمِ أذاعوهُ ، وَ إن عَرَفُوا المَكانَ دَلّوا عَلَيهِ .^۳
اگر نام را برايشان بگويى، آن را پخش مى‏كنند و اگر جاى را بدانند، آن را [به ديگران ]نشان مى‏دهند.
برخى ديگر از احاديث، ذكر نام ايشان را در جمع و محفل مردمان، ممنوع دانسته‏اند، مانند:
مَن سَمّانى فى مَجمَعٍ مِنَ النّاسِ بِاسمى ، فَعَلَيهِ لَعنَةُ اللَّهِ .^۴
لعنت خدا بر كسى كه نام مرا ميان جمعى از مردم ببرد!
مراد از مردم در اين حديث، مى‏تواند اشاره به توده مردم غير شيعه باشد.