۴ / ۴
بر حذر داشتن از نشناختن امام زمانعلیه السّلام
الف - آنچه از طريق پيروان اهل بيت عليهم السلام روايت شده است
۱۸۵. المحاسن- به نقل از عيسى بن سَرى - : امام صادق عليه السلام فرمود : «زمين سامان نمىيابد جز به وجود امام ، و هر كس بميرد و امامش را نشناسد ، به مرگ جاهلى مرده است ، و بيش از هر زمان ، هنگامى به شناخت او نياز پيدا مىكند كه جانش به اين جا برسد» و با دست خود به سينهاش اشاره كرد [و سپس فرمود :] «در آن هنگام ، مىگويد: عقيده نيكويى داشتم».۱
۱۸۶. قرب الإسناد- به نقل از احمد بن محمّد بن ابى نصر - : به امام رضا عليه السلام نوشتم: من مردى از كوفه هستم و خود و خانوادهام خدا را با اطاعت از شما عبادت مىكنيم و دوست دارم شما را ملاقات كنم تا از مسائل دينم بپرسم و نيز در باره مطالبى كه گروهى از شما نقل مىكنند و دليلهايى را بر آنها به من ارائه مىدهند ... .
[امام رضا عليه السلام] نوشت: «ابو جعفر (امام باقر عليه السلام) فرمود: بنده، ايمان خود را كامل نمىكند تا آن كه بداند همان حقّ اطاعت و احتجاجى كه براى اوّلين امام بوده، براى آخرين امام هم جارى است و حرام و حلال، [براى هميشه] يكسان اند و البتّه براى محمّد صلى اللّه عليه وآله و امير مؤمنان عليه السلام فضيلتى است. پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود: هر كس بميرد و امامى زنده نداشته باشد ، به مرگ جاهلى مرده است .۲
و نيز ابو جعفر (امام باقر عليه السلام) فرمود : حجّت خدا بر مردم اقامه (تمام) نمىشود جز با [قرار دادن ]امامى زنده كه او را به خوبى بشناسند» . ۳
1.المحاسن : ج ۱ ص ۲۵۲ ح ۴۷۵ (با سند صحيح) ، بحار الأنوار : ج ۲۳ ص ۷۶ ح ۲. نيز، ر.ك : الغيبة، نعمانى : ص۱۲۷ ح ۱ .
2.. علّامه مجلسى در ذيل حديثى از بصائر الدرجات كه: از امام رضاعليه السلام رسيده كه فرمود: «حجّت خداوند بر مردم، تمام نمىشود، مگر با امام شناخته شده» نوشته است: در برخى نسخهها «حتّى يعرف» است و احتمال دارد فعل معلوم باب تفعيل، يعنى «يُعرِّف» باشد. در اين صورت ضمير آن به امام بر مىگردد؛ امّا وجه ظاهرتر، اين است كه ثلاثى مجرّد مجهول است و ضمير مستتر آن، به «اللَّه» يا «امام» بر مىگردد. در برخى نسخهها هم «إلّا بإمام حىّ يعرف» است و در برخى ديگر، «حقّ يعرف» كه بنا بر اين دو نسخه، بازگشت ضمير به «امام»، ظاهرترين وجه و بلكه وجه متعيّن است.
3.قرب الإسناد : ص ۳۴۸ وص ۳۵۱ ح ۱۲۶۰ (با سند صحيح) ، بحار الأنوار : ج ۴۹ ص ۲۶۵-۲۶۷ ح ۸ .