203
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دوم

۱۲ . روشن است كه كنيز عادى و معمولى بودن نرجس و يا نوه پادشاه روم بودن وى، تأثيرى در كرامت و بزرگوارى او نخواهد داشت؛ زيرا تمامى شرافت نرجس، در آن است كه مادر امام مهدى عليه السلام است . اين ويژگى - كه با هيچ ويژگى ديگرى قابل مقايسه نيست - موجب شد كه حكيمه خاتون - كه دختر امام ، خواهر امام و عمّه امام بوده است - نيز او را احترام كند و حتّى پاى او را ببوسد.۱

1.دلائل الإمامة: ص ۴۹۹ ح ۴۹۰ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دوم
202

در معرض اسير شدن قرار داده و در حالى كه هيچ كس از راز او با خبر نبوده، همانند يك شهروند عادى رومى، اسير شده است.

۹ . پرداخت داستان‏گونه و عدم همگونى با شيوه متون حديثى، موجب كاهش اعتماد بر اين متن مى‏گردد.

۱۰ . نتيجه آن است كه گزارش شاه‏زاده رومى، ضعيف است و نمى‏تواند مبناى پذيرش قرار گيرد؛ ولى دليلى بر مجعول بودن آن نيز وجود ندارد.۱

۱۱ . در متن مربوط به اسير رومى آمده است كه امام هادى عليه السلام پس از خريد كنيز، او را در اختيار حكيمه قرار داد تا مسائل و معارف و آداب شرعى را بدو بياموزد. اين جا سؤالى مطرح مى‏شود كه: آيا مى‏توان گزارش‏هاى مربوط به «جاريه حكيمه» را بر اين معنا حمل كرد و بين دو گروه از گزارش‏ها جمع نمود ؟۲

پاسخ، آن است كه اين جمع، صحيح نيست؛ زيرا:

الف. در برخى گزارش‏ها تصريح شده كه او در خانه حكيمه متولّد شده است. بنا بر اين نمى‏تواند كنيزى رومى دانسته شود كه صرفاً براى آموزش احكام شرعى به خانه حكيمه آمده است .

ب. در تمام اين متون، تصريح شده است كه امام عسكرى عليه السلام از ديدن و يافتن او در خانه عمّه خويش متعجّب شده و سپس حكيمه با گرفتن اجازه از امام هادى عليه السلام آن بانو را به خانه امام فرستاده است، در حالى كه طبق گزارشِ كنيز رومى خريدارى شده توسّط امام هادى عليه السلام، اين مطالب توجيهى نخواهد داشت.

1.. حديث ضعيف ، متنى است كه صلاحيت لازم را جهت مبنا قرار گرفتن براى حكم و باور ندارد، حتّى اگر علم به عدم جعل آن داشته باشيم . در مقابل ، حديث مجعول ، متنى است كه با دلايل قطعى ، به ساخته شدن آن توسّط افراد ناآگاه و يا مغرض، حكم مى‏گردد .

2.كمال الدين :ص ۴۲۷ پانوشت ۱.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8926
صفحه از 403
پرینت  ارسال به