169
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دوم

كه خود، اين روايت را با عنوان «ضعيف» و «موضوع» توصيف كرده، به نقل از ابن تيميّه و ابن كثير در ردّ نظريّه انتساب امام مهدى عليه السلام به امام حسين عليه السلام به اين روايت استناد مى‏نمايد .۱

امام مهدى عليه السلام و عباسيان‏

در برخى از نصوصى كه در مصادر غير اصيل اهل سنّت و با سندى ضعيف ذكر شده اند، آمده است :
كان رسول اللَّه صلى اللّه عليه وآله راكباً اذ التفت فنظر إلى العبّاس فقال : يا عبّاس قال : لبيك يا رسول اللَّه! فقال : يا عمّ النبىّ إنّ اللَّه ابتدأ بى الإسلام ،و سيختمه بغلام من ولدك و هو الّذى يتقدّم لعيسى بن مريم .۲
پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله سوار بر حيوانى بود. صورتش را چرخاند و چشمش به عبّاس افتاد و فرمود : «اى عبّاس!» گفت : بفرماييد، اى پيامبر خدا! فرمود : «اى عموى پيامبر! خداوند اسلام را با من آغاز كرد و آن را با جوانى از اولاد تو كه بر عيسى بن مريم پيشى مى‏گيرد ، به پايان مى‏برد ».
شمارى ديگر از گزارش‏ها ، بدون نسبت دادن به پيامبر صلى اللّه عليه وآله امام مهدى عليه السلام را از فرزندان عبّاس ذكر كرده‏اند.۳ ، بى ترديد، اين گزارش‏ها از مجعولات خاندان عبّاسى در جهت منافع سياسى خود در مبارزه عليه امويان است و بدين جهت پس از انقراض حكومت عبّاسيان اصولاً اين گونه گزارش‏ها مورد اعتنا قرار نگرفته و تا آن جا كه ما مى‏دانيم، هيچ دانشمندى تا كنون اين نظريّه را نپذيرفته است .

1.المهدىّ المنتظر فى ضوء الأحاديث و الآثار الصحيحة: ص ۵۰ و ۵۲ .

2.تاريخ بغداد : ج ۳، ص ۳۳۳ و ج‏۴ ص‏۱۱۷، تاريخ دمشق : ج ۲۶ ص ۳۵۰، كنز العمّال : ج ۱۴ ص ۲۷۱ ح ۳۸۶۹۴ .

3.معجم أحاديث الإمام المهدى: ج ۱ ص ۱۸۲ به بعد .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دوم
168

إلى ابنه الحسن» «نظر إلى ابنه الحسين»۱ آمده است. همچنين برخى از مصادر اهل سنّت، «ابنه الحسين» را به عنوان نسخه بدل آورده‏اند.۲حتّى برخى از منابع كهن اهل سنّت به نقل از سنن أبى داوود، «ابنه الحسين»۳گزارش كرده‏اند .

بنا بر اين، علاوه بر سست بودن سند روايت ، متن آن نيز قابل اعتماد نيست .

۳ . احتمال تصحيف نام «حسين» به «حسن» در نگارش ، و حتّى تحريف گزارش اصلى جدّى است؛ زيرا همراهى فرزندان امام حسن عليه السلام با قيام بنى العبّاس ايجاب مى‏كرد كه رهبران سياسى از همه فرصت‏هاى ممكن استفاده كنند، و تحريف «حسين» به «حسن» مى‏تواند در جهت بهره‏بردارى از باورهاى اسلامى بوده باشد .

بنا بر اين، در برابر احاديث معتبرى كه از طريق پيروان مكتب اهل بيت عليهم السلامنقل شده و انتساب امام مهدى عليه السلام را از طريق امام حسين عليه السلام به پيامبر صلى اللّه عليه وآله اثبات مى‏نمايند ، هيچ دليل معتبرى كه غير آن را ثابت كند، وجود ندارد و كسانى كه اين احاديث معتبر را نمى‏پذيرند، بايد در مورد طريق انتساب امام مهدى عليه السلام به فاطمه عليها السلام سكوت اختيار نمايند .

البتّه با توجّه به اين كه مادر امام باقر عليه السلام، فاطمه بنت الحسن عليه السلام بوده، بر اساس نظريّه پيروان اهل بيت نيز امام مهدى عليه السلام از جانب مادر، از فرزندان امام حسن عليه السلام است .

گفتنى است كه ابن تيميّه براى ردّ نظريّه انتساب امام مهدى عليه السلام به امام حسين عليه السلام، بدون اشاره به ضعف سند و متن روايت أبو داوود، به آن استناد كرده است.۴ نكته قابل تأمّل و حاكى از تعصّب شديد، اين است كه دكتر عبد العليم عبد العظيم بستوى

1.الغيبة، نعمانى : ص ۲۱۴ ح ۲، الغيبة، طوسى: ص ۱۹۰ ح ۱۵۲، العمدة : ص ۴۳۴ ح ۹۱۲ .

2.الفتن، ابن حمّاد : ج‏۱ ص‏۳۷۵ ح ۱۱۱۳ پانوشت ۲ .

3.أسمى المناقب فى تهذيب أسنى المناقب : ص ۱۶۸ ح ۶۱ .

4.ر. ك : منهاج السنّة النبويّة : ج ۴ ص ۲۱۱ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8819
صفحه از 403
پرینت  ارسال به