71
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم

بازگشت به دنيا در هنگام ديدن نشانه‏هاى مرگ، رهايى از مجازات برزخ و آخرت است.
چهار. در تحقّق هدف رجعت، تخلّفى نيست؛ ولى در تحقّق هدف كافران، تخلّف هست؛ يعنى آنان دروغ مى‏گويند و چنان كه قرآن مى‏گويد، اگر باز گردند، به وعده‏هايشان عمل نمى‏كنند.
۲. بازگشت كافران به دنيا پس از ديدن عذاب‏هاى برزخ و ديدن آنچه پس از مرگ رخ مى‏دهد، موجب مى‏شود كه آنان فرصتى ديگر براى عمل پيدا كنند و با يقينى كه پيدا كرده‏اند، به عمل بپردازند. در اين صورت، ديگر جايى براى مجازات آنها باقى نمى‏ماند و تفاوتى با مؤمنان نخواهند داشت و اين، بى‏عدالتى است.
پاسخ: خداوند متعال، چنين فرصتى را براى كافران و مجرمان فراهم نمى‏سازد. آنان خواهان بازگشت به دنيا براى عمل نيك هستند؛ امّا اين خواسته اجابت نمى‏شود. خواسته آنان، از هنگام ديدن نشانه‏هاى مرگ آغاز مى‏گردد۱ و در صحراى محشر، تكرار مى‏شود و مى‏گويند: خدايا! اينك چشمان ما گشوده شد و زين پس، گوش به فرمان تو خواهيم بود. ما را باز گردان تا كار نيك كنيم. ديگر يقين آورديم.۲در اين جا پاسخى به آنان داده نمى‏شود، تا اين كه آنان را به نزديكى دوزخ مى‏برند و آتش را از نزديك مشاهده مى‏كنند. در اين حال به التماس مى‏افتند و آرزو مى‏كنند كه كاش از جمله مؤمنان بودند و نشانه‏هاى پروردگار را انكار نمى‏كردند. در اين جا خداوند متعال بر اين موضوع تأكيد مى‏كند كه باز نمى‏گردند؛ امّا اگر هم باز گردند، به همان كارهايى باز خواهند گشت كه از آنها نهى شده‏اند و آنان دروغ مى‏گويند.۳

1.چنان كه در اشكال اوّل گذشت.

2.«وَ لَوْ تَرَى‏ إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاكِسُواْ رُءُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ رَبَّنَآ أَبْصَرْنَا وَ سَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَلِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ ؛ و كاش هنگامى را كه مجرمان، سرهاشان را پيش پروردگارشان به زير افكنده‏اند، مى‏ديدى [ كه مى‏گويند: ] پروردگارا! ديديم و شنيديم. ما را باز گردان تا كار شايسته كنيم. ما يقين داريم» (سجده: آيه ۱۲).

3.«وَلَوْ تَرَى‏ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ فَقَالُواْ يَلَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بَِايَتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ * بَلْ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَذِبُونَ ؛ و اى كاش [ منكران را ] هنگامى كه بر آتش عرضه مى‏شوند، مى‏ديدى كه مى‏گويند: «كاش باز گردانده مى‏شديم و [ ديگر ] آيات پروردگارمان را تكذيب نمى‏كرديم و از مؤمنان مى‏گشتيم» [ ولى چنين نيست؛ ] بلكه آنچه را پيش از اين نهان مى‏داشتند، براى آنان آشكار شده است. و اگر هم باز گردانده شوند، قطعاً به آنچه از آن منع شده بودند، بر مى‏گردند و آنان دروغگويند» (انعام: آيه ۲۷ - ۲۸).


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
70

پاسخ: با استفاده از آيات ذكر شده و توجّه به معناى رجعت، مى‏توان فهميد كه ميان رجعت اصطلاحى و اين آرزوى كافران، دست كم، چهار تفاوت وجود دارد:
يك. درخواست بازگشت كافران به هنگام مرگ، براى از سرگيرى عمل است؛ امّا رجعت كافران در آخر الزمان، براى عمل نيست و هيچ فرصتى براى اصلاح اعمال به آنان داده نمى‏شود. حتّى اگر كافران بخواهند آن زمان ايمان بياورند، اين ايمان، مفيد نيست؛ زيرا به فرموده قرآن:
«يَوْمَ يَأْتى بَعْضُ آياتِ برَبِّكَ لا يَنْفَعُ نَفْساً إيمانُها لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فى إيمانِها خَيْراً قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ.۱
روزى كه برخى نشانه‏هاى خدا آشكار شوند، ايمان كسى كه پيش از آن، ايمان‏نياورده، يا به هنگام ايمان، كار نيكى انجام نداده است، براى او سودى نخواهد داشت. بگو: چشم به راه باشيد، ما نيز چشم به راهيم!».
ظهور امام مهدى عليه السلام ، يكى از آيات پروردگار است كه پس از آن، ديگر ايمان كافران، پذيرفته نخواهد شد. بر اين موضوع در تعدادى از احاديث اسلامى، تأكيد گرديده است.

دو. اراده كننده در رجعت، خداوند است؛ امّا درخواست بازگشت كافران، از سوى خود آنهاست. به عبارت ديگر، در هنگام ديدن نشانه‏هاى مرگ، كافران مى‏خواهند فرصتى ديگر باره بيابند تا شايد در زندگى دنيا كارى نيك كنند و توشه‏اى براى آخرت برچينند؛ امّا در رجعت، آنان هيچ تمايل به بازگشت ندارند؛ زيرا در اين بازگشت، فرصتى براى عمل ندارند؛ بلكه به هدفى ديگر باز گردانده مى‏شوند.
سه. هدف در رجعت، مجازات كافران است؛ امّا هدف كافران از تقاضاى

1.انعام: آيه ۱۵۸.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13755
صفحه از 400
پرینت  ارسال به