47
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم

فرشتگان نوشت.۱ او احاديث صحيحى را به نقل از بخارى و مسلم و ابو داوود مى‏آورد كه در آنها امكان ديدن پيامبر صلى اللّه عليه و آله در بيدارى، بيان شده است. سپس توضيحات مفصّلى در ردّ منكران امكان رجعت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و امكان ديدن ايشان مى‏آورد و اقوال علمايى را آورده كه قائل به امكان آن بوده‏اند و مواردى را نقل كرده‏اند كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله را در بيدارى ديده‏اند و اين را از جمله كرامات آنها برشمرده‏اند. وى كرامت شمردن اين ديدار را تنها در صورتى قبول دارد كه در بيدارى باشد، نه در خواب؛ چرا كه ديدن رؤياى پيامبر صلى اللّه عليه و آله براى همه امكان دارد و كرامتى به حساب نمى‏آيد.۲
امّا جاى اين پرسش وجود دارد كه چرا اهل سنّت، رجعت به هنگام ظهور امام زمان عليه السلام را قبول ندارند؟ اين، در حالى است كه آنها اصل ظهور امام مهدى عليه السلام را قبول دارند و امكان رجعت را با توجّه به رواياتشان نيز مى‏پذيرند. شايد بتوان حدس زد كه قبول رجعت در آخر الزمان، به دليل متضمّن بودن رجعت امامان اهل بيت عليهم السلام و انتقامگيرى آنان از دشمنانشان به بحث امامت بر مى‏گردد. هنگامى كه آنها اصلش را قبول ندارند، نمى‏توان انتظار داشت كه فرع آن را بپذيرند، و گرنه با توجّه به ادّله متعدّد و محكم رجعت، جايى براى انكار آن وجود ندارد.

رجعت كنندگان هنگام ظهور

همان طور كه گذشت، در باره رجعت كنندگان، چند نظر وجود دارد؛ امّا مشهورتر از همه، آن است كه رجعت به كسانى اختصاص دارد كه در كفر يا ايمان، خالص بوده‏اند. احاديث فراوانى از رجعت انبيا، اولياى خدا، بويژه امام حسين عليه السلام ، امام على عليه السلام و اهل بيت عليهم السلام ، هنگام ظهور امام مهدى عليه السلام سخن گفته‏اند. در برخى‏

1.اين كتاب، تنوير الحلك فى امكان رؤية النبى صلى اللّه عليه و آله و الملك در ۲۳ صفحه چاپ گرديده است.

2.تنوير الحلك فى إمكان رؤية النبى صلى اللّه عليه و آله والملك: ص ۱ - ۱۳ (در ضميمه كتاب الحاوى للفتاوى هم چاپ شده است: ص ۶۶۰ - ۶۶۹ به نقل از إثبات الرجعة: ص ۶۷ - ۷۹).


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
46

ضرورى است. افزون بر اين، نمى‏توان آيات صريح قرآن را در باره وقوع رجعت، ناديده گرفت. آيا اين آيات قرآنى هم از يهود وارد اسلام شده‏اند؟

در روايات اهل سنّت‏۱ از بازگشت گروه‏هايى از مردم در زمان پيامبر صلى اللّه عليه و آله و پس از ايشان سخن گفته شده است. تعداد اين روايات، بسيار است.۲ در پاره‏اى روايات، به رجوع برخى صحابه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله مانند زيد بن خارجه‏۳و ربيع بن حراش‏۴ اشاره شده است. روايات بازگشت مردگان به دنيا آن قدر زيادند كه ابن ابى الدنيا كتابى با نام من عاش بعد الموت (كسانى كه پس از مرگ زيسته‏اند)، نوشته است و در آن، عجايب زيادى را نقل مى‏كند.
همچنين روايات زيادى از اهل سنّت نقل شده كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله پس از مرگ، زنده شده و افرادى ايشان را ديده‏اند. ميان علما در مورد امكان چنين چيزى، بحث‏هاى زيادى در گرفته، تا جايى كه سيوطى كتابى در موضوع امكان ديدن پيامبر صلى اللّه عليه و آله و

1.در اين جا شواهد حديثى را تنها از اهل سنّت مى‏آوريم تا اين كه براى منكران، حجّيت بيشترى داشته باشد، هر چند بسيارى از اين روايات ضعيف اند و اعتبارى ندارند.

2.از جمله، روايات بيهقى در دلائل النبوّة (ج ۳ ص ۸۹ ) و البداية والنهاية (ج ۳ ص ۲۹۰) و ابن ابى الدنيا در من عاش بعد الموت (ص ۳۲). شيخ على آل محسن، تعدادى از اين روايات را آورده است (ر.ك: إثبات الرجعة: ص ۵۴ - ۵۶) .

3.بيهقى در دلائل النبوة (ج ۶ ص ۵۵) اين حديث را مى‏آورد و سند آن را صحيح مى‏داند. ابن اثير نيز در اُسد الغابة (ج ۲ ص ۳۵۴ ش ۱۸۳۱) ماجراى بازگشت زيد را صحيح مى‏داند. ديگر كتاب‏هايى كه از اين ماجرا ياد كرده‏اند، عبارت‏اند از: التاريخ الكبير، بخارى: ج ۳ ص ۳۸۳ ش ۱۲۸۱، الاستيعاب: ج ۲ ص ۱۱۸ ش ۸۴۹ ، الجرح و التعديل، ابن ابى حاتم: ج ۳ ص ۵۶۲ ش ۲۵۴۱، الثقات: ج ۳ ص ۱۳۷، مشاهير علماء الأمصار، ابن حبان: ص ۳۷، تهذيب التهذيب: ج ۳ ص ۲۴۳ ش ۲۵۰۰، الإصابة: ج ۲ ص ۴۹۸ ش ۲۹۰۱. نيز، ر.ك: إثبات الرجعة: ص ۵۹ - ۶۰.

4.ابن سعد در الطبقات الكبرى (ج ۶ ص ۱۲۷)، ابن ابى حاتم در الجرح و التعديل (ج ۳ ص ۴۵۶)، بيهقى در دلائل النبوّة (ج ۶ ص ۴۵۴) به آن اشاره كرده‏اند. بيهقى، اين حديث را آن چنان صحيح مى‏داند كه مى‏گويد: هيچ حديث‏شناسى در صحّت آن، ترديد نمى‏كند (ر.ك: إثبات الرجعة: ص ۶۰ - ۶۲).

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13502
صفحه از 400
پرینت  ارسال به