41
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم

حديثى متواتر است؟۱
در مجموع بايد گفت: رجعت، از ضروريّات مذهب است، بدين معنا كه اگر كسى متون مذهب تشيّع را ببيند، بى ترديد، رجعت را جزء اعتقادات شيعى به حساب مى‏آورد. البتّه اين كه رجعت از محكمات اعتقادات شيعى است، به معناى آن نيست كه مانند عدل و امامت، جزء اصول اعتقادى است. ممكن است كسى از متون مذهبى، اطّلاع كافى نداشته باشد و بر اثر اين بى‏اطّلاعى، اعتقاد به رجعت نداشته باشد. چنين كسى از دايره تشيّع خارج نيست؛ امّا اگر كسى با وجود آگاهى كافى از متون دينى و مذهبى، به رجعت اعتقاد نورزد، از دايره تشيّع خارج مى‏شود.

وقوع رجعت در تاريخ‏

قرآن كريم در موارد متعدّدى، از رجعت افراد يا اقوامى به دنيا ياد كرده است. اين موارد، افزون بر آن كه امكان رجعت را اثبات مى‏كند، وقوع آن را در تاريخ نيز بيان مى‏دارد.
۱. «أَوْ كالَّذِى مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَ هِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى يُحْيِي هذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانْظُرْ إِلَى طَعَامِك وَ شَرَابِك لَمْ يَتَسَنَّهْ وَ انْظُرْ إِلَى حِمَارِك وَ لِنَجْعَلَك آيَةً لِلنَّاسِ وَ انْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كيْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَكسُوهَا لَحْماً فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ.۲

1.بحار الأنوار: ج ۵۳ ص ۱۲۲ - ۱۲۳.

2.بقره: آيه ۲۵۹.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
40

كتاب‏هاى حديثى‏اش،۱ اعتقاد به آن را حق دانسته و به آيات متعدّدى از قرآن و نيز به برخى احاديث اهل سنّت در باره بازگشت مسيح در آخر الزمان و نماز خواندن وى به امامت امام مهدى عليه السلام استناد كرده است.۲
شيخ مفيد در انتهاى قرن چهارم، اعتقاد به رجعت در آخر الزمان را بين اماميّه اجماعى دانسته و ادّله‏اى بر آن آورده و به شبهات مخالفان، پاسخ داده است.۳سيّد مرتضى در قرن پنجم، ضمن اجماعى دانستن مسئله ميان علماى شيعه، بر اعتبار اجماع در اين گونه مسائل تأكيد نموده و به اشكالات مخالفان پاسخ داده است.۴ طبرسى در قرن ششم، ضمن بيان فراوانى اخبار در باب رجعت، ادلّه مخالفان را رد كرده است.۵اين اعتقاد همچنان در ميان علماى شيعه در قرن‏هاى بعدى ادامه داشته است.
علّامه مجلسى در باره كمّيت و كيفيت احاديث رجعت و تعداد راويان و عالمانى كه در باره رجعت كتاب نوشته‏اند، چنين مى‏نويسد:
چگونه ممكن است كسى به صدق گفتار ائمّه اهل بيت عليهم السلام ايمان داشته باشد امّا احاديث متواتر رجعت را نپذيرد؟ احاديث صريحى كه شماره آنها به حدود دويست حديث مى‏رسد و چهل و چند نفر از راويان ثقه و علماى اعلام، در بيش از پنجاه كتاب آورده‏اند... .۶ اگر اين احاديث متواتر نباشند، چه

1.عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۲۰۱، الخصال: ص ۱۰۸، معانى الأخبار: ص ۳۶۵.

2.الإعتقادات: ص ۶۰ - ۶۳.

3.أوائل المقالات: ص ۴۶ و ۷۶ - ۷۷، الفصول المختارة: ص ۱۵۳ - ۱۵۶، المسائل السرورية: ص ۳۲ و ۳۵ - ۳۶.

4.رسائل الشريف المرتضى: ج ۱ ص ۱۲۵ - ۱۲۶.

5.مجمع البيان: ج ۷ ص ۳۶۷، جوامع الجامع: ج ۲ ص ۷۲۴.

6.رواها نيف و اربعون من الثقات العظام و العلماء الاعلام في ازيد من خمسين من مؤلفاتهم ك ثقة الإسلام الكلينى و الصدوق محمّد بن بابويه و الشيخ أبى جعفر الطوسى و السيّد المرتضى و النجاشى و الكشّى و العيّاشى و على بن إبراهيم و سليم الهلالى و الشيخ المفيد و الكراجكى و النعمانى و الصفّار و سعد بن عبد اللَّه و ابن قولويه و على بن عبد الحميد و السيّد على بن طاووس و ولده صاحب كتاب زوائد الفوائد و محمّد بن على بن إبراهيم و فرات بن إبراهيم و مؤلّف كتاب التنزيل و التحريف و أبى الفضل الطبرسى و إبراهيم بن محمّد الثقفى و محمّد بن العبّاس بن مروان و البرقى و ابن شهرآشوب و الحسن بن سليمان و القطب الراوندى و العلّامة الحلّى و السيّد بهاء الدين على بن عبد الكريم و أحمد بن داوود بن سعيد و الحسن بن على بن أبى حمزة و الفضل بن شاذان و الشيخ الشهيد محمّد بن مكّى و الحسين بن حمدان و الحسن بن محمّد بن جمهور العمىّ مؤلّف كتاب الواحدة و الحسن بن محبوب و جعفر بن محمّد بن مالك الكوفى و طهر بن عبد اللَّه و شاذان بن جبرئيل و صاحب كتاب الفضائل و مؤلف كتاب العتيق و مؤلّف كتاب الخطب و غيرهم.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13508
صفحه از 400
پرینت  ارسال به