امام عليه السلام را ۳۱۳ تن به عدد اصحاب بدر دانسته‏اند^۱ و حدّ اقل يك حديث، آنان را به تعداد اصحاب فرمان‏بردار طالوت كه اجازه عبور از نهر را يافتند، گفته است.^۲اين معنا با توجّه به جهانى بودن، ژرف بودن، همه جانبه بودن و گستردگى بى‏نظير قيام، شگفت به نظر مى‏آيد. افزون بر اين، چند حديث‏^۳نيز تعداد اصحاب امام عليه السلام را حدّ اقل ده هزار تن دانسته‏اند كه در اين دسته نيز حديث صحيح السند^۴وجود دارد. برخى احاديث اهل سنّت، اصحاب را دوازده تا پانزده هزار تخمين زده و يك حديث شيعى، تنها هفتاد هزار از ياران امام عليه السلام را از كوفه دانسته است.
حلّ اين تعارض ظاهرى نيازمند دسته بندى گزارش‏هاى اين موضوع است كه در همين فصل ارائه شدند و به روشنى نشان مى‏دهد كه احاديث اشاره كننده به عدد ۳۱۳، ناظر به ياران خاص و به تعبير حديث ۱۵۹۶،^۵ گنج‏هاى نهفته و پنهان و يا نقبايى‏^۶ اند كه به عنوان فرماندهان نظامى ارشد و يا كارگزارن بزرگ حكومتى در اوّلين وهله قيام، نداى آسمانى امام عليه السلام را لبّيك مى‏گويند و از هر سو، حتّى از دل خاك و به هنگام رجعت، به يارى ايشان مى‏شتابند.^۷ دليل اين نكته، آن است كه اين دسته، مجاهدانى مانند مالك اشتر و ابو دجانه انصارى اند و فرماندهى صدها و گاه هزاران نفر را به عهده دارند و يا وزيرانى مانند مؤمن خاندان فرعون و يوشع وصىّ موسى عليه السلام هستند^۸ .^۹

هُم يَومَئِذٍ قَليلٌ ، وَ جُلُّهُم بِبَيتِ المَقدِسِ .^۱آنها در آن زمان، اندك‏اند، و بيشترشان در بيت المَقدِس هستند.
گفتنى است كه در گزارش اوطان ياران مهدى عليه السلام ، از شهرها و مناطق عرب‏نشين متعدّدى نام برده شده، هر چند تعداد افراد نام برده شده، اندك است.
در پايان و به احتمال فراوان، حديث الكافى كه به شركت گروهى از اهالى نوبه در جنوب مصر و شمال شرقى سودان در قيام مهدوى اشاره دارد ^۲ نيز دليلى بر شركت برخى عرب‏ها در قيام است، مگر آن كه مردم نوبه را عرب ندانيم.

۸ . زنان‏

قيام جهانى و گسترده امام مهدى عليه السلام ، همه آدميان را در بر مى‏گيرد و تمام اقشار جامعه را با خود همراه مى‏كند. زنان نيز در اين نهضت عمومى، نقش مهم و اثرگذارى دارند، تا آن جا كه برخى گزارش‏ها شمار ياران زن امام عليه السلام ، را پنجاه تن دانسته‏اند.^۳در يك حديث، وظيفه اصلى اين عدّه، مداواى مجروحان و مراقبت از بيماران دانسته شده است كه در اين صورت، قابل تشبيه به نقش زنان شركت كننده در غزوات پيامبر صلى اللّه عليه و آله مانند اُحُد و جنگ‏هاى امام على عليه السلام مانند صفّين است.^۴حديث اخير،^۵برخى از اين زنان قهرمان را نام برده است.

۹. ياران ويژه امام مهدى عليه السلام

چند حديث‏^۶ كه ميان آنها حديث صحيح السند^۷ نيز موجود است، تعداد اصحاب