175
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم

است. احاديث هزاره‏گرايانه و فتواى برخى از اهل سنّت نيز كه پيش‏تر ذكر شد، در اين بخش جاى مى‏گيرد.
۲. علوم غريبه: يكى از اين نمونه‏ها مطلبى است كه محمّد بن پاينده ساوه‏اى در كتاب درّ التمام فى تاريخ خروج المهدى عليه السلام آورده:
و رأيت فى مفتاح جفر الكبير، عن على بن أبى طالب عليه السلام قال: من عرف سرّ حرف الشين عرف ظهور المهدى .۱
در كتاب مفتاح جفر الكبير به نقل از امام على عليه السلام ديدم كه هر كس راز حرف «شين» را بشناسد ، [هنگام‏] ظهور امام مهدى عليه السلام را نيز خواهد داشت .
۳. كشف و شهود: از بهترين نمونه‏هاى آن، همان شعر معروف شاه نعمت اللَّه ولى است. وى در شعر خود به اين مطلب تصريح كرده است. ظاهراً بايد مستند وقت‏گذارى ديگر عارف‏مسلكان را نيز كشف و شهود معرّفى كرد. گفتنى است كه بيان وقت از سوى اين عارفان در قالب شعر ، به دست ما رسيده است. صاحب جواهر القوانين ، پس از بيان عدد مربوط به توقيت در شعر محيى الدين عربى ، در جواب اين كه از كجا معلوم است مراد شاعر اين بوده است، جواب مى‏دهد: «شايد روح القدس به زبان او داده؛ چنان كه به زبان حقير داده كه شرح كنم. واللَّه اعلم» .۲
۴. اشعار: در مورد برخى اشعار به نظر مى‏رسد سراينده ، قصدى براى تعيين تاريخ ظهور امام زمان نداشته است؛ اما ديگران اين اشعار را دستاويزى براى توقيت‏هايشان قرار داده‏اند؛ مانند اين بيت از تائيه دعبل خزاعى كه آن را بر امام رضا عليه السلام قرائت كرده است:

1.براى اطّلاعات بيشتر ، ر . ك : نسخه خطّى كتاب درّ التمام فى تاريخ خروج المهدى عليه السلام موجود در كتاب‏خانه مسجد اعظم.

2.العبقرى الحسان : ج ۷ ص ۴۹ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
174

مستندات توقيت‏كنندگان‏

با توجّه به برخى از گزارش‏هاى ياد شده كه مستند آن در دست بود، مى‏توان مستندات وقت‏گذاران را در موارد زير جاى داد:
۱. احاديث: همان طور كه ديديم ، مستند برخى از اين توقيت‏ها احاديث فريقين در اين زمينه است. توقيت سيوطى و ابن حجر هيثمى از ميان اهل سنّت و از بين شيعيان ، وقت‏گذارى علّامه مجلسى،۱صاحب جواهر القوانين‏۲ و ... از اين قرار

1.ر . ك : بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۱۲۱ . علامه مجلسى با استناد به روايتى از مصادر پيشين، زمان ظهور را پيش‏بينى كرده است . متن روايت مورد استناد اين گونه است : أَبُو لَبِيدٍ المَخْزُومِى، قَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام : يا بَا لَبِيدٍ إِنَّهُ يمْلِكُ مِنْ وُلدِ العَبَّاسِ اثْنَا عَشَرَ تُقْتَلُ بَعْدَ الثَّامِنِ مِنْهُمْ أَرْبَعَةٌ فتُصِيبُ أَحَدَهُمُ الذُّبَحَةُ فَتذْبَحُهُ هُمْ فِئَةٌ قَصِيرَةٌ أَعْمَارُهُمْ قَلِيلَةٌ مُدَّتُهُمْ خَبِيثَةٌ سِيرَتُهُمْ مِنْهُمُ الفُوَيسِقُ المُلَقَّبُ بِالهَادِى وَ النَّاطِقِ وَ الغَاوِى يا بَا لَبِيدٍ إِنَّ فِى حُرُوفِ القُرْآنِ المُقَطَّعَةِ لَعِلماً جَمّاً إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَنْزَلَ «الم ذلِكَ الكِتابُ» فَقَامَ مُحَمَّدٌ صلى اللّه عليه و آله حَتَّى ظَهَرَ نُورُهُ وَ ثَبَتَتْ كَلِمَتُهُ وَ وُلِدَ يوْمَ وُلِدَ وَ قَدْ مَضَى مِنَ الأَلفِ السَّابِعِ مِائَةُ سَنَةٍ وَ ثَلَاثُ سِنِينَ ثُمَّ قَالَ وَ تِبْيانُهُ فِى كِتَابِ اللَّهِ [فِى‏] الحُرُوفِ المُقَطَّعَةِ إِذَا عَدَدْتَهَا مِنْ غَيرِ تَكْرَارٍ وَ لَيسَ مِنْ حُرُوفٍ مُقَطَّعَةٍ حَرْفٌ ينْقَضِى ايام إِلَّا قَائِمٍ مِنْ بَنِى هَاشِمٍ عِنْدَ انْقِضَائِهِ ثُمَّ قَالَ : الأَلِفُ وَاحِدٌ وَ اللَّامُ ثَلَاثُونَ وَ المِيمُ أَرْبَعُونَ وَ الصَّادُ تِسْعُونَ فَذَلِكَ مِائَةٌ وَ إِحْدَى وَ سِتُّونَ ثُمَّ كَانَ بَدْوُ خُرُوجِ الحُسَينِ بْنِ عَلِى عليه السلام «الم اللَّهُ» فَلَمَّا بَلَغَتْ مُدَّتُهُ قَامَ قَائِمُ وُلدِ العَبَّاسِ عِنْدَ المص وَ يقُومُ قَائِمُنَا عِنْدَ انْقِضَائِهَا بِ«الر» فَافْهَمْ ذَلِكَ وَ عِهِ وَ اكْتُمْهُ (تفسير العياشى: ص‏۶۹ - ۷۰، بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۱۰۶ ).
ابو لبيد مخزومى : امام باقر عليه السلام فرمود : «اى ابولبيد! از بنى عباس دوازده تن به فرمان‏روايى مى‏رسند كه پس از هشتمى آنها چهارتن به قتل مى‏رسند ، و يكى از آنها حناق مى‏گيرد . اين گروه ، كم‏عمرند و درونى پليد دارند ، از آنها است فاسقچه‏اى كه : هادى و ناطق و غاوى لقب داده مى‏شود . اى ابو لبيد! در حروف مقطع قرآن دانش فراوانى نهفته است . خداوند متعال «الم ذلك الكتاب» را كه فرو فرستاد ، محمّد صلى اللّه عليه و آله ظهور كرد تا جايى كه نورش آشكار گرديد ، و پيامش راسخ شد . روزى كه به دنيا آمد از هزاره هفتم ، يكصد و سه سال گذشته بود» . سپس امام فرمود : «بيان اين در حروف مقطع كتاب خدا آمده ؛ در صورتى كه آنها را شماره كنى اما تكرارى‏هايشان را در نظر نگيرى . هيچ حرفى از حروف نيست كه روزهايش سپرى شود ، مگر اين كه قائمى از بنى هاشم در پايان ايام حروف ، قيام مى‏كند . سپس فرمود : الف يك ، لام سى ، ميم چهل و صاد هفتاد است كه جمعاً مى‏شود يكصد و شصت و يك . آغاز خروج حسين بن على عليهما السلام «الم اللَّه» است . وقتى زمانش فرا رسيد ، قيام كننده عبّاسى در المص قيام مى‏كند ، و با پايان آن، قائم ما با «الر» قيام خواهد بود . اين را درك و حفظ كن و پنهان بدار» .

2.اين حديث ، به صورت وجاده نقل شده است: قَدْ صَعِدْنَا ذُرَى الحَقَائِقِ بِأَقْدَامِ النُّبُوَّةِ وَ الوَلَايةِ ... وَ سَيسْفِرُ لَهُمْ ينَابِيعُ الحَيوَانِ بَعْدَ لَظَى النِّيرَانِ لِتَمَامِ الم وَ طه وَ الطَّوَاسِينِ مِنَ السِّنِينَ (ر . ك : بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۱۲۱ ، به نقل از المحتضر و الدرّة الباهرة) .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13629
صفحه از 400
پرینت  ارسال به