167
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم

سيوطى پس از بيان نظر خود به ذكر احاديثى مى‏پردازد كه در اين باب به آنها اعتماد كرده است. اين سخن را نيز مى‏توان اشاره‏اى دور به توقيت دانست ؛ زيرا او زمانى را افزون بر پنج قرن، معيّن كرده است . تنها اشكال او آن است كه انتهاى زمان را معيّن كرده است.
انديشه هزاره‏گرايى و جستجو در باره آينده جهان، تعيين وقت قيامت و يا قيام امام مهدى عليه السلام در ميان اهل سنّت بر پايه برخى از رواياتى است كه در منابع آنها آمده. همين هزاره‏گرايى بود كه فرصت و بسترى مناسب را براى مدّعيان مهدويت در سده نهم و دهم ايجاد كرد.۱

سه. سال ۱۲۰۴ ق‏

ابن حجر هيثمى (م ۹۷۴ ق) در القول المختصر فى علامات المهدى المنتظر آورده است: «اجتماع الناس على المهدى سنة أربع و مائتين. أى بعد الألف، هكذا ورد فى الأثر»۲.
مردم بر ظهور مهدى به سال ۲۰۴ بعد از هزار يعنى ۱۲۰۴ اتفاق نظر پيدا كردند. در اقوال صحابه و تابعين چنين وارد شده است.
ابن حماد نيز در الفتن،۳ اين قول را آورده و در آخر از قول ابن لهيعه افزوده است كه اين محاسبه بر اساس سال‏هاى شمسى است ، نه سال‏هاى قمرى .

چهار. سال ۱۲۲۶ و ۱۳۳۸ و ۱۳۴۶ق‏

رباعى شيخ عبد الرحمان بسطامى (سده نهم هجرى) صاحب كتاب درّة المعارف:

1.«پايان تاريخ از ديدگاه اهل سنّت»، مشرق موعود: ش ۲ ص ۱۰۳.

2.القول المختصر فى علامات المهدى المنتظر، الباب الثالث: فيما جاء فيه عن التابعين وتابعيهم، مورد ۱۴ ص ۵۹.

3.الفتن: ج ۱ ص‏۳۳۴ ح ۹۶۲.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
166

ظهور امام مهدى عليه السلام تعيين وقت كرده‏اند؛ امّا نمونه‏هايى از تعيين وقت براى قيام امام مهدى عليه السلام در اهل سنّت :

يك . سال ۱۰۴۲ و ۱۳۳۷ ق‏

سلطان الغ بيك گوركانى (م ۸۴۰ ق) صاحب زيج الغى - كه در علوم و فنون، مخصوصاً در علم هيئت شهرت دارد - ، در باره تاريخ قيام مهدوى چنين گفته است:
بينى تو بغا ملك مغيّر گشته‏
در وقت غلط زير و زبرتر گشته‏
در سال غليب اگر بمانى بينى‏
ملك و ملل و ملّت و دين برگشته .
با دو شيوه در محاسبه سال‏هاى ۱۰۴۲ و ۱۳۳۷ ق ، استخراج شده است.۱

دو . سده دوازدهم‏

جلال الدين سيوطى (م ۹۱۱ ق) در الكشف عن مجاوزة هذه الاُمّة الألف ، فتواى يكى از علماى اهل سنّت را بازگو مى‏كند كه بر اساس حديث «أنّ النبى صلى اللّه عليه و آله لا يمكث فى قبره ألف سنة» ، به وقوع خروج مهدى و دجّال و نزول عيسى و ديگر اشراط الساعه در سده دهم نظر داده است. سيوطى خود اين حديث را در شمار اباطيل دانسته و براى آن ، اصلى قائل نيست . سيوطى در ادامه بر اساس ديگر احاديث ، وقوع اين امور را در قرن دوازدهم محتمل مى‏شمرد و مى‏نويسد : «در بدبينانه‏ترين حالت، اين رخدادها قطعاً قبل از سده پانزدهم به وقوع خواهد پيوست» . سيوطى نوشته است :
آثار رسيده از پيشينيان بر اين مطلب دلالت دارد كه زمان پايدارى اين است كه بيش از هزار سال خواهد بود ؛ ولى بيش از پانصد سال بر آن اضافه نخواهد شد... و ممكن نيست كه پايدارى اين امّت از هزار و پانصد سال افزون شود.۲

1.جواهر القوانين: ص ۷۴ - ۷۵.

2.«فاقول : أوّلاً الذى دلّت عليه الآثار أنّ مدّة الأمّة تزيد على الألف و لاتبلغ الزيادة عليها خمسمائة سنة... و لايمكن ان تكون المدة ألفا و خمسائة أصلاً» (ر . ك : الكشف عن مجاوزة هذه الأمة الألف: ص ۸۶ - ۸۷) . اين رساله ، ضمن الحاوى للفتاوى (جزء دوم) به چاپ رسيده است.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13555
صفحه از 400
پرینت  ارسال به