157
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم

بيان آن براى ديگران ، امرى ناپسند و ناشايست است كه هميشه بر خطا مى‏رود. از اين منظر ، دورى جستن از اين گونه سخن و شيوه، امرى مستحسن و شايسته است. همه افراد، خواه كسانى كه گمان مى‏كنند زمان ظهور را يافته‏اند و خواه كسانى كه كوركورانه به دنبال آن مى‏روند، بايد بدانند كه اين مسير ، لغزنده و انحرافى است و هيچ گاه به مقصد نمى‏رسد.
۱۱. اين احاديث ، زنگ هشدارى براى شنوندگان و مخاطبان وقت‏گذاران است تا بدانند اين شيوه سخن گفتن و يا اين تابلو و علامت، هيچ گاه به صواب ، ره‏نمون نمى‏شود. پس عكس العمل شايسته در برابر وقت‏گذاران ، آن است كه به اين فرهنگ ، بى‏توجهّى و با آن مبارزه شود و خطاى آنان به صراحت بازگو گردد تا هيچ‏كس به دنبال اين شيوه و مريدبازى‏هاى پيرامون آن نرود.
۱۲. موارد و مصاديق تعيين وقت ظهور در ميان شيعيان، اهل سنّت و حتّى اهل كتاب ، از سده اوّل هجرى تاكنون فراوان بوده است كه به برخى از آنها در ادامه متن اشاره مى‏كنيم. برخى از افرادِ تعيين كننده وقت، انسان‏هايى به ظاهر مقدّس بوده‏اند كه بر آگاهى خود و اعلان وقت تعيين شده خويش اصرار داشته‏اند ؛ ولى مرور زمان، خطاى همه آنها را اثبات كرده است. تجربه پيشين در نادرستىِ تمام موارد تعيين وقت ظهور، براى ما روشن مى‏سازد كه ادّعاى پسينيان بويژه معاصران ما نيز همانند آن گروه، حدسى برگرفته از تصوّرات نادرست يا تخيّل و توهّم است و نبايد بدان توجّه شود. گذشته ، چراغ راه آينده است.

۱۳. به سبب وجود اين احاديث و استدلال‏هاى مبتنى بر آن، فرهنگ عدم تعيين وقت ظهور در ميان عالمان فرهيخته شيعه ، نهادينه شده است به گونه‏اى كه هيچ يك از فقيهان يا عالمان برجسته و طراز اوّل شيعه، به گونه تعيينى و مشخّص، زمانى را براى ظهور، معيّن نكرده‏اند.
با وجود آن كه عالمان متشخّص شيعه بويژه مجتهدان و فقيهان، هم از منظر


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
156

برخى امور - كه جزو علم ذاتى الهى اند - ممكن است به گونه‏اى تصوير شوند كه واقعيت قضا و قدرى در لوح محفوظ نيافته‏اند. يعنى اصلاً زمان انجام يافتن آن ، تقدير نشده است تا امكان آگاهى از آن براى كسى فراهم آيد.
پس هر خبر و گزارش از آن معلوم الهى ، مطابق واقع نخواهد بود ، چون هنوز واقع مقدّر نشده است. آن گاه كه تقدير واقع صورت گيرد ، علم آن هم در اختيار انبيا و معصومان عليهم السلام قرار خواهد گرفت.
روايت تفسير العياشى «إنَّ اللَّهَ خالَفَ عِلمُهُ عِلمَ المُوَقِّتينَ» و يا «وَاللَّهِ مَا المَسؤولُ عَنهُ بِأَعلَمَ مِنَ السّائِلِ» نيز مى‏تواند ناظر بر اين معنا باشد.
با اين تقرير، كذب به معناى بيان امر غير مطابق با واقع ، صورت جديدى مى‏يابد؛ چون هيچ زمان‏بندى‏اى نمى‏تواند واقعيت تقدير ناشده را گزارش كند.
۸. احتمال ديگر در نادرستى خبر دادن از زمان ظهور، توجّه به موضوع بَدا در باره زمان ظهور و نشانه‏هاى آن است . اين احتمال در برخى از احاديثِ علائم ظهور ، مورد اشاره قرار گرفته و همه آنها را از موارد بداپذير برشمرده است. با توجّه به احتمال بدا در علائم و زمان ظهور، هيچ كس نمى‏تواند وقت معيّنى را براى ظهور تعيين كند و بدان مطمئن باشد.
۹. از مجموعه احاديث پيشين استفاده مى‏شود كه كذب به معناى «خطا» ويژگىِ تمام كسانى است كه ادّعاى علم به زمان ظهور كنند؛ خواه به معصوم عليه السلام منتسب كنند و خواه با استناد به علوم غريبه، طلسم، خواب و كشف و شهود ، خود را آگاه بشمارند.
تصوّر علم از جانب آنان در واقع گونه‏اى از جهل مركب است كه فرد ، احساس دانايى دارد ؛ ولى در واقع ، ناآگاه است و تصوّر، تخيل و توهّم خود را علم مى‏پندارد.
۱۰. سياق احاديثِ نهى از توقيت، نشانگر آن است كه تعيين قطعىِ زمان ظهور و

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد هشتم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16188
صفحه از 400
پرینت  ارسال به