پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود: كارها سخت‏تر مى‏شوند، دنيا پشت مى‏كند، مردم بخيل‏تر مى‏شوند و قيامت بر مردمان شرير بر پا شود و مهدى جز عيسى بن مريم نيست.
همين حديث را با همين سند حاكم نيشابورى در المستدرك على الصحيحين آورده‏^۱ و بيهقى پس از نقل حديث گفته است:
هذا الحديث بهذا الإسناد ممّا أُنكر على الشافعى.^۲
اين حديث با اين سند، بر شافعى خُرده گرفته شده است.
بيهقى نيز همين متن را با سندى ديگر، نقل كرده است .
نتيجه اين است كه يك متن با دو طريق در منابع حديثى اهل سنت روايت شده است. محدّثان اهل سنّت در مواجهه با اين حديث، به دو گروه تقسيم مى‏شوند:
يك. غالب آنان، اين حديث را جعلى و ساختگى و يا ضعيف مى‏دانند و با استناد به ضعف سند و محتوا، بر بى‏پايه بودن آن تصريح كرده‏اند. ابن قيّم (۶۹۱ - ۷۵۱ ق) در كتاب المنار المنيف مى‏گويد:
در سند اين حديث، محمّد بن خالد جندى، مجهول و ابان بن ابى عيّاش متروك است، ضمن اين كه روايات متواتر و مستفيضى از پيامبر صلى اللّه عليه و آله دلالت دارد كه مهدى، از اهل بيت اوست و جهان را پر از عدل و داد مى‏كند و عيسى، او را در كشتن دجّال، مساعدت مى‏نمايد و سپس مهدى امامت مى‏كند و عيسى پشت سرش نماز مى‏خواند.^۳
در دوره معاصر نيز سيّد احمد بن الصديق الغمارى در كتاب ابراز الوهم المكنون مى‏گويد:
اين حديث جعلى، و ساختگى است و ريشه و اساسى در كلام پيامبر صلى اللّه عليه و آله ندارد و هشت جهت براى نادرست بودن آن اقامه مى‏كند:

نقد روايت «لا مهدى إلّا عيسى عليه السلام»^۱

بر پايه رواياتى كه در منابع شيعه و سنّى آمده و در فصل پنجم ملاحظه شد، همزمان با قيام امام مهدى عليه السلام ، عيسى از آسمان فرود مى‏آيد. برخى از اين روايت‏ها نيز مقدار زمان زندگى ايشان را پس از فرود آمدن در زمين چهل سال تعيين كرده‏اند.
همچنين در اين احاديث، تصريح شده كه عيسى پشت سر امامى از مسلمانان، نماز جماعت مى‏خواند و در روايت‏هاى شيعى، تصريح شده كه پشت سر مهدى نماز مى‏گزارد.
بر پايه اين احاديث فراوان و اطمينان‏آور، عقيده غالب مسلمانان اعم از شيعه و اهل سنّت، اين است كه عيسى عليه السلام در آخر الزمان فرود مى‏آيد و همراه مهدى عليه السلام خواهد بود و عيسى، غير از مهدىِ مسلمانان است كه از نسل پيامبر صلى اللّه عليه و آله است.
ليكن در سنن ابن ماجة، حديثى از انس بن مالك از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله نقل شده است كه خلاف اين عقيده را نشان مى‏دهد و مهدى را همان عيسى بن مريم معرّفى مى‏كند.
حدّثنا يونس بن عبد الأعلى حدّثنا محمّد بن إدريس الشافعى، حدّثنى محمّد بن خالد الجَنَدى، عن أبان بن صالح، عن الحسن، عن أنس بن مالك :أنّ رَسُولَ اللَّه صلى اللّه عليه و آله قال: لا يَزدادُ الأمرُ إلاّ شِدّةً وَ لا الدُّنيا إلاّ إدباراً، وَ لَا النَّاس إلاّ شُحّاً، و لا تَقُوم السَّاعة إلاَّ عَلى‏ شِرارِ النّاس، و لَا المَهديّ إلَّا عِيسَى بن مَريَم.^۲