295
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم

اهل ملّتى باقى نمى‏مانَد ، مگر اين كه داخل در اسلام مى‏شود.۱
شيخ مفيد نيز با عبارت «وَ لَم يَبقَ أَهلُ دِينٍ حَتَّى يُظهِرُوا الْإِسْلامَ وَ يَعْتَرِفُوا بِالْإِيمَانِ» ، داخل شدن همه پيروان اديان ديگر در اسلام را بيان مى‏كند.۲
سيّد رضى از مسند ابن حنبل ، اين فرموده پيامبر صلى اللّه عليه و آله را مى‏آورد كه با بيانى زيبا و استعارى مى‏فرمايد:
لَيَدخُلَنَ هَذَا الدِّينُ عَلَى مَا دَخَلَ عَلَيهِ اللَّيلُ؛۳
اين دين (اسلام) به هر جا كه شب [و روز] دارد، وارد مى‏شود.
عيّاشى ، شبيه همين تعبير را به نقل زُراره از امام صادق عليه السلام مى‏آورد كه در آن ، تنها به جاى «لَيَدخُلَنَّ ...» ، تعبير «لَيَبلُغَنَّ دِينُ مُحَمَّدٍ صلى اللّه عليه و آله »۴ به كار رفته است.
طبرى ، تعبير «حَتَّى لا يُرَى إِلّا دينُ مُحَمَّدٍ صلى اللّه عليه و آله ؛ تا آن كه جز دين محمّد صلى اللّه عليه و آله ديده نمى‏شود» را از طريق ابو جارود از امام صادق عليه السلام نقل مى‏كند.۵
عيّاشى هم شبيه همين تعابير را نقل مى‏كند و افزون بر اينها اين فرموده امام باقر عليه السلام را نيز مى‏آورد كه :
يُقَاتِلُونَ وَ اللَّهِ حَتَّى يُوَحَّدَ اللَّهُ وَ لا يُشرَكَ بِهِ شَى‏ءٌ.۶
به خدا تا جايى مى‏جنگند كه خدا را يكى بدانند و هيچ شركى به او نورزند.
طَبرِسى حديثى را مى‏آورد كه گفتگوى ياران امام حسن عليه السلام با ايشان پس از زخمى شدن در آن نقل شده است . در آن جا به امام عليه السلام اشكال مى‏گيرند و از ايشان مى‏پرسند كه : چرا مردم اين قدر متحيّرند؟ امام عليه السلام در پاسخ ، فرموده پدرش امير

1.بحار الأنوار: ج ۵۱ ص ۶۱.

2.الإرشاد: ج ۲ ص ۳۸۴ .

3.المَجازات النبوية: ص ۳۷۴، مسند ابن حنبل : ج ۴ ص ۱۰۳ ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۲۶۷ ح ۱۳۴۵ . در اين دو منبع ، تعبير : «ليبلغنّ هذا الأمر» وجود دارد كه با حديث امام صادق عليه السلام سازگارتر است.

4.تفسير العيّاشى: ج ۲ ص ۵۶ ، بحار الأنوار: ج ۵۱ ص ۵۵ .

5.دلائل الإمامة: ۴۵۶ ، الغيبة ، طوسى: ص ۴۷۴ .

6.تفسير العيّاشى: ج ۲ ص ۶۱ ، بحار الأنوار: ج ۵۲ ص ۳۴۵ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم
294

پيدا مى‏كند و عزيز مى‏شود و همه جبّاران ، شكست مى‏خورند.۱با تجديد حيات اسلام، حاكميت دينى در همه جهان برپا مى‏گردد و راه‏هاى باطل ، همه از بين مى‏روند. در مضامين احاديث نيز به اين موضوع ، توجّه داده شده است. با اين رويكرد ، ديگر نمى‏توان به بقاى اديان ديگر - كه آميزه‏اى از حقّ و باطل ، و سره و ناسره هستند، حكم كرد.۲
احاديث متعدّدى از پيروزى اسلام بر همه اديان، گرايش همه مردم به اسلام و كلمه توحيد ، با رغبت يا با اكراه، محو شرك و كفر، رواج شهادت به وحدانيت خدا و رسالت پيامبر صلى اللّه عليه و آله در همه اطراف عالم، اين كه در هيچ جاى جهان جز دين محمّد صلى اللّه عليه و آله ديده نمى‏شود، اين كه همه كفّار ، مؤمن مى‏شوند و همه ناصالحان، صالح مى‏گردند و ... در حكومت امام مهدى عليه السلام حكايت مى‏كنند كه ذكر همه آنها در اين مجال نمى‏گنجد۳ و برخى را از باب نمونه مى‏آوريم.
در حديثى صحيح از امير مؤمنان عليه السلام در توضيح آيه پيروزى اسلام بر همه اديان‏۴مى‏فرمايد:
هنوز اين پيروزى فرا نرسيده است ...تا آن‏گاه كه هيچ قريه‏اى باقى نمانَد، مگر آن كه صبح و شام در آن ، شهادت «لا إلهَ إلّا اللَّهُ» و «مُحَمَّد رَسُولُ اللَّهِ» ، سر داده شود.۵
ابن عبّاس نيز شبيه همين تفسير را از آيه دارد، جز اين كه تصريح مى‏كند كه هيچ‏

1.عقد الدُّرَر : ص ۶۲ ؛ كشف الغمّة : ج ۲ ص ۴۷۳ ، بحار الأنوار: ج ۵۱ ص ۸۳ .

2.در باره اين استدلال ، جاى درنگ وجود دارد . بعداً به آن خواهيم پرداخت.

3.براى ديدن آنها ، ر. ك: الكافى: ج ۱ ص ۴۳۲ و ۴۳۴، كمال الدين:ص ۳۴۵ و ۶۷۰، التبيان فى تفسير القرآن: ج ۹ ص ۳۳۶ ، مجمع البيان : ج ۹ ص ۱۹۱ و ج ۵ ص ۳۸ ، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۰۵ ، تفسير العياشى: ج ۱ ص ۱۸۳ ، مختصر بصائر الدرجات: ص ۱۸۰، ينابيع المودة: ج ۳ ص ۲۴۰ ، كشف الغمّه: ج ۳ ص ۲۶۲، عقد الدُّرَر: ص ۶۲، الصراط المستقيم: ج ۲ ص ۲۲۷ ، بحار الأنوار: ج ۹۳ ص ۱۲۵ و ج ۱۶ ص ۳۰۸ و ج ۵۲ ص ۳۲۴ و ۳۴۰ و ۳۹۰ و ۱۱۰ و ج ۵۱ ص ۱۴۶ و ۵۵ و ج ۵۳ ص ۴ و ج ۲۴ ص ۳۳۶ .

4.پيش‏تر گذشت.

5.تأويل الآيات الظاهرة : ص ۶۶۳ .

تعداد بازدید : 24483
صفحه از 505
پرینت  ارسال به