285
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم

كرد، ايشان نيز آنچه (يعنى بدعت‏هايى) را كه پيش از ظهورشان است، باطل مى‏كند و عدل را جارى مى‏سازد .۱
نعمانى ، حديثى از امام باقر عليه السلام مى‏آورد كه در آن با تعبير «كما صنع رسول اللَّه صلى اللّه عليه و آله » ، رفتار قائم عليه السلام را مشابه رفتار پيامبر صلى اللّه عليه و آله در تخريب مظاهر شرك و كفر و بدعت‏ها بيان مى‏كند.۲ روايت ابو بصير از امام صادق عليه السلام هم در بحث هم‏زيستى مسالمت‏آميز گذشت كه در آن از تعبير «يُسَالِمُهُم كَمَا سَالَمَهُم رَسُولُ اللَّهِ صلى اللّه عليه و آله » ۳استفاده شده بود.۴
بنا بر اين، امام زمان عليه السلام نيز مانند پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله ، در زمينه دعوت به اسلام با استدلال و احتجاج نيكو و هدايتگرى عمل مى‏كنند.

۲. گرفتن جزيه از اهل كتاب در جامعه مهدوى‏

جزيه ، ماليات ويژه اهل كتاب است. مسلمانان ، چند نوع ماليات دارند كه به حاكم اسلامى پرداخت مى‏كنند. خمس، زكات و فطريه ، ماليات‏هايى است كه مسلمانان ، پرداخت مى‏كنند. بديهى است كه هر كس در هر جامعه‏اى زندگى مى‏كند ، از امتيازاتى كه آن جامعه برايش فراهم كرده ، بهره‏مند مى‏شود. اين امتيازات ، شامل امنيّت، رفاه، برخوردارى از خدمات حكومت و مانند آن است. نمى‏شود كه در جامعه اسلامى ، مسلمانان ، هزينه‏هاى اداره جامعه را بدهند؛ امّا اهل كتاب ، چيزى پرداخت نكنند و از مواهب جامعه نيز بهره ببرند. جزيه ، جبران‏كننده بخشى از هزينه‏هاى جامعه اسلامى براى اهل كتاب است. قرآن كريم ، در اين باره چنين حكم مى‏كند:

1.تهذيب الأحكام : ج ۶ ص ۱۵۴ .

2.ر. ك: ج ۴ ص ۲۶ ح ۱۷۰۳ .

3.المزار الكبير: ص ۱۳۵ ح ۷ .

4.براى ديدن احاديث بيشتر در اين بحث ، ر. ك : همين دانش‏نامه : ص ۴۱۳ (شيوه زندگى شخصى اهل بيت عليهم السلام) و ص ۴۱۶ (شيوه زندگى پيشوايان عدل) .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم
284

در ادامه حديث ، نازل شدن آيه ياد شده مورد اشاره قرار مى‏گيرد و اين كه خداى متعال مى‏فرمايد:
«اگر با آنها چنين مى‏كردى (سختگيرى و اجبار به ايمان) ، استحقاق هيچ پاداش و تشويقى نداشتند. ليكن من مى‏خواهم اختياراً و بى هيچ اضطرار و اجبارى ايمان بياورند تا از جانب من ، استحقاق قرب و منزلت و كرامت و خلود در بهشت جاويدان پيدا كنند. پس آيا تو مردم را به اجبار وا مى‏دارى كه ايمان بياورند؟» .۱
همچنين سيره پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در برخورد با اهل كتاب ، اين بوده كه به آنها رسيدگى كند و مورد اذيّت و آزار قرار نگيرند. در جوامع روايى اهل سنّت ، احاديثى از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله در اين زمينه نقل شده‏اند . در حديثى از ايشان آمده :
مَن آذى ذِمّيّا فَأَنَا خَصمُهُ ، وَ مَن كُنتُ خَصمَهُ خَصَمتُهُ يَومَ القِيامَةِ .۲
هر كس به اهل ذمه (يهودى، مسيحى و زرتشتى‏اى كه در پناه اسلام است) آزار برساند، دشمن او خواهم بود و هر كس من دشمن او باشم، روز قيامت ، دشمنى خود را نسبت به او آشكار خواهم نمود.
در حديث ديگرى از ابن عبّاس از پيامبر صلى اللّه عليه و آله نقل كرده كه فرمود :
تصدّقوا على أهل الأديان كلّها .
به [فقرا از] پيروان همه اديان الهى صدقه بدهيد .۳
اينك بايد دانست كه سيره امام زمان عليه السلام در حكومت ، مشابه سيره پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله است و احاديث متعدّدى در اين باره آمده كه برخى از آنها صحيح‏اند.
در صحيحه محمّد بن مسلم از امام باقر عليه السلام مى‏خوانيم كه روش امام زمان عليه السلام مشابه روش پيامبر صلى اللّه عليه و آله است و همان‏طور كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله آنچه را در جاهليت بود ، باطل‏

1.عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۱۳۶ ، تفسير نور الثقلين: ج ۲ ص ۳۳۱ .

2.تاريخ بغداد : ج ۸ ص ۳۷۰ ش ۴۴۷۳ ، كنز العمّال : ج ۴ ص ۳۶۲ ح ۱۰۹۱۳ .

3.المصنّف ، ابن ابى شيبة : ج ۲ ص ۶۷ ح ۱، أحكام القرآن ، جصّاص: ج ۱ ص ۵۵۸، الدرّ المنثور: ج ۱ ص ۳۵۷ .

تعداد بازدید : 24517
صفحه از 505
پرینت  ارسال به