159
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم

احتمال نقل به معنا در تعدادى از اين احاديث ، بسيار قوى است و در نتيجه ، تعداد اين روايت‏ها زياد نيستند ؛ گرچه به جهت كثرت اسناد و طرق و نيز تكثّر و تعدّد مصادر اوّليه ، اطمينان به صدور اجمالى اين مضامين ، حاصل است.
بحث اصلى در باره اين احاديث جنبه فقه الحديثى آنهاست ؛ يعنى منظور و مراد از اين امور جديد چيست؟ نخست احتمالات مطرح‏شده در باره اين عناوين هفت‏گانه را مى‏آوريم و سپس به تحليل و جمع‏بندى مى‏پردازيم.
قابل توجّه است كه تعبير «امر جديد»۱ در هفت حديث ، «كتاب جديد»۲ در سه حديث ، «قضاى جديد»۳ در دو حديث ، «سنّت جديد»۴در يك حديث، «دعاى جديد»۵در دو حديث، «استيناف الإسلام جديداً»۶در چهار حديث ، «استيناف»۷ در يك حديث ، «سلطان جديد»۸در يك حديث و «غضَّاً جديد»۹ در يك حديث آمده است. اين نكته نيز گفتنى است كه تعبير «دين جديد» در هيچ حديثى نيامده است .

۱. امر جديد

در باره اين كه منظور از «امر جديد» چيست ، چند احتمال وجود دارد :
الف - مقصود از «امر جديد» طلب جديد است كه شامل طلب فعل و طلب ترك‏

1.. ر. ك: ص ۱۴۵ ح ۱۷۰۳ .

2.. ر. ك: ص‏۱۵۳ ح ۱۷۰۹ و ص ۱۵۵ ح ۱۷۱۲ وص ۱۵۷ ح ۱۷۱۵ و ص ۲۵۷ ح ۱۸۲۰ و ص ۳۸۵ ح ۱۹۱۳ و ح ۱۹۱۴ و الغيبة، نعمانى: ص ۳۱۹ ح ۶ .

3.. ر.ك: ص ۲۵۷ ح ۱۸۲۰ و ص ۳۸۵ ح ۱۹۱۴ ، الغيبة، نعمانى: ص ۱۹۴ ح ۱۴ .

4.. ر. ك: ص ۳۸۵ ح ۱۹۱۴ و ص ۳۸۵ ح ۱۹۱۴ .

5.. ر.ك: ص ۳۸۵ ح ۱۹۱۳ .

6.. ر. ك: ص ۱۵۵ ح ۱۷۱۳ .

7.. ر. ك: ص ۱۴۳ ح ۱۶۹۹ و ص ۲۴۵ ح ۱۸۰۸ و ص ۱۵۳ ح ۱۷۱۰ ، الغيبة، نعمانى: ص ۳۲۱ ح ۲ .

8.. ر. ك: ص ۱۵۱ ح ۱۷۰۸ .

9.. ر. ك: ص ۲۵۷ ح ۱۸۲۰ .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم
158

تبيين برخى از تعبيرات درباره مبانى حكومتى امام مهدى‏۱

روايات فصل يكم به روشنى نشان مى‏دهند كه اساس حكومت امام مهدى عليه السلام عمل به كتاب خدا و سنّت پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله است ؛ ليكن در برخى از روايات ، گاه تعبيرهايى ديده مى‏شود كه ممكن است چيزى غير اين معنا تداعى نمايد ، مانند : «كتاب جديد» ، «سنّت جديد» ، «امر جديد» ، «دعوت جديد» و حتى «اسلام جديد» .
اين احاديث در اين منابع مذكور است:
۱. كتاب الغيبة، نعمانى (م ح ۳۴۰ ق) دوازده حديث .۲
۲. الإرشاد، شيخ مفيد (م ۴۱۳ ق) دو حديث .۳
۳. كتاب الغيبة، شيخ طوسى (م ۴۶۰ ق) يك حديث .۴
اين احاديث در مصادر ديگر مانند مختصر بصائر الدرجات، كشف الغمة و بحارالأنوار به نقل از منابع بالا آمده‏اند .
چنان كه ديده مى‏شود ، بيشتر اين احاديث در الغيبة نعمانى روايت شده‏اند و همه آنها از امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام نقل شده‏اند . در مصادر اهل سنّت نيز اين مضامين ديده نمى‏شود.

1.. به قلم پژوهشگر ارجمند ، حجّة الاسلام و المسلمين مهدى مهريزى .

2.. ر. ك: الغيبة، نعمانى: ص ۱۹۴ ح ۱۴ و ص ۲۳۰ ح ۱۳ و ص ۲۳۲ ح ۱۷ وص ۲۳۳ ح ۱۹ وص ۲۳۴ ح ۲۲ وص ۲۶۳ ح ۲۲ وح ۲۴ وص ۲۵۵ ح ۱۳ و ص ۳۱۹ ح ۶ وص ۳۲۰ ح ۱ وص ۳۲۱ ح ۲ و ص ۳۲۲ ح ۵.

3.. ر. ك: ص ۱۵۳ ح ۱۷۰۹ و ص ۲۴۵ ح ۱۸۰۸ .

4.. ر. ك: ص ۱۴۵ ح ۱۷۰۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 23750
صفحه از 505
پرینت  ارسال به