123
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم

بر اساس اين حديث ، دوران حكومت و حضور امام مهدى عليه السلام پس از قيام ، كوتاه (۱۹ سال) است؛ امّا دوران بقاى نظامى كه مهدى عليه السلام بر پايه عدل بنا نهادند، بلند (۳۲۲ سال)۱ است.
البته برخى احاديث نيز از احتمال يك روز بلند نيز سخن گفته‏اند؛ امّا اين بدان معنا نيست كه خواسته باشند مقدار حكومت امام عليه السلام را تعيين كنند؛ بلكه مى‏خواهند حتمى بودن آن حكومت و رسيدن امام عليه السلام به اهدافش را در زمان بسيار كوتاه ، بيان كنند. مثلاً در برخى از آنها مى‏خوانيم كه حتى اگر يك روز از دنيا باقى مانده باشد، خداوند ، كسى از اهل بيت را برمى‏انگيزاند تا زمين را پر از عدل كند.۲ در پاره‏اى احاديث از طولانى بودن آن روز ، سخن به ميان آمده است.۳
حديث ديگرى وجود دارد كه كمتر در باره آن بحث شده است؛ امّا وجهى ديگر از موضوع را پيشاروى ما مى‏گشايد. در اين حديث ، مدّت خاصى براى حكومت امام زمان عليه السلام ذكر نشده و تلاشى عامدانه و آشكار بر مخفى ماندن آن ، صورت گرفته است. حديث چنين است: ابن عبّاس از پدرش نقل مى‏كند كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود : «اى‏

1.. احتمالاً مقصود ۳۱۳ سال شمسى ، معادل ۳۲۲ سال قمرى است .

2.قال رسول اللَّه صلى اللّه عليه و آله : يخرج فى آخر الزمان رجل من ولدى اسمه كاسمى و كنيته ككنيتى يملأ الأرض عدلا كما ملئت جورا فذلك هو المهدى عليه السلام ، (ر . ك : تذكرة الخواص : ص ۲۰۴ . و نيز ، همين دانش‏نامه : ص ۱۷۶ ح ۱۷۳۰) ، اين حديث ، مشهور است و ابو داوود و زُهرى همين معنا را آورده‏اند و اضافه‏اى دارد كه فرموده : لو لم يبق من الدهر إلاّ يوم واحد لبعث اللَّه من أهل بيتى من يملأ الأرض عدلاً (ر . ك : ص ۱۷۰ ح ۱۷۱۹ و ۱۷۲۰ ، ديگر كتاب‏هاى اهل سنّت نيز اين حديث را آورده‏اند (ر . ك : الأربعين حديثاً فى ذكرالمهدى : حديث نوزدهم ، عقد الدرر : ص ۲۷۴ ، الفصول المهمّة : ص ۲۷۴) .

3.وَ لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ ذَلِكَ حَتَّى يَخْرُجَ قَائِمُنَا فَيَمْلَأَهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً (كفاية الأثر : ص ۱۶۵) . به گفته محدّثان ، اين حديث ، مشهور و متواتر است . شبيه اين احاديث از بعضى امامان معصوم عليهم السلام همچون امام صادق عليه السلام ، امام رضا عليه السلام و امام جواد عليه السلام نقل شده است (ر . ك : ص ۱۸۰ ح ۱۷۳۴ و ۱۷۳۵ و ص ۲۰۰ ح ۱۷۵۹ و ص ۲۵۴ ح ۱۸۱۹ و كفاية الأثر : ص ۲۶۶ و ۲۷۷ و ۲۸۱) .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم
122

آخرْ زمان ، مردى را بر مى‏انگيزد... او زمين را از عدل، داد، برابرى، نور و برهان پر مى‏كند... او چهل سال بر شرق و غرب عالم فرمان‏روايى مى‏كند. پس خوشا به حال كسى كه زمان او را درك كند و سخن او را بشنود».۱
احاديث با مضامين ديگرى نيز هستند كه بر چهل سال حكومت امام عليه السلام تأكيد دارند.۲
عبد الكريم خثعمى مى‏گويد: به امام صادق عليه السلام گفتم : «قائم عليه السلام چند سال حكومت مى‏كند؟» . امام عليه السلام فرمود: «هفت سال، روزها و شب‏ها طولانى مى‏شوند تا آن جا كه هر سال از سال‏هاى او با ده سال از سال‏هاى شما برابرى مى‏كند و بدين گونه ، مدّت حكومت او با هفتاد سال از سال‏هاى شما برابر مى‏شود» .۳
بزرگ‏ترين عددى كه در باره مدّت حكومت مهدى عليه السلام ذكر شده است، سيصد و نه سال است. طبرى از امام باقر عليه السلام روايت مى‏كند كه فرمود : «قائم عليه السلام سيصد و نُه سال، به اندازه توقّف اصحاب كهف در غارشان، حكومت خواهد كرد» .۴
نعمانى ، از جابر جُعفى ، از امام باقر عليه السلام روايت مى‏كند كه فرمود : «مردى از ما اهل بيت ، سيصد و سيزده سال حكومت مى‏كند، افزون بر نه سال». جابر مى‏پرسد : چه زمانى اين امر واقع مى‏گردد؟ امام عليه السلام مى‏فرمايد : «بعد از مرگ قائم عليه السلام » . مى‏گويد : از امام پرسيدم : قائم عليه السلام چه قدر توقّف دارد. امام عليه السلام مى‏فرمايد : «از روز قيامش تا مرگش نوزده سال» .۵

1.. ر . ك : ص ۱۹۶ ح ۱۷۵۵ ، إثبات الهداة : ج ۷ ص ۴۹ ، بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۲۸۰ .

2.. ر . ك : عقد الدرر : ص ۲۴۰ .

3.. ر . ك : ج ۸ ص ۲۴ ح ۱۴۳۲ .

4.. إِنَّ الْقَائِمَ عليه السلام لَيَمْلِكُ ثَلَاثَمِائَةٍ وَ تِسْعَ سِنِينَ، كَمَا لَبِثَ أَصْحَابُ الْكَهْفِ فِى كَهْفِهِم ر . ك : ص ۲۵۸ ح ۱۸۲۳ . ديگران نيز اين حديث يا مشابه آن را آورده‏اند . براى نمونه ، ر . ك : ص ۲۰۰ ح ۱۷۶۰ ، تاج المواليد : ص ۱۱۶ ، إعلام الورى : ج ۲ ص ۲۹۳ .

5.جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ عليه السلام يَقُولُ وَ اللَّهِ لَيَمْلِكَنَّ رَجُلٌ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ ثَلَاثَمِائَةِ سَنَةٍ وَ ثَلَاثَ عَشْرَةَ سَنَةً وَ يَزْدَادُ تِسْعاً قَالَ فَقُلْتُ لَهُ وَ مَتَى يَكُونُ ذَلِكَ قَالَ بَعْدَ مَوْتِ الْقَائِمِ ع قُلْتُ لَهُ وَ كَمْ يَقُومُ الْقَائِمُ عليه السلام فِى عَالَمِهِ حَتَّى يَمُوتَ فَقَالَ تِسْعَ عَشْرَةَ سَنَةً مِنْ يَوْمِ قِيَامِهِ إِلَى يَوْمِ مَوْتِهِ (ر . ك : الغيبة ، نعمانى : ص ۳۳۱ ح ۳) .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد نهم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24045
صفحه از 505
پرینت  ارسال به