۱از اين رو قول به تأويل آن به «سجن معنوى» را چندان دقيق ندانسته است.۲
از اين تحليلها چنين به دست مىآيد كه احاديث ظهور با شمشير يا خروج با سيف، از نگاه برخى از حديثپژوهان شيعه، چندان قابل اعتماد نيستند.
چهار. احاديث ميراثدار سنّت و جفر احمر، هيچ گونه دلالتى بر خشونتگرايى ندارند؛ بلكه به منابع علمى امام مهدى عليه السلام و آگاهى ايشان از احكام شريعت اسلامى دلالت مىكنند و خود اين، معيارى است براى اقدامهاى ايشان كه خارج از موازين اسلامى نخواهد بود.
۲. نبرد مسلّحانه
وجه اشتراك اين احاديث كه به طرق متعدّد از امام باقر عليه السلام گزارش شدهاند، تطبيق اين آيه بر قيام امام مهدى عليه السلام است:
«وَقاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ للَّهِِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.۳
و با آنان بجنگيد تا فتنهاى بر جاى نماند و دين، جملگى از آنِ خدا گردد. پس اگر [ از كفر ] باز ايستند، قطعاً خدا به آنچه انجام مىدهند، بيناست».
مفسّران اماميّه، تطبيقى بودن احاديث اين دسته را پذيرفته و مطابق آن، مفاد آيه را بر قيام امام مهدى عليه السلام تطبيق دادهاند. برخى از مفسرّان اهل سنّت، اين آيه را به نزول عيسى عليه السلام در آخر الزمان تطبيق كردهاند۴ كه با نظر شيعى نيز قابل جمع است. ديگر مفسّران اهل سنّت نيز مخالفتى با تطبيق آيه بر ظهور امام مهدى عليه السلام نداشتهاند.۵
مطابق اين احاديث، زمان تحقّق اين آيه، ظهور امام مهدى عليه السلام خواهد بود كه با
1.. قاموس الرجال: ج ۱۱ ص ۲۳.
2.. قاموس الرجال: ج ۱۲ ص ۴۷۷.
3.. انفال: آيه ۳۹.
4.. أحكام القرآن، ابن عربى: ج ۲ ص ۸۵۴ .
5.. روح المعانى فى تفسير القرآن العظيم: ج ۹ ص ۲۰۷.
