79
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول

كرده و به ويژگى‏ها و نشانه‏هاى ظهور آن حضرت اشاره نموده است.۱ امّا پيش از همه اينها، احمد بن حنبل احاديث فراوانى را در مسند خود با اين موضوع نقل كرده است كه به دليل ترتيب خاص اين كتاب، در يك جا و در كنار هم نيامده‏اند. اين احاديث كه شمار آنها به ۱۳۶ روايت مى‏رسد، به صورت جداگانه نيز منتشر شده‏اند.۲
احاديث بشارت به قيام امام مهدى عليه السلام در منابع اصلى اهل سنّت، منحصر به اينها نيست؛ بلكه به طور گسترده در ديگر مصادر حديثى آنان نيز نقل شده است. برخى از اين منابع، مجموعه‏هاى عام حديثى اهل سنّت است كه بعضى ابواب آن به موضوع مهدويّت اختصاص يافته است؛ امّا برخى منابع هم به طور خاص با موضوع مهدويّت تدوين شده‏اند.
از دسته نخست، يعنى مجموعه‏هاى عام حديثى، مى‏توان به اين كتاب‏ها اشاره كرد: مسند ابو يعلى موصلى كه دو باب با ۲۸ حديث را به امام مهدى عليه السلام و علايم ظهور آن حضرت اختصاص داده است.۳ المعجم الكبير نوشته طبرانى كه در بخش‏هاى مختلف، احاديث فراوانى را با موضوع مهدويّت نقل كرده است.۴صحيح ابن حبان كه شش حديث را در اين باره آورده است.۵ المستدرك على الصحيحين كه در «كتاب الفتن» و ديگر بخش‏هايش احاديثى با اين موضوع آمده است. كتاب ذكر

1.المصنّف، ابن ابى شيبة: ج ۸ ص ۶۷۸.

2.احاديث المهدى عليه السلام من مسند احمد بن حنبل .

3.ر . ك : مسند أبى يعلى : ج ۱ ، ح ۲۲۵ و ج ۲ ، ح ۹۸۷ ، ۱۲۹۴ و ج ۴ ح ۳۱۳ و ج ۱۱ ح ۷۴۴ و ج ۱۲ ، ح ۶۶۶۵ .

4.براى مثال جلد دهم اين كتاب ضمن احاديث عبد اللَّه بن مسعود از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله هجده حديث نقل شده است. در جلدهاى ۸ ، ۱۸، ۱۹، ۲۲ و ۲۳ نيز احاديث ديگرى نقل شده است.

5.احاديث شماره ۶۸۲۳ تا ۶۸۲۸.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول
78

در سنن ترمذى نيز بابى به «ما جاء فى المهدى» اختصاص يافته و احاديثى صريح و صحيح در آن نقل شده است.۱ ترمذى در باره سه حديث از اين مجموعه تصريح مى‏كند كه «هذا حديث حسن صحيح».۲بعد از اين باب ابواب مرتبط ديگرى نيز با موضوعاتى چون نزول حضرت عيسى عليه السلام و فتنه دجّال آمده است.
در ميان صحاح سته، بيشترين و صريح‏ترين احاديث مهدويت را ابو داوود آورده است . او در سنن خويش ذيل بخشى با عنوان «كتاب المهدى» احاديث متعدّدى را نقل كرده است كه بر دوازده‏گانه بودن امامان، هم‏نام بودن مهدى با پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله ، طولانى شدن حيات و نشانه‏هاى ظهور او دلالت دارد.۳
موضوع مهدويّت در منابع معتبر پيش از صحاح سته نيز ذكر شده است. عبدالرزاق بن همام صنعانى كه در سال ۲۱۱ق درگذشته، بابى از كتاب المصنّف خود را «باب المهدى» نام‏گذارى كرده و احاديثى زيبا و صريح در رابطه با قيام آن حضرت و دادگسترى وى در جهان نقل كرده است.۴پس از او نعيم بن حمّاد مروزى، درگذشته به سال ۲۲۹ق، در كتاب الفتن به تشريح حوادث آخرالزمان پرداخته و ده باب از اين كتاب را، شامل ۲۴۴ حديث، با عنوان‏هاى گوناگون به امام مهدى عليه السلام اختصاص داده است.۵
ابن ابى شيبه كوفى نيز، كه استاد بخارى بوده و در سال ۲۳۵ق درگذشته است، در كتاب المصنّف خود در بابى كه به فتنه دجّال اختصاص داده، احاديث متعدّدى را در رابطه با امام مهدى عليه السلام و اين كه او از نسل پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و هم‏نام ايشان است نقل

1.سنن الترمذى : ج ۴ ص ۵۰۵. نيز ، ر . ك : همين دانش‏نامه : ج ۲ ص ۱۱۶ ح ۲۵۳ و ص ۱۱۸ ح ۲۵۵ و ج ۹ ص ۳۷۱ ح ۱۸۹۶ .

2.سنن الترمذى : ج ۴ ص ۵۰۵ .

3.سنن ابى‏داوود: ج ۲ ص ۳۰۹.

4.المصنّف، عبدالرزاق: ج ۱۱ ص ۳۷۱.

5.الفتن : ص ۲۶۶ - ۲۹۰.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9334
صفحه از 427
پرینت  ارسال به