موضوع است. براى مثال بابى را به نزول حضرت عيسى عليه السلام اختصاص داده و در آن حديثى را روايت كرده است كه مى‏گويد: در آخرالزمان هنگامى كه حضرت مسيح فرود مى‏آيد، امامى از مسلمانان عهده‏دار امور امت اسلامى خواهد بود.^۱همان گونه كه برخى از شارحان صحيح بخارى به درستى مفهوم اين حديث را دريافته‏اند، منظور از اين امام، كسى جز حضرت مهدى عليه السلام نيست. ابن حجر در شرح اين حديث از ابو الحسن خسعى نقل مى‏كند كه او احاديث مرتبط با مهدى را كه مى‏گويند وى از اين امت است و عيسى پشت سر او نماز خواهد خواند، متواتر مى‏داند. وى در ادامه مى‏گويد: اين كه در آخرالزمان و نزديك قيامت، حضرت عيسى پشت سر مردى از اين امت نماز خواهد خواند، بر اين سخن درست دلالت دارد كه زمين هيچ گاه از حجت خالى نمى‏ماند.^۲
مسلم نيز در صحيح علاوه بر حديث بالا، احاديث ديگرى در باره نزول حضرت عيسى و ساير موضوعات مرتبط با مهدويّت نقل كرده است.^۳
ابن ماجه در سنن خود بابى را با عنوان «باب خروج المهدى» نام‏گذارى، و هفت حديث در اين رابطه نقل كرده است. در اين احاديث به قيام حضرت مهدى عليه السلام و اين كه وى از اهل بيت پيامبر صلى اللّه عليه و آله است، و نيز به زمينه‏سازان ظهور آن حضرت اشاره شده است.^۴

۵

مهدويّت از نگاه اهل سنّت ^۱

باور به مهدويّت از مسائلى است كه همه مذاهب اسلامى بر آن اتفاق نظر دارند و مختص به پيروان مكتب اهل بيت عليهم السلام نيست. شمار فراوان احاديث مرتبط با مهدويّت در منابع مورد اعتماد اهل سنّت، و نقل و تأييد اين موضوع توسط دانشمندان بزرگ سنّى، به ما اطمينان مى‏دهد كه باور به ظهور مهدى موعود عليه السلام به هيچ روى منحصر به شيعيان نيست و قاطبه فرق اسلامى آن را چون عقيده‏اى ضرورى و قطعى پذيرفته‏اند. اين موضوع نه تنها در ده‏ها كتاب و رساله مستقلّى كه دانشمندان اهل سنّت در باره امام مهدى عليه السلام نگاشته‏اند^۲به روشنى مشخص است، بلكه در صحاح سته هم، كه مهم‏ترين و معتبرترين منابع حديثى آنان به‏شمار مى‏رود، با صراحت مورد تأكيد قرار گرفته است.

پيگيرى روايات مهدوى در منابع روايى اهل سنت‏

اگرچه بخارى در صحيح خود احاديثى را كه در آنها نام امام مهدى عليه السلام با صراحت ذكر شده، نياورده است، نكته‏هاى ديگرى را نقل كرده كه به نحوى در پيوند با اين