۶ . تبيين و تحليل‏

يكى از برجسته‏ترين ويژگى‏هاى دانش‏نامه امام مهدى عليه السلام فراوانى تبيين و تحليل است . در اين كتاب ۸۷ تحقيق و تبيين بلند و كوتاه‏^۱ در بيش از ۱۲۵۰ صفحه ، ارائه شده است . اين مقالات پس از نگارش اوليه به وسيله پژوهشگران توانمند^۲ ، در جلسات متعدد نقد و بررسى شده و آن‏چه ارائه مى‏شود ، حاصل بررسى‏هاى فراوانى است كه گاه ماه‏ها طول كشيده است .
افزون بر اين، به منظور جامعيت اين مجموعه، مباحث مطرح در حاشيه اين موضوع نيز به بحث گذاشته شده‏اند؛ مباحثى مانند احوال نايبان خاص امام مهدى عليه السلام ، وظايف پيروان آن حضرت در دوران غيبت، دعا براى آن حضرت، زيارت ايشان، استخاره‏هاى منسوب به ايشان و... .
به طور خلاصه هدف ما اين بوده كه مراجعه‏كنندگان به اين دانش‏نامه، در كمترين زمان ممكن، به بيشترين آگاهى‏ها در باره موضوع مهدويّت دست يابند و از مراجعه به كتاب‏هاى متعدّد بى‏نياز شوند.

۷ . نقد و بررسى‏

يكى از نكات بسيار مهم در ارائه يك اثر تحقيقى، نقد و بررسى ديدگاه‏هاى مختلف در باره موضوع تحقيق است. اين نكته در پديد آوردن دانش‏نامه امام مهدى عليه السلام كانون توجّه بوده است. از اين رو كوشيده‏ايم ديدگاه‏هاى ديگران را نيز در مباحث طرح‏شده نقد و بررسى كنيم.از همين قبيل است نقد ديدگاه شمارى از پژوهشگران اهل سنت در باره حديث دوازده خليفه، و يا انتساب امام مهدى عليه السلام به امام حسن مجتبى عليه السلام . همچنين گزارش‏هايى مانند روايات مربوط به نشانه‏هاى ظهور در اين دانش‏نامه نقد و بررسى شده است.

به نظر ما دلايل غير نقلى به‏تنهايى براى اثبات مهدويّت شخصى‏^۱ كافى نيستند؛ بلكه با استناد به آنها حتّى اثبات مهدويّت نوعى نيز آسان نيست؛ از اين رو در مقدمه يازدهم اين دانش‏نامه، دلايل غير نقلى مهدويّت را به نقد و ارزشيابى گذاشته وتبيين كرده‏ايم كه تكيه‏گاه اصلى در اثبات مهدويّت شخصى، دلايل متواتر و متقن نقلى است؛ گرچه مى‏توان به شمارى از دلايل غير نقلى نيز، در كنار دلايل نقلى، استناد كرد.
ظاهراً همه پژوهشگرانى كه از قرن پنجم به بعد، با رويكرد نقلى - عقلى‏^۲ به مباحث مهدويّت پرداخته‏اند، استنادشان به دلايل عقلى براى تقويت دلايل نقلى بوده است؛ وگرنه حتماً توجّه داشته‏اند كه با دلايل عقلى محض نمى‏توان مهدويّت شخصى را اثبات كرد.
بر اين اساس، در نگارش دانش‏نامه امام مهدى عليه السلام تلاش كرده‏ايم كه محور اصلى مباحثمان، نقل و آموزه‏هاى وحيانى باشد، و ادله غير نقلى را تنها براى تقويت دلايل نقلى به كار گيريم.

۵ . جامعيت و گزيده‏نگارى‏

يكى از اصول تدوين اين دانش‏نامه، جامعيت در عين گزيده‏نگارى است. بدين سان كه در ارائه متون، جز در مواردى ضرورى، كوشيده‏ايم از تكرار دورى كنيم. در عين حال با ارجاع ابواب مرتبط به يكديگر و آوردن نشانى نُصوص (متونِ) مشابه در پانوشت، در پى آن بوده‏ايم كه اطلاعات عرضه شده در باره موضوع تحقيق تا حد امكان جامع باشد.