بى ترديد ، سياسى بودن مضمون حديث در عدم نقل آن توسّط اصحاب پيامبر صلى اللّه عليه و آله ، مؤثّر بوده است . از اين رو، عدم شهرت نقل آن از طرق مختلف ، بر بى‏توجّهى صحابيان به اين موضوع مهم، دلالت ندارد .

۲ . زمان و مكان صدور حديث‏

در صحيح مسلم ، سخن پيامبر صلى اللّه عليه و آله در باره خلفاى پس از خود، مربوط به روز جمعه‏اى است كه شخصى به نام اَسلَمى سنگسار شد^۱و چون اين واقعه در مدينه اتّفاق افتاده ،^۲ مى‏توان گفت كه مكان سخن پيامبر صلى اللّه عليه و آله ، مسجد مدينه بوده است ؛ امّا مسند ابن حنبل ، زمان صدور اين حديث را عرفه و مكان آن را سرزمين عرفات‏^۳ ذكر كرده است و در گزارشى ديگر ، مكان صدور آن را مِنا مى‏داند .^۴
با تأمّل در متن گزارش‏هايى كه مربوط به اين واقعه است ، به نظر مى‏رسد كه جابر بن سَمُره، تنها يك واقعه را بيان مى‏كند و با توجّه به ويژگى‏هاى اختصاصى موجود در متن، احتمال تعدّد واقعه، بعيد است .

۳ . اختلاف در متن احاديث‏

متن حديث جابر بن سَمُره ، به گونه‏هاى مختلفى گزارش شده است . در بيشتر گزارش‏ها «اثنا عشر خليفة (دوازده خليفه)» ، در صحيح البخارى «اثنا عشر أميراً (دوازده امير)»^۵ و در گزارش‏هاى ديگر ، «اثنا عشر إماماً (دوازده امام)» ،^۶«اثنا عشر

افزون بر اين ، آلبانى، برخى طُرُق اين حديث را صحيح مى‏داند .^۱ اين حديث همچنين در صحيح مسلم‏^۲و صحيح البخارى‏^۳روايت شده كه اين نقل‏ها نيز نزد اهل سنّت معتبر شمرده مى‏شوند ، هر چند در نقل بخارى به جاى «اثنا عشر خليفة» ، «اثنا عشر أميراً» آمده است .
ج . گزارش جابر بن سَمُره با همان اسنادى كه در منابع اهل سنّت آمده ، در منابع حديثى شيعه نيز نقل شده است .^۴
د . احاديث ياد شده ، علاوه بر جابر بن سَمُره‏^۵ از طريق عبد اللَّه بن عمر ،^۶ عبد اللَّه بن مسعود ،^۷عبد اللَّه بن عمرو بن عاص ،^۸ اَنَس بن مالك‏^۹ و عبد اللَّه بن ابى اوفى‏^۱۰ نيز نقل شده‏اند ؛ ليكن منابعى كه اين گزارش‏ها را روايت كرده‏اند ، مصادر شيعى‏اند .^۱۱
ه . نكته قابل تأمّل ، اين است كه : سخنى سرنوشت‏ساز با آن اهمّيت كه آينده رهبرى در جامعه اسلامى را رقم مى‏زند ، چرا آن گونه كه بايد ، مورد توجّه صحابيان قرار نگرفته و آنان كمتر به نقل آن پرداخته‏اند ، تا آن جا كه حديث «اِثنا عَشَرَ خليفة (دوازده خليفه)» به حديث جابر بن سَمُره معروف گرديده است ؟