323
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول

معناى مهجوريت ديگرى است .
امام خمينى قدس سره در آغاز وصيّت‏نامه گران‏بار خود كه الهام گرفته از وصيّت‏نامه سياسى - الهى پيامبر خداست ، در شرح حديث ثقلين ، به اين نكته مهم اشاره مى‏كند كه :
شايد جمله «لَن يَفتَرِقا حَتّى‏ يَرِدا عَلَىَّ الحَوضَ» اشاره باشد بر اين كه بعد از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله ، هر چه بر يكى از اين دو گذشته است ، بر ديگرى گذشته است و مهجوريت هر يك ، مهجوريت ديگرى است .۱
تاريخ سياسى اسلام ، به روشنى اثبات مى‏كند همان طور كه پيامبر خدا پيش‏بينى نموده بود ، تحقّق احكام قرآن در جامعه ، بدون رهبرى سياسى اهل بيت ، امكان‏پذير نيست ؛ چرا كه جداسازى اهل بيت از قرآن با وجود اقامه حروف اين كتاب آسمانى ، زمينه‏ساز تضييع حدود آن در جامعه اسلامى گرديد .۲

هفت . دلالت حديث ثقلين بر امامت امام مهدى عليه السلام‏

يكى از روشن‏ترين پيام‏هاى حديث ثقلين ، بقاى اهل بيت تا دامنه قيامت است ؛ زيرا اگر اهل بيت پيامبر صلى اللّه عليه و آله تا قيامتْ باقى نباشند ، توصيه به تمسّك به آنها تا قيامت ، بى‏معناست .۳ براى توضيح اين پيام ، تبيين سه مسئله ضرورى است :

1.صحيفه امام : ج ۲۱ ص ۳۹۴ .

2.امام خمينى در وصيّت‏نامه سياسى - الهى خود آورده است : خودخواهان و طاغوتيان ، قرآن كريم را وسيله‏اى كردند براى حكومت‏هاى ضدّ قرآنى ، و مفسّران حقيقىِ قرآن و آشنايان به حقايق را كه سراسر قرآن را از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله دريافت كرده بودند و نداى «إنّى تارك فيكم الثقلين» در گوششان بود ، با بهانه‏هاى مختلف و توطئه‏هاى از پيش تعيين شده ، آنان را عقب زدند و با قرآن ، در حقيقت ، قرآن را كه با بشريت تا ورود به حوض ، بزرگ‏ترين دستور زندگانى مادّى معنوى بود و هست ، از صحنه خارج كردند و بر حكومت عدل الهى كه يكى از آرمان‏هاى اين كتاب مقدّس بوده و هست ، خطّ بطلان كشيدند (صحيفه امام : ج ۲۱ ص ۳۹۴) .

3.در احاديث تشويق به تمسّك به اهل بيت ، اشاره‏اى است به اين نكته كه هر يك از اهل بيتِ شايسته تمسّك، تا روز قيامت، اين شايستگى را دارند، همان گونه كه كتاب عزيز هم چنين است . به همين جهت است كه اهل بيت ، مايه امان زمينيان اند ، چنان كه خبرش مى‏آيد و گواه بر اين مطلب، خبر گذشته است كه : در هر نسلى از امّت من، دادگرانى از اهل بيتم وجود دارند (تا آخر روايت) . سپس شايسته‏ترين كس از اهل بيت براى تمسّك، امام آنان و دانشمندشان على بن ابى طالب - كه خداوند ، او را بزرگ گرداند - است ، به دليلى كه پيش‏تر گفتيم و به جهت دانش فراوان و دقّت‏هايش در [فهم و] استنباط . از همين روست كه ابو بكر گفت : «على ، عترت پيامبر خداست» ؛ يعنى [جزو ]همان‏هايى كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله به تمسّك به آنها تشويق كرده است . پس على را براى آنچه گفتيم ، ويژه گردانيد و براى همين، در غدير خم ، او را برگزيد (الصواعق المحرقه : ص ۱۵۱) .


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول
322

افزون بر اين، حديث ثقلين در تبيين مرجعيت علمى اهل بيت عليهم السلام در كنار قرآن، تصريح مى‏كند :
إنِّي تارِكٌ فيكُمُ الثَّقَلَينِ أما إن تَمَسَّكتُم بِهِما لَن تَضِلُّوا : كِتابَ اللَّهِ وَ عِترَتى أهلَ بَيتى .۱من دو چيز گران‏بها در ميان شما به جا مى‏گذارم . كه تا وقتى به آن دو چنگ بزنيد ، هرگز گم‏راه نمى‏شويد : كتاب خدا و عترتم ، [يعنى‏] اهل بيتم .

و اين، بدان معناست كه مرجعيت علمى اهل بيت عليهم السلام در كنار قرآن ، موجب مصونيت از گم‏راهى در مسائل دينى است و كسانى كه مرجعيت علمى آنان را نپذيرند، نمى‏توانند به مجموعه باورهاى دينى خود مطمئن باشند .

۳ . تلازم مهجوريت اهل بيت و قرآن‏

حديث ثقلين ، در واقع ، وصيّت‏نامه سياسى - الهى پيامبر خداست . پيامبر صلى اللّه عليه و آله خوب مى‏دانست كه مرجعيت علمى اهل بيت ، جدا از رهبرى سياسى آنان عملاً امكان‏پذير نيست و تا رهبرى امّت بر عهده آنان نباشد ، جامعه اسلامى و جوامع ديگر دنيا نمى‏توانند به طور شايسته از اقيانوس بى‏كران علم اهل بيت ، بهره‏مند شوند . از اين رو ، حديث ثقلين ، حامل اين پيام مهمّ سياسى - الهى براى امّت اسلامى است كه سرنوشت قرآن و عترت ، به هم پيوسته است . به سخن ديگر ، قرآن (كه پيام تكامل مادّى و معنوى انسان است) نمى‏تواند از عترت (كه پاسداران اين پيام و تداوم‏بخش سنّت نبوى هستند) جدا گردد و در يك جمله : دين ، از سياست ، جدا نيست و مهجوريت هر يك از قرآن و عترت در جامعه اسلامى ، به

1.ر . ك : ص ۲۷۴ ح ۸۶ (بصائر الدرجات) .

تعداد بازدید : 9487
صفحه از 427
پرینت  ارسال به