191
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول

امام معصوم است كه در زمان ما بر امام مهدى عليه السلام انطباق مى‏يابد.
اين برهان را با ادبيات دينى مى‏توان به اين شكل مطرح كرد كه براى رشد و تعالى جامعه نيازمند حكومت دينى هستيم و كامل‏ترين شكل حكومت دينى، كه مى‏تواند به بهترين نحو انسان‏ها را به سوى كمال رهنمون سازد، حكومتى است كه امام معصوم در رأس آن باشد.
اشكال اين برهان اين است كه ربطى به مدعا، كه اثبات امام غايب است، ندارد؛ چون امام غايب در رأس حكومت نيست؛ بلكه امام حاضر، آن هم به شرط بسط يد و قدرت، مى‏تواند رياست حكومت را در دست بگيرد. از اين رو حتّى امامان پيشين عليهم السلام هم در زمان حضورشان در رأس حكومت نبوده‏اند. بنا بر اين جامعه آرمانى (مدينه فاضله) با واقعيت موجود تفاوت دارد.

۱۱ . برهان حساب احتمالات‏

شهيد سيد محمّدباقر صدر پس از ذكر دلايل نقلى، دليل عقلى براى وجود امام عصر را چنين بيان مى‏كند: در هفتاد سال غيبت صغرا اخبار و نامه‏هاى زيادى توسط نواب اربعه به مردم رسيد. اين نامه‏ها همه به يك خط و يك روش و يك انشا بود؛ گرچه توسط چهار نفر در طول هم ابلاغ مى‏شد. اين مطلب مسلم و مورد اجماع است. از سوى ديگر اين مطلب عقلاً قابل قبول نيست كه موضوع دروغى هفتاد سال مطرح شود و هيچ اشكال و شك و شبهه‏اى پيش نيايد. پس با حساب احتمالات اثبات مى‏شود كه احتمال دروغ بودن موضوع قابل اعتنا نيست.۱
اين استدلال هم تمام نيست؛ چون بسيارى از دروغ‏ها هستند كه قرن‏ها جريان داشته و اقوامى بدانها معتقد بوده‏اند (مثل محور بودن زمين براى خورشيد و ديگر كواكب و سيّارات). افزون بر آن، شبهه و اشكال در ميان غير شيعيان وجود داشته

1.ر.ك: سخنى پيرامون حضرت مهدى عليه السلام از شهيد صدر، نور مهدى ص ۴۱ - ۳۶.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول
190

۸ . برهان عدم تبعيض در فيض‏

وجود امام معصوم بزرگ‏ترين فيض خدا به انسان‏هاست. از سوى ديگر تبعيض در فيض جايز نيست. پس در زمان حاضر نيز فيض وجود امام معصوم، كه همان امام زمان عليه السلام است، وجود دارد.
به اين برهان مى‏توان اشكال كرد كه اگر تبعيض اشكال دارد پس چرا اكنون امام مهدى عليه السلام مانند امامان ديگر حاضر نيست، و چرا خداوند سبحان موانع ظهور او را برطرف نمى‏كند؟ آيا اين تبعيض نيست؟ به علاوه، اين برهان بر اساس وجوب فيض و لطف سامان يافته است و از اين رو محتاج قاعده لطف است كه قبلاً به نقد آن پرداختيم.

۹ . برهان استقراء تامّ‏

با استقراء امّت‏هاى پيشين در مى‏يابيم كه هميشه نبى يا امام معصوم در جهان بوده است. بنا بر اين پس از شهادت امام عسكرى عليه السلام نيز بايد نبى يا امام معصومى باشد كه همان امام مهدى عليه السلام است.
به اين برهان مى‏توان اشكال كرد كه استقراء وقتى تام است كه در همه زمان‏ها و مكان‏ها صورت گرفته باشد. حتّى اگر فرض كنيم در همه زمان‏هاى قبل اين گونه بوده باشد (كه نيست يا قابل اثبات نيست)، آينده كه هنوز استقراء نشده است و بدون دليل هم نمى‏توان حكم گذشته را به آينده تسرى داد؛ مگر اين كه به روايات وجود حجت در همه زمان‏ها استناد شود.

۱۰ . برهان رئيس مدينه فاضله‏

به اعتقاد فارابى رئيس مدينه فاضله بايد انسان كامل باشد و انسان كامل كسى است كه عقل او به فعليّت رسيده است و با عقل فعال اتصال دارد.۱ مصداق چنين انسانى

1.ر.ك: سياست مدنيّه، فارابى، ترجمه سيّد جعفر سجادى: ص ۱۹۲.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9055
صفحه از 427
پرینت  ارسال به