آمريكايى را در جهان گسترش دهند. آنها از تاريخ تلخ جنگ‏ها و استعمار نظامى خود عبرت گرفته و دريافته‏اند كه با جنگ و تهاجم نظامى و استعمارگرى نخواهند توانست بر تمام جهان تسلط پيدا كنند. بدين سبب سلطه‏جويى خود را با راهبُرد نوين، كه همان تهاجم فرهنگى و تبليغات است، عوض كرده‏اند. آنها با تهاجم فرهنگى و تبليغات گسترده، و با بهره‏بردارى از وسايل فناورى و ارتباطات پيشرفته، تا حدودى توانسته‏اند فرهنگ خود را به عنوان فرهنگ برتر به جهانيان معرّفى كنند.
آنها نظام ليبراليستى و سرمايه‏دارى را الگوى جهانيان و بهترين فرهنگ‏ها معرّفى مى‏كنند، بويژه پس از فروپاشى نظام سوسياليستى و كمونيستى شوروى، تبليغات غربى‏ها بيشتر شد و به جهانيان ابراز كردند كه ديگر هم‏رديفى براى نظام سرمايه‏دارى نيست و تا آنجا پيش رفتند كه رسماً اعلام كردند جهان تك‏قطبى شده است. در مقابل اين جريان برخى از محقّقان به پا خاسته، به نقد روند جهانى‏سازى غربى پرداختند. تاميلنسون از اين دسته است. از ديدگاه او فرهنگ جهانى‏شده‏اى كه امروز شاهد آن هستيم؛ برخاسته از سير طبيعى يا مبتنى بر هرج‏ومرج نيست. جهانى شدن امروز حاصل جمع تجارب و نيازهاى بشر نيست؛ بلكه تسلّط يافتن فرهنگ غربى است كه در حال حاضر توان بيشترى دارد.^۱يعنى مى‏توان گفت جهانى شدن امروز از نظر اين گروه همانا جهانى‏سازى فرهنگ غربى است.
روژه گارودى راجع به اين موضوع مى‏گويد:
جهانى‏سازى نظامى است كه قدرتمندان را با ادّعاى روابط آزاد و آزادى بازار قادر مى‏سازد تا اصنافى از ديكتاتورى‏هاى ضد انسانى را به مستضعفان تحميل نمايند.^۲
او با اين بيان ، ادّعا كرده كه جهانى شدن مساوى با غربى شدن است و

برداشت‏هاى مختلف و تعاريف متعدّدى از آن ارائه شده است.
انديشمندان در باره چرايى شكل‏گيرى اين پديده اختلاف نظر دارند. برخى از آنها بر اين باورند كه اين پديده بر اثر پيشرفت فن‏آورى ارتباطات، فشردگى مكان و زمان و آگاهى مردم نسبت به امور جهانى به وجود آمده است؛ امّا برخى ديگر بر اين باورند كه جهانى شدن از طرف استعمارگران و سرمايه‏داران تئوريزه شده و آمريكا در رأس آنها قرار دارد.
گروهى از انديشمندان هم بر اين باورند كه جهانى شدن يك پديده گريزناپذير است كه نمى‏تواند يك پروسه يا پروژه تلقى شود؛ هر چند صاحبان قدرت و فن‏آورى از اين پديده بيشتر بهره مى‏برند و تبليغاتى را به نفع خودشان در سطح جهان گسترش مى‏دهند. جهانى شدن پديده‏اى است كه براى مقولات اجتماعى، بويژه دين اسلام و اديان ديگر، چالش‏ها و فرصت‏هايى را پديد آورده است .^۱

ديدگاه‏هاى شكلى جهانى شدن‏

به لحاظ شكلى در موضوع جهانى شدن ديدگاه‏هاى مختلفى وجود دارد:

۱ . پروژه جهانى شدن‏

برخى از انديشمندان چون جان تاميلنسون، ديويد هلد، ادوارد سعيد و روژه گارودى جهانى شدن را يك پروژه غربى مى‏دانند. طبق اين نگرش جهانى شدن برنامه بخشى از برنامه سرمايه‏دارى غربى است. غربى‏ها درصددند كل جهان را تحت سيطره خود درآورند. جهانى شدن لباس جديدى است كه استعمارگران غربى بر برنامه استعمارى قديمشان پوشانده‏اند.
در رأس اين برنامه آمريكا قرار دارد و جهانى شدن در واقع آمريكايى‏سازى جهان است. آمريكا و استعمار جهانى تلاش مى‏كنند هنجارها و ارزش‏هاى غربى و