165
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول

كتاب هاجريسم مطرح كرده و باور به غيبت مهدى را مشابه برخى از ديدگاه‏هاى يهوديان در باره موسى دانسته است. وى كوشيده اصل اعتقاد به غيبت را يك مسئله يهودى و سپس مسيحى جلوه دهد و اقتباسى بودن آن را برجسته نمايد.

برخى ديگر از مستشرقان هم اصل باورمندى به مهدويّت و غيبت را نوعى اسطوره دانسته‏اند كه مروّج آن عالمان شيعى ايرانى بوده‏اند.
دسته ديگرى از مستشرقان مطابق پيش‏فرض‏هاى خاص تاريخى و روش‏هاى تحليل احاديث، در وثاقت تاريخى احاديث مهدويّت ترديد و آنها را رد كرده‏اند.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول
164

جريانى از مسيحيت با تمايلات ناشى از انديشه جسم لطيف مسيح مطابقت داشت.۱
وى از اين مبنا نتيجه مى‏گيرد كه بسيارى از تجربه‏هاى دينى مؤمنان در رابطه با امام عصر عليه السلام در دنياى محسوس و روال عادى عالم رخ نداده است.۲ افراط وى در اين نتيجه‏گيرى بدان جا كشيده كه اعتقاد به عمر طولانى امام زمان عليه السلام را ساده‏لوحى دانسته است .وى مى‏گويد:
البته ساده‏لوحانى بوده‏اند معتقد به اين كه امام (غايب) مثل هر انسان زنده ديگرى وجود دارد و هريك از ما مى‏تواند شاهد وجود او باشد. حتّى برخى با جدّيّت بسيار به بررسى زندگى معمّرين پرداخته‏اند و به امكان زندگى جسمانى بسيار طولانى قائل شده‏اند.۳
از نگاه بزرگان اماميه حيات جسمانى امام غايب با ادله عقلى و نقلى اثبات‏پذير است و نياز به چنين تأويلاتى نيست.

مسائل و شبهات‏

مهم‏ترين شبهه مستشرقان در باره مهدويّت ، عدم اصالت اسلامى اين آموزه است. البته اين شبهه با تقريرهاى متنوعى بيان شده است. در اين شبهه‏ها تلاش مى‏شود اقتباسى و غير اسلامى بودن آموزه مهدويّت به معناى منجى در ذهن خواننده تثبيت شود. تأكيد بر پيشينه يهودى - مسيحى اعتقاد به غيبت منجى، اصرار بر اقتباس اين باور از اديان ديگر، و سرانجام اسطوره‏نمايى عناصر آن، مضمون اصلى بسيارى از اين نگاشته‏هاست.
ادعاى اقتباسى بودن نگره مهدويّت و غيبت از تراث يهودى را پاتريشيا كرونه در

1.تاريخ فلسفه اسلامى: ص ۱۰۵.

2.مهدويّت از ديدگاه دين پژوهان غربى: ص ۸۲ .

3.همان جا.

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9373
صفحه از 427
پرینت  ارسال به