كه يك عصر طلايى هم در آن وجود دارد، ولى اين كار صرفاً با تكامل پديده‏ها به صورت طبيعى حاصل نمى‏شود و نيل به اين مقصود، نيازمند شخصى مقتدر با نيروى خاص فوق بشرى است. از اين رو گرچه اين شخص بر خلاف روند طبيعى عالم قدم بر نمى‏دارد و تكامل پديده‏ها براى رسيدن به كمال كل جهان امرى ضرورى است، هيچ پديده‏اى جايگاه اين شخص را پر نمى‏كند و او در جايگاه كامل‏كننده تمام اين تكامل‏هاى جزئى موقعيتى ويژه دارد.
درست است كه منجى موعود در فرهنگ چينى شخصى است، ولى به نظر مى‏رسد فردى خاص براى اين منظور مشخص نشده و صرفاً صفات آن منجى بيان شده است. در تاريخ فرهنگ چين به اشخاص متعدّدى بر مى‏خوريم كه منجى معرّفى‏شده‏اند؛ امّا اين افراد را نبايد از جهت خصوصيت فردى نگريست؛ بلكه آن افراد از اين جهت كه داراى صفات و ويژگى‏هاى منجى بوده‏اند، صاحب اين مقام شناخته شده‏اند. در كلمات كنفوسيوس مى‏بينيم كه او منتظر بود تا منجى شود و همين انتظار را در منسيوس نيز مشاهده مى‏كنيم. قيام‏هاى متعدّد نجات‏بخش با نام و لقب منجى افسانه‏اى چينى، و نيز استفاده شاهان از اين نام و لقب، حكايت از آن دارد كه شخص منجى با اين لقب ناميده مى‏شود؛ ولى اين نام‏گذارى بيانگر اين نيست كه منجى شخص خاصى است؛ بلكه برعكس، اين امر نشانه آن است كه هر كسى با استفاده از لقب مذكور مى‏خواست منجى موعود باشد و فرد خاصى براى اين منظور در نظر گرفته نشده بود.
يكى از نكته‏هاى جالب در باره منجى موعود در فرهنگ چينى، صفات و ويژگى‏هاى اوست. در فرهنگ چينى به هيچ وجه منجى يك بشر عادى نيست. با وجود اختلاف كنفوسيوسيان و دائوييان در اين زمينه، داشتن نيروى فوق‏العاده‏اى كه امپراطوران افسانه‏اى چين هم از آنها برخوردار بوده‏اند، امرى است كه در هر دو دين براى موعود چينى ضرورى شمرده شده است. از اين رو موعود چينى فردى الهى است. الهى بودن اين موعود صرفاً در داشتن صفات خاص و نيروى

همچنين در آيين دائو و متون دينى آن هم بحث منجى موعود آمده است. مثلاً گفته شده : صلح بزرگ كه شهرياران عصر طلايى باستانى به وسيله حكومت تائويى ايجاد كرده بودند، توسط رسولى الهى كه رهبر آسمانى خوانده مى‏شود، ايجاد مى‏گردد.^۱
از ويژگى‏هاى اين دوره شايسته‏سالارى، ايثار و گذشت است. مردم دل‏سوز و غم‏خوار يكديگرند و صلح و امنيت، بر همه جا حكم‏فرماست؛ زيرا هواهاى نفسانى سركوب شده است و به آنها ميدان داده نمى‏شود. امّا برترين ويژگى آن حكومت، روح واحدى است كه تمام مردم جهان را در برگرفته است. اين عصر دوران يك‏پارچگى شريعت و تحقّق امت واحد است؛ عصرى كه بشر هيچ گونه دسته‏بندى نژادى، قومى و اقتصادى را تجربه نمى‏كند و مال و ثروت جهان در اختيار همه قرار دارد.

يكى از ويژگى‏هاى منجى آن است كه بر خلاف پادشاهان معمولى، از نيروى معنوى خاصى برخوردار است كه مى‏تواند خير و خوبى را در سراسر عالم گسترش دهد و همه عالم به صورت خودجوش به اطاعت او تن مى‏دهند. ويژگى بسيار مهم او تصرف قلب‏هاست. پادشاه منجى به غلبه ظاهرى بر مردم اكتفا نمى‏كند و فضايل اخلاقى را در ميان انسان‏ها گسترش مى‏دهد. البته اين كار او با توانايى‏هايش و با اطاعت خودجوش مردم از او ارتباط وثيقى دارد.
از مجموعه مباحث موجود در باره منجى موعود در آيين‏هاى چينى مى‏توان اين نكات را استنباط كرد:
آموزه موعود چينى فردى خاص را با ويژگى‏هاى والا نويد مى‏دهد كه براى نجات جهان قيام مى‏كند. هر چند جهان‏بينى چينى، اين انديشه را در خود دارد كه به هر حال جهان به كمال مقصود خويش مى‏رسد و اصولاً ادوار جهان به گونه‏اى است