برمى‏گزينند و در رسيدن به نيروانه اجبارى در كار نيست.
در عصر ميتريه آرمان‏شهرى به نام «كتومتى» برقرار است و اساس ايجاد آن بلوغ فكرى مردم، و نيز معجزه‏هايى است كه در دوره ميتريه اتفاق خواهد افتاد. متون غير كانونى اين معجزات را بسط داده و به مرور بر شاخ و برگ‏هاى آن افزوده‏اند.
از مجموعه سخنان منسوب به بودا، نمى‏توان كاركرد كيهانى خاصى براى ميتريه برداشت كرد؛ ولى متونى مانند اَناگَتَوَمْسه دِسَنا (گفتار وقايع آينده) اتفاق‏هايى شگفت‏انگيز و معجزه‏وار براى عصر ميتريه نقل مى‏كند كه مى‏تواند نوعى كاركرد كيهانى براى موعود بودايى باشد. به نظر مى‏رسد همين كه در عصر ميتريه رسيدن به نيروانه تسهيل مى‏شود، نوعى كاركرد ويژه كيهانى است؛ زيرا سَمْساره و نيروانه دو روى يك سكه‏اند و وقتى در دوره ميتريه نيروانه سهل‏الوصول مى‏شود، در واقع به معناى تغييرى در سَمْساره است كه همين چرخه علت و معلولى دنياى ماست. اين تغيير در كيهان به دليل وجود عدالت در جهان و فضايل اخلاقى نيست؛ زيرا پيش‏تر هم انسان‏ها شاه‏جهان‏هاى عادل و جامعه اخلاقى داشته‏اند؛ ولى نيروانه تا به اين حد كه در دوره ميتريه آسان‏ياب است، در دسترس نبوده است. با وجود اين، بازآموزى و رواج آموزه‏هاى گذشته (درمه بودا) نيز، در اين امر بى‏تأثير نبوده است.
موعود بودايى، موعودى پايانى است. در عصر ميتريه باب نيروانه گشوده است و همه از سمساره خارج مى‏شوند. همچنين از نظر پيروان معمولى، پرستش ميتريه روشى بود جهت ايجاد كرمه نيك براى خودشان و تضمين اين كه در آينده رستگار خواهند شد. پس با بازتولد در عصر ميتريه، اميد نجات هميشگى پيروان اين آيين وجود دارد و تكرار ديگر ادوار كيهانى، دست كم از ديدگاه متن‏هاى كانونى و غير تَبّتى اصالت ندارد. پس مى‏توان ميتريه را موعودى پايانى قلمداد كرد.

در كشورهاى بودايى شمالى - بويژه چين، كره، و ژاپن - ميتريه را بيش از خود

است و مؤمنان مى‏توانند در كمالات معنوى و اخذ درمه به او متوسل شوند و از اين رو كاركرد نجات‏بخشى ميتريه محدود به آخر الزمان نيست؛ امّا در آخرالزمان او نجات‏بخشى جمعى است؛ زيرا حكومت جهانى را از آخرين شاه جهان پيش از خود تحويل مى‏گيرد و بر زمين حكومت مى‏كند. از محتواى متون مقدس چنين بر مى‏آيد كه اگر هر يك از شاهان، و حتّى خود ميتريه، به وظايف خود در برقرارى مساوات در جامعه درست عمل نكند، دوباره در زندگى بشر انحطاط حاصل مى‏شود. البته در عصر وى صلح و امنيت برقرار است و در اين موارد او فقط ادامه‏دهنده راه شاهان پيشين است و اصل نجات‏بخشى جمعى‏اش مربوط به نجات‏بخشى معنوى و رساندن مردم به نيروانه است.
مَيتْريه به لحاظ كاركرد اجتماعى مى‏توانست بدون اين كه حكومت جهانى را از سلطان پيشين تحويل بگيرد، به كار خود مشغول باشد و مردم را به نيروانه هدايت كند؛ ولى اين كه حكومت را تحويل مى‏گيرد نشان‏دهنده آن است كه او نسبت به جامعه دغدغه‏مند است و براى آن برنامه دارد. اگر او سلطنت را بدون جنگ به دست مى‏آورد، دليل آن نيست كه او نجات‏بخش اجتماعى نيست؛ بلكه رشد اخلاقى و فضايل انسان‏ها باعث مى‏شود كه او بتواند بدون خون‏ريزى به حكومت برسد؛ ولى هنوز مردم احساس مى‏كنند آرمان‏شهرى كه براى خود ساخته‏اند، به دست وى تحقّق پيدا مى‏كند.
موعود بودايى به لحاظ فراگيرى رسالت، به هيچ روى منطقه‏محور يا قوم‏مدار نيست؛ بلكه رسالت او جهان‏گستر است، و هر كه بخواهد به نيروانه برسد، ميتريه او را يارى مى‏كند. البته از برخى تعبيرها بر مى‏آيد كه وى رهبرى شريعت‏مدار است؛ يعنى شخص خود بايد بخواهد كه به درمه عمل كند تا ميتريه رسيدن او را به نيروانه تسهيل نمايد. اگرچه انسان‏ها به حدى از رشد اخلاقى رسيده‏اند كه همه طالب كمال‏اند، به هر حال اختيار از آنها سلب نشده است و در نهايت، خود راه درمه را