أبو الحسين علي بن محمد بن - ضوء الشهاب في شرح الشِّهاب المجلّد الثّالث

>پژوهشگاه قرآن و حدیث>آثار پژوهشگاه>کتاب ها

373

ضوء الشهاب في شرح الشِّهاب المجلّد الثّالث

أبو عبد اللّه‏ البارع الحسين بن محمّد بن عبد الوهّاب البغدادي۱ / ۶۱

أبو عبد اللّه‏ البخاري۲ / ۲۴۴

الشيخ أبو عبد اللّه‏ جعفر بن محمّد بن أحمد الدوريستي۱ / ۵۹، ۷۲، ۸۲، ۸۵

أبو عبد اللّه‏ جعفر الصادق عليه‏السلام (انظر: الصادق عليه‏السلام، جعفر بن محمّد الصادق عليه‏السلام)۱ / ۹۰، ۲۷۸

أبو عبد اللّه‏ الحسين بن عبد الملك الخلاّل الأصفهاني۱ / ۶۱

أبو عبد اللّه‏ الحسين بن عليّ عليه‏السلام (انظر: الحسين عليه‏السلام، الحسين بن عليّ عليه‏السلام)۲ / ۱۷۹

أبو عبد اللّه‏ الحسين المؤدّب القمّي۱ / ۷۴

أبو عبد اللّه‏ الدامغاني۱ / ۶۰

أبو عبد اللّه‏ الرازي۱ / ۱۸

أبو عبد اللّه‏ الفضل بن محمّد بن الفضل۱ / ۹۳، ۱۰۸ ؛ ۲ / ۲۳۶

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن أحمد بن محمّد بن الحسن النسّابة الدمشقي۱ / ۸۰

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن أحمد النطنزي الكاشاني۱ / ۶۷، ۸۸

الشيخ أبو عبد اللّه‏ محمّد بن إسماعيل بن إبراهيم الجعفي البخاري۱ / ۶۷

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن إسماعيل بن أبي الحجّاج المصري۱ / ۷۹

الشيخ أبو عبد اللّه‏ محمّد بن الحسن التيميّ البكريّ الحاجي۱ / ۶۶

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن حسين بن عمر اليمني۱ / ۱۹

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن سلامة القضاعي۱ / ۹، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۸، ۱۹، ۹۴، ۹۹، ۱۰۷، ۱۱۰، ۱۴۱، ۳۳۶، ۴۵۲

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن الفضل الفزاري الصاعدي۱ / ۷۰

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن محمّد بن حامد الكاتب۱ / ۷۹

أبو عبد اللّه‏ محمّد بن يوسف بن مطر بن صالح الفربري۱ / ۶۷

أبو عبد اللّه‏ النطنزي۱ / ۳۲، ۶۸

أبو عبد اللّه‏ النمري۱ / ۵۴

أبو عبد الرحمن الحبلي۲ / ۱۲۶

أبو عبد الرحمن عبد اللّه‏ بن أحمد بن حنبل۲ / ۴۱۵

أبو عبيد۱ / ۸۳، ۲۳۰، ۲۶۶، ۲۹۶، ۳۲۵، ۳۳۶ ؛ ۳ / ۱۱، ۲۳۳، ۲۹۵

أبو عبيد القاسم بن سلاّم البغدادي۱ / ۶۰، ۸۳ ؛ ۲ / ۴۵، ۲۰۱، ۲۲۲، ۲۵۹، ۳۹۰، ۴۱۸، ۴۱۹

أبو عبيد الهروي المؤدّب۱ / ۶۳، ۸۲

أبو عبيدة بن الجرّاح۱ / ۱۴۰، ۱۶۶، ۴۰۷ ؛ ۲ / ۱۶۵، ۲۱۷، ۴۴۱

أبو عبيدة معمر بن المثنّى۲ / ۴۱۸

أبو العتاهية۲ / ۲۰۶ ؛ ۳ / ۱۶۵

أبو عثمان الجاحظ۲ / ۲۷۵

أبو عثمان الصابوني۱ / ۸۲

أبو عثمان النهدي۳ / ۹۰

أبو عزّة الشاعر۲ / ۳۷۷

أبو العلاء صاعد بن محمّد بن صاعد البريدي الآبي ۱ / ۳۰، ۳۹

الشيخ أبو عليّ۱ / ۶۱، ۸۸

أبو عليّ ابن شيخ الطائفة۱ / ۶۸

أبو عليّ بن أبي غانم العصمي۱ / ۷۱

أبو عليّ الحاتميّ البغدادي۳ / ۲۰۷

أبو عليّ الحدّاد الأصفهاني۱ / ۵۹

أبو عليّ الحسن ابن أبي جعفر محمّد بن الحسن الطوسي۱ / ۵۳، ۶۰، ۷۳

أبو عليّ الحسن بن أحمد بن الحسن الحدّاد ۱ / ۶۰، ۸۳ ؛ ۲ / ۴۲۹

ضوء الشهاب في شرح الشِّهاب المجلّد الثّالث

372

أبو الحسين علي بن محمّد بن عبد الرحيم بن دينار۱ / ۷۷

أبو الحسين الكاتب۱ / ۷۷

أبو الحسين النحوي۱ / ۷۲

أبو حفص عمر بن عليّ بن محمّد بن قشام الحلبي۱ / ۷۹، ۸۰

أبو حميد الساعدي۲ / ۲۷۹ ؛ ۳ / ۱۵۵

أبو حنيفة۳ / ۶۸

أبو الخصيب بن سليمان۱ / ۵۳

أبو الخطّاب عمر بن محمّد العليمي۱ / ۷۹، ۸۰

أبو داود السجستاني۲ / ۴۲۹ ؛ ۳ / ۱۷۴

أبو الدّرداء۱ / ۱۸۵، ۱۹۶، ۲۲۶، ۲۸۹، ۳۰۷، ۳۴۸، ۳۷۷، ۴۰۳، ۴۱۸ ؛ ۲ / ۶۷، ۱۰۰، ۱۴۶، ۱۷۴، ۱۸۴، ۲۰۷، ۲۶۲، ۳۶۴، ۴۰۷، ۴۲۲، ۴۴۶ ؛ ۳ / ۱۵، ۵۸، ۵۹، ۸۰، ۹۸

أبو الدهماء۳ / ۱۲۳

أبو ذرّ الغفاري۱ / ۳۰۹، ۳۱۸ ؛ ۲ / ۹۶، ۱۱۴، ۲۲۱، ۳۱۱ ؛ ۳ / ۵۸، ۱۰۶، ۱۹۶، ۲۶۷

أبو رافع۳ / ۲۴

أبو رزين العقيلي۳ / ۲۵۹

السيّد أبو الرضا الراوندي۱ / ۹، ۱۰، ۱۷، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۶، ۲۷، ۲۸، ۲۹، ۳۰، ۳۱، ۳۲، ۳۶، ۳۷، ۳۸، ۳۹، ۴۰، ۴۳، ۴۵، ۴۶، ۴۸، ۴۹، ۵۱، ۵۲، ۵۳، ۵۵، ۵۶، ۵۷، ۵۸، ۵۹، ۶۰، ۶۱، ۶۲، ۶۳، ۶۴، ۶۵، ۶۶، ۶۸، ۶۹، ۷۰، ۷۱، ۷۲، ۷۳، ۷۴، ۷۵، ۷۶، ۷۷، ۷۸، ۷۹، ۸۰، ۸۱، ۸۲، ۸۳، ۸۴، ۸۵، ۸۶، ۸۷، ۸۸، ۸۹، ۹۰، ۹۱، ۹۲، ۹۳، ۹۴، ۹۵، ۹۹، ۱۰۰

أبو زيد سعيد بن أوس الأنصاري۱ / ۱۲۶ ؛ ۲ / ۴۳، ۴۴، ۲۳۳، ۲۵۳، ۲۶۸، ۳۴۸ ؛ ۳ / ۱۱، ۶۷

أبو زينب۱ / ۳۴۴

أبو السائب۲ / ۱۱

أبو السعادات أسعد بن عبد القاهر بن أسعد الأصفهاني (شفروة)۱ / ۱۸

أبو سعد السمعاني۱ / ۸۱

أبو سعد عبد الجليل الساوي۱ / ۱۸

أبو سعيد الخدري۱ / ۲۱۰، ۲۷۱، ۲۹۰، ۲۹۹، ۳۱۷، ۴۷۵ ؛ ۲ / ۱۶، ۲۶۳، ۲۷۶، ۲۷۷، ۲۹۱، ۳۳۹، ۳۷۵، ۳۸۲، ۳۹۲، ۴۲۶، ۴۲۹، ۴۵۷، ۴۷۱ ؛ ۳ / ۴۴، ۷۵، ۱۱۹، ۱۲۷، ۱۷۲، ۲۱۲، ۲۱۴، ۲۲۴، ۲۴۱، ۲۶۰، ۲۷۵

أبو سعيد خلف بن أيّوب العامري البلخي۱ / ۱۹۵

أبو سعيد كرمان بن محمّد بن عبد اللّه‏ بن كرمان التاجر الكرماني۱ / ۶۹

أبو سفيان بن حرب۲ / ۳۷۷ ؛ ۳ / ۹۲

أبو سلمة الحمصي۱ / ۷۵ ؛ ۲ / ۹۲، ۱۸۵ ؛ ۳ / ۱۹

أبو سليمان الخطّابي۱ / ۳۲۲، ۳۲۵، ۴۱۷ ؛ ۲ / ۲۷، ۱۱۴، ۳۸۱، ۳۸۲، ۳۸۸، ۴۴۰ ؛ ۳ / ۸، ۱۳۷

أبو سليمان الداراني۳ / ۳۱۲

أبو سهم محمّد بن أحمد الحفصي۱ / ۷۲

أبو الشجاع فارس بن حسين الذهلي۱ / ۱۳

أبو صالح الحنفي۲ / ۳۴۲

أبو الصمصام ذو الفقار بن محمّد بن معبد الحسني۱ / ۸۷

أبو ضمضم۱ / ۳۰۷ ؛ ۲ / ۱۰۰

أبو طاهر أحمد بن عبد اللّه‏ البغوي بني ماسير۱ / ۶۹

أبو العبّاس أحمد بن يحيى ثعلب۱ / ۳۰۷ ؛ ۲ / ۹۹، ۱۰۰، ۴۱۵ ؛ ۳ / ۵۸، ۲۰۶

أبو عبد اللّه‏۳ / ۲۴۸

أبو عبد اللّه‏ أحمد بن حسن البكري۱ / ۵۳

أبو عبد اللّه‏ أحمد بن عمر بن محمّد بن عمر بن محفوظ المصري الجيزي۱ / ۱۹

نام منبع :

ضوء الشهاب في شرح الشِّهاب المجلّد الثّالث

سایر پدیدآورندگان :

تالیف: الإمام السید ضیاء الدین أبو الرضا فضل الله بن علیّ بن عبید الله الحسنی الراوندی؛ تحقیق: مهدي سليماني آشتياني

تعداد جلد :

3

ناشر :

انتشارات دارالحدیث

محل نشر :

قم

تاریخ انتشار :

1397

نوبت چاپ :

اول

اين کتاب در بردارنده حدود هزار روايت اخلاقى و تربيتى از پيامبر گرامى اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و شروح، حواشى، دارای استدراک و تلخيص‏ هاى فراوانى است.
قاضى قُضاعى از دانشوران نيمه نخست سده پنجم است. ایشان در دوران فاطميان در مصر مى ‏زيست و در علومى چند، از جمله: ادبيات، فقه، حديث، تفسير و تاريخ، دست داشته، در سه علم اخير، آثارى از او به يادگار مانده است.
وى در مَسند قضاوت بود و در دوران وزارت على ‌بن ‌احمد جَرجرايى ـ وزير دربار فاطميان ـ منشى او بوده و روزگارى چند به عنوان سفير فاطميان در حکومت روم شرقى، در قسطنطنيه اقامت داشت.
اين کتاب، فارغ از شيعه يا سنى‌ بودن گردآورنده آن، از همان آغاز، مورد توجه عالمان بوده است و حديث‏ پژوهان شيعه و اهل سنت، با ديده عنايت به آن نگريسته ‏اند.
علامه مجلسى درباره اين کتاب مى ‏گويد: «اگرچه کتاب شهاب از تأليفات عالمان اهل سنت است، اما بيشتر فقرات آن در کتب و اخبار محدثان شيعه آمده است».
برخى از بزرگان اماميه بر شهاب الأخبار، شرح نوشته ‏اند که از ميان آنها سه شرح از شهرت و شاید اهميت بيشترى برخوردار باشند. این سه دانشمند بزرگ شیعی هر سه در قرن ششم هجری می زیسته اند.
ضياء الشهاب فى شرح الشهاب
، از قطب‌ الدين سعيد راوندى، (م ۵۷۳ ق)؛
از این کتاب تنها يک نسخه در کتابخانه مجلس موجود است و پژوهشکده علوم و معارف حدیث آن را به تصحیح دکتر مهدی آشتیانی چاپ کرده است.

ضوء الشهاب فى شرح الشهاب
، از سيد فضل‌ اللّه ‌‌بن ‌على راوندى (م ح ۵۷۲ق).
این شرح نیز توسط آقای مهدی آشتیانی تصحیح و از سوی پژوهشکده علوم و معارف حدیث در ۳جلد به چاپ رسیده است.
روح الأحباب و روح الألباب فى شرح شهاب الأخبار، از ابوالفتوح رازى
(قرن ششم)
تا کنون تصور بر این بود که نسخه ای از این شرح وجود ندارد. اما نسخه های از آن شناسایی شده است که از سوی آقای آشتیانی در دست تحقیق و پژوهش است.
کتاب ضوء الشهاب از سيد ضياء ‌الدين ابو الرضا فضل‌ اللّه‏ راوندى از دانشمندان اماميه در قرن ششم هجرى است. مراتب فضل و دانشِ او، بى ‏نياز از تعريف و توصيف است. شاگردش شيخ منتجب‏ الدين رازی در کتاب الفهرست چنين آورده است: «السيّد الإمام ضياء الدين أبوالرضا فضل اللّه‏ بن علي بن عبيداللّه‏ الحسني الراوندي، علاّمه زمانه، جمع مع علوّ النسب، کمال الفضل و الحسب، وکان أستاذ أئمّة عصره، له تصانيف...».
سید ابو الرضا راوندی این کتاب را در ۵۳۶ق برای:«الصدر الاجل العالم بهاء الدین جمال الاسلام سید العراقین ابو عبد الله الفضل بن محمد بن الفضل» تالیف کرده است. فضل بن محمد، این درخواست را در خانقاهی برای وی املا کرده است. او نوشته است: «و رسم إملاء ذلك في خانقاه عمّه الصدر السعيد مجد الدين ناصر الإسلام أبي القاسم عبيد اللّه‏ بن الفضل بن محمود أنار اللّه‏ برهانه».
کتاب ضوء الشهاب با استفاده از دو نسخه خطی موجود آن تصحیح و تحقیق شده است.
۱.نسخه کتابخانه مصطفی عاطف افندی در کتابخانه سلیمانیه استانبول (شماره ۵۹۴)
این دست‌نوشته فاخر و نفیس به خط سید حیدر حسینی علوی آملی و مربوط به سال ۷۶۲ق است.
۲.نسخه مکتبه المتحف العراقی (دار الصدام للمخطوطات) (شماره ۲۴۶۱۶)
این نسخه در صفحات ۲۴ سطری، به نسخ عربی و خط محمد بن الامام الکبیر احمد بن محمد بن ابی عمر در سوم صفر ۶۲۵ق کتابت شده است.
ضوء الشهاب با استفاده از این دو نسخه تحقیق شده است. مصادر و منابع احادیث، اقوال و اشعار کتاب به تفصیل در پاورقی ذکر شده و لغات و اعلام آن شرح و توضیح داده شده است.
برخی احادیث نیز در شرح و کلام راوندی هست که محقق موفق به دستیابی به منبعی برای آن نشده است.
گفتنی است این کتاب مشحون از نکات ادبی و اشعار است و ادیب و شاعر ارجمند علامه سیدعبدالستار حسنی بغدادی همه متن را ملاحظه کرده و ضمن کنترل و ارزیابی متن گاهی توضیحاتی در پاورقی اضافه نموده است.
سیدعبدالستار حسنی همچنین در نوشتاری که در ابتدای کتاب آمده ضمن تکریم عالم بزرگ شیعه سید ابو الرضا راوندی، شعری در مدح وی و کتابش سروده است.
مقدمه محقق در صد صفحه شامل شرح حال، آثار، اساتید و شاگردان راوندی و امتیازات کتاب است و در پایان جلد سوم نیز فهارس هفت گانه برای اعلام، آیات، اماکن، مذاهب و ... آمده است.

نتیجه جستجو برای « »