25
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

عرفان و معرفت‌شناسی، در آغاز در دانشگاه هاروارد، واقع در باستن۱ ایالات متحده امریکا به عنوان یک پزشک آموزش دید (پاولسکی، ۲۰۰۹). باید اذعان کرد که فصل «هیجان‌ها»ی کتاب جیمز به روان‌شناسی مثبت‌نگر بسیار مرتبط است. جیمز در آنجا می‌گوید که پس از اینکه ما از نظر جسمی برون‌ریزی کردیم، هیجان‌ها بروز می‌یابند. برای نمونه، «منطق عرفی می‌گوید: ما ثروتمان را از دست می‌دهیم، غمگین می‌شویم و می‌گرییم؛ خرسی را می‌بینیم، می‌ترسیم و می‌گریزیم؛ توسط حریف تحقیر می‌شویم، خشمگین می‌شویم و حمله می‌کنیم. فرضیه‌ای که می‌توان در اینجا از آن دفاع کرد این است که ترتیب این زنجیره نادرست است... ما غمگین می‌شویم چون گریه می‌کنیم، خشمگین می‌شویم چون حمله می‌کنیم، می‌ترسیم چون می‌لرزیم...» (جیمز، ۱۹۸۰: ۶-۱۰۶۵). این از نخستین نمونه (اگر نگوییم نخستین نمونه) نوشته‌هایی است که هیجان‌ها و حالت‌های بدنی را به هم پیوند می‌دهد. درهم‌تنیدگی فیزیولوژی، روان‌شناسی و فلسفه که در زمان جیمز وجود داشت همچنان بر موضوعات امروزین فلسفی که پیرامون ذهن، بدن و مغز هستند تأثیر دارد.

روان‌شناسی انسانی‌نگر

روان‌شناسی انسانی‌نگر به عنوان واکنشی به نظریه‌های غالب روان‌شناختی روان‌تحلیل‌گری۲، رفتارگرایی۳ و شرطی‌سازی۴، در اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰ پدید آمد. جنبش انسانی‌نگر مطالعه کیفی را به عنوان یک پارادایم ضروری برای مطالعه تفکر، رفتار و تجربه انسان معرفی کرد و آن را استحکام بخشید. این امر موجب افزوده شدن یک بعد کل‌نگر۵ به روان‌شناسی شد. به طور مختصر، روان‌شناسی انسانی‌نگر دیدگاه روان‌شناختی است که بر مطالعه کل انسان تاکید می‌کند. روان‌شناسان انسانی‌نگر معتقد‌ند که: ۱) آنچه رفتارهای افراد را تعیین می‌کند، ادراک و معانی شخصی‌شان از دنیای اطراف است؛ ۲) افراد صرفاً محصول محیط یا ژنهایشان نیستند؛ و ۳) افراد از درون برای به فعلیت رساندن توان‌هایشان هدایت و برانگیخته می‌شوند.

تمایل اصلی روان‌شناسی انسانی‌نگر، تمرکز بر سلامت روانی، به ویژه ویژگی‌های مثبتی مانند شادکامی، خشنودی، وجد۶، مهربانی۷، مراقبت۸، مشارکت۹ و سخاوت۱۰ است. انسانی‌نگرها، برخلاف هم‌مسلکان رفتارگرای خود، احساس می‌کنند انسان‌ها قدرت انتخاب دارند و مسئول سرنوشت خود

1.. Boston

2.. psychoanalysis

3.. behaviourism

4.. conditioning

5.. holistic dimension

6.. Ecstasy

7.. Kindness

8.. Caring

9.. Sharing

10.. Generosity


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
24

یونانیان

مسلماً بزرگ‌ترین خدمت ارسطو۱ (۳۲۲- ۳۸۴ پیش از تاریخ رایج) به فلسفه، کاری بود که وی در زمینه اخلاق۲، فضیلت۳ و آنچه به معنای زندگی خوب است انجام داد. هنگامی که وی به این موضوعات می‌پرداخت، به این نتیجه رسید که برترین خیر برای همه انسان‌ها، سعادت۴ (یا شادکامی) است. در یک کلام، آثار او می‌گوید گرچه اشتغال به فعالیت‌های با فضیلت موجب لذت۵ می‌شود، لذت یگانه هدف بشر نیست (مِیسن و تیبریوس، ۲۰۰۹).

فایده‌گرایی

فایده‌گرایی۶ که طراح آن جرمی بنتام۷ بود و با جان استوارت میل۸ ادامه یافت، فلسفه‌ای است که می‌گوید کار یا سیاست درست حکومت چیزی است که به «بیشترین خیر برای بیشترین افراد» منجر شود، که با نام «قاعده بیشترین لذت» یا قاعده سودمندی هم شناخته می‌شود. فایده‌گرایی نخستین واحدی بود که با ساخت ابزاری هفت مقوله‌ای برای سنجش کیفیت شادکامی تجربه‌شده، کوشید شادکامی را بسنجد (پاولسکی۹ و گوپتا۱۰، ۲۰۰۹). در حالی که فرض فیلسوفان گذشته این بود که شادکامی سنجیدنی نیست، فایده‌گرایی ادعا کرد و کوشید تا ثابت کند سنجش شادکامی ممکن است. پاولسکی و گوپتا (۲۰۰۹) بیان کردند که برخی حیطه‌های معاصر روان‌شناسی مثبت‌نگر، مانند بهباشی درونی و زندگی لذت‌مند، متاثر از فایده‌گرایی است. سرانجام، روان‌شناسی مثبت‌نگر می‌پذیرد با اینکه لذت جزئی از بهباشی کلی است، کافی نیست، و فعالیت‌های فضیلت‌مند دیگر به عنوان تکمیل کننده فلسفه فایده‌گرا ضروری است.

ویلیام جیمز

ویلیام جیمز۱۱ دانشمندی است که به خاطر متن درسی پرخواننده‌اش، اصول روان‌شناسی۱۲(جیمز، ۱۸۹۰) و خدمتی که این متن به روان‌شناسی کرد، مشهور است. جیمز، پیش از علاقه‌مندشدن به دین،

1.. Aristotle

2.. Morality

3.. Virtue

4.. Eudaimonia

5.. .Pleasure

6.. .Utilitarianism

7.. Jeremy Benthamف

8.. John Stuart Mill

9.. Pawelski

10.. Gupta

11.. William James

12.. Principles of Psychology

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 58191
صفحه از 392
پرینت  ارسال به