139
روابط اجتماعی از نگاه قرآن

سفارش‏های دیگر معصومان: در اين زمينه، به برقراری پيوند با کسانی اشاره دارد که ارتباط اجتماعی با آن‌ها، حتی به صورت ارتباط کوتاه همنشينی، در روح انسان و در نتيجه در حيات ابدی و سعادت جاويد او اثر آشکار دارد. اين توصيه‏ها، به‌واقع پاسخ به سؤال‏های هويدا و نهفته همه ماست. همه ما علاقه‌منديم که از زبان حاملان وحی الهی و مترجمان حقيقی آن، بشنويم که با چه کسانی ارتباط همنشينی را ايجاد و تقويت کنيم و يا اگر هست، استمرار بخشيم و با چه کسانی اين ارتباط را برقرار نکنيم و اگر هست به آن خاتمه بدهيم. حواريون عيسی علیه السلام نیز از آن پيامبر بزرگ الهی پرسیدند: ‏ای روح خدا، با چه کسانی نشست‌ و برخاست کنيم؟ حضرت عیسی علیه السلام فرمود: آن که ديدارش، شما را به ياد خدا می‏اندازد و سخنش بر دانش شما می‏افزايد و رفتارش، شما را به آخرت تشويق می‏کند.۱امام سجاد علیه السلام نیز شرکت در مجالس صالحان و کسانی را که به صلاح و شايستگی متّصف هستند، زمينه‏ساز و انگيزه صالح شدن ما می‏داند.۲

به سخن ديگر، ارتباط اجتماعی با نيکان، ما را از درون به نيکو شدن فرا می‏خواند و همين برای سعادتمند شدن کافی است. اين سخن خردمندانه، مانند سخنان دیگر امامان:، پشتوانه قرآنی دارد. در حديثی از پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله که به عبداللّه‏‌بن‌مسعود خطاب کرده است چنين می‏خوانيم: «يابن‌مسعود! فليكن جلساؤك الأبرار وإخوانك الأتقياء والزهاد، لأن الله تعالی قال في كتابه: (الْأَخِلَّاء يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ)۳؛۴ ای پسر

1.. الکافی،‌ ج۱، ص۳۹، ح۳ .

2.. همان، ص۲۰، ح۱۲.

3.. زخرف: ۶۷.

4.. ميزان الحکمة، ح ۲۴۱۶.


روابط اجتماعی از نگاه قرآن
138

داشته می‏شود، یا آیات الهی مورد پذیرش و تکریم قرار می‌گیرند، مجلسی نیکو، و ارتباط و همنشینی با افراد حاضر در آن، مطلوب می‌شود. در روايات اهل بيت: از این مجالس با نام‏هايی مانند مجالس ذکر و باغ‌های بهشت ياد شده و به شرکت در آن‌ها تشویق شده است؛ مجالسی که در آن‌ها از علم سخن به میان می‌آید یا فضايل و معارف اهل بيت: و مصائب و حق و مظلومیت آنان ذکر می‌شود. این مجالس به دليل ذکر خدا در آن‌ها يا تعليم و آموزش يا تذکر مسائل دينی دیگر، محترم شمرده شده و معاشرت با شرکت‌کنندگان در آن‌ها و برقراری پيوند اجتماعی از طریق آن‌ها، مطلوب معصومان: از پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله تا اهل بيت او: بوده است. امام رضا علیه السلام مجلسی را که در آن امرشان احيا شود، موجب حيات دل شرکت‌کنندگانش در روز مرگ دل‌ها دانسته است. در‌اين-باره یک حدیث از میان انبوه احادیثِ ناظر به این ارتباط اجتماعی می‌آوریم و به دلیل قرآنی بودن بحث، به بقيه احادیث در باب مجالست در کتاب دانش‌نامه قرآن و حدیث، ارجاع می‏دهيم. نخستین حدیث، از پيامبر خدا صلی الله علیه و آله است که می‏فرمايد: «المجالس ثلاثة: غانم وسالم وشاحب، فأما الغانم فالذي يذكر الله تعالی فيه، وأما السالم فالساكت، وأما الشاحب فالذي يخوض في الباطل؛۱ مجلس‌ها سه گونه است: سودمند، سالم، و پژمرده. مجلس سودمند، مجلسی است كه در آن ذكر خدا شود؛ محفل سالم، محفل خاموش است؛ و محفل پژمرده آن است كه در آن به باطل پرداخته شود».

1.. ميزان الحکمة، ح۲۳۸۸. نیز، ر. ک: همان، ج۲، ص۷۴۵، تشويق به حضور در مجالس ذکر (عنوان ۵۲۱).

  • نام منبع :
    روابط اجتماعی از نگاه قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 19399
صفحه از 228
پرینت  ارسال به